Podatnicy, którzy korzystają z optymalizacji podatkowej z wykorzystaniem struktur cypryjskich czy luksemburskich, muszą je pozmieniać, aby dalej płacić niskie podatki. Mimo zmiany przepisów będzie to wciąż możliwe.
Optymalizacja daje inwestorom duże możliwości oszczędzania na podatkach dzięki tzw. strukturom, do których stosuje się umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania między Polską a m.in. Cyprem, Luksemburgiem, Holandią, Słowacją, Maltą czy Zjednoczonymi Emiratami Arabskimi. Jak wskazuje dr Rafał Aleksander Nawrot, doradca podatkowy i partner w Russell Bedford Poland, od 1 stycznia 2013 r. wejdą w życie zmiany m.in. w umowach z Cyprem i Czechami. W przypadku kilku umów (m.in. z Luksemburgiem, Islandią, Singapurem) trwa ratyfikacja zmian. Podatnicy, którzy chcą zaoszczędzić na opodatkowaniu np. dochodów osobistych, odsetek i należności licencyjnych oraz nieruchomości, powinni przeanalizować struktury podatkowe i je zmodyfikować.
Dochody i dywidendy
Dr Janusz Fiszer, partner w PwC oraz docent Uniwersytetu Warszawskiego, tłumaczy, że przepisy umowy polsko-cypryjskiej pozwalały na redukcję podatku dochodowego od osób fizycznych od otrzymywanych zagranicznych dywidend z 19 proc. do 9 proc. Od nowego roku tzw. efektywna stawka podatku może wzrosnąć. Aby korzystać z niskiej stawki, podatnicy mogą skorzystać z kilku rozwiązań. W ocenie dr. Fiszera jednym z nich jest modyfikacja struktur w taki sposób, aby bez zmiany jurysdykcji podatkowej korzystać z dobrodziejstw umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania. Przykładowo należy uzupełnić je o spółki osobowe lub fundusze inwestycyjne, korzystające ze zwolnienia podatkowego. Dobrym rozwiązaniem – w niektórych przypadkach – może być też przeniesienie dotychczasowych struktur podatkowych do innego kraju.
– Dotyczy to nie tylko sfery opodatkowania dywidend, lecz i zysków kapitałowych z tytułu zbycia akcji lub udziałów – wskazuje nasz rozmówca.
Podatnicy mogą też wykorzystać specyficzne konstrukcje prawa podatkowego obcego państwa, które np. przewiduje zwolnienie z podatku dochodów powstałych w specjalnych strefach ekonomicznych. Kolejną strukturą, która pozwoli nie płacić podatku od dywidendy, jest skorzystanie z długoterminowej pożyczki od spółki zagranicznej. Zdaniem eksperta jest to dobry sposób na optymalizację dla tych podatników, którzy chcą reinwestować dotychczasowe środki.
Zdaniem dr. Janusza Fiszera mimo zmian w umowach z Cyprem i Luksemburgiem jurysdykcje te będą brane pod uwagę w międzynarodowym planowaniu podatkowym, podobnie jak Holandia, Malta, czasem Irlandia, Słowacja oraz portugalska Madera.
– Kluczowe zmiany dotyczą też opodatkowania w Polsce wynagrodzeń wypłacanych przez spółki cypryjskie ich polskim dyrektorom – stwierdza Rafał Nawrot.
Do końca 2012 r. należności te nie podlegają opodatkowaniu ani w Polsce, ani na Cyprze. Ekspert dodaje, że po zmianach jedną z najatrakcyjniejszych umów będzie ta ze Zjednoczonymi Emiratami Arabskimi, która przewiduje analogiczne regulacje w zakresie (nie)opodatkowania wynagrodzeń dyrektorskich, jak dotychczasowe przepisy z umowy polsko-cypryjskiej. Do korzystnych umów zalicza też porozumienie polsko-słowackie. Po 1 stycznia 2013 r. będzie ono nadal pozwalało na neutralną podatkowo wypłatę dywidend ze spółek cypryjskich ich polskim udziałowcom dzięki wykorzystaniu pośrednictwa komandytowej spółki prawa słowackiego.
Odsetki i należności
Małgorzata Dankowska, doradca podatkowy i starszy menedżer w TPA Horwath, potwierdza, że zmiany w umowie z Cyprem nie oznaczają, że zupełnie straci on na atrakcyjności podatkowej, choć mogą one w niektórych przypadkach prowadzić do zwiększenia stopnia złożoności struktur optymalizacyjnych. Zwraca też uwagę podatników na nowe prawo dotyczące opodatkowania dochodów osiąganych przez spółkę mającą siedzibę na Cyprze z tytułu eksploatacji przysługujących jej praw własności intelektualnej.
– Z mocą wsteczną, czyli od 1 stycznia 2012 r., Cypr wprowadził znaczne modyfikacje dotyczące reżimu podatkowego w zakresie należności licencyjnych – wyjaśnia Małgorzata Dankowska.
Rozszerzono definicję praw własności intelektualnej, przez co obejmuje ona w zasadzie większość tego typu praw, a także zwolniono 80 proc. dochodu spółki cypryjskiej osiągniętego z tytułu użytkowania praw własności intelektualnej, umożliwiając 5-letnią amortyzację tych praw.
– Efektywna stawka opodatkowania takiego dochodu może wynieść 2 proc. – stwierdza nasza rozmówczyni.
Zmienią się też przepisy dotyczące opodatkowania wypłaty należności licencyjnych na rzecz spółki cypryjskiej. Do końca czerwca 2013 r. od takiej wypłaty trzeba zapłacić 5 proc. podatku u źródła, a od 1 lipca 2013 r. będzie ona zwolniona na skutek pełnej implementacji tzw. dyrektywy odsetkowej.
Mianem spółki nieruchomościowej określa się firmę, której głównymi aktywami są nieruchomości. Tomasz Krasowski, doradca podatkowy w kancelarii Balans, tłumaczy, że obecnie umowa o unikaniu podwójnego opodatkowania z Luksemburgiem przewiduje, że dochód luksemburskiego rezydenta podatkowego ze sprzedaży udziałów w polskiej spółce nieruchomościowej może być opodatkowany wyłącznie w Luksemburgu. Dodatkowo, jeżeli spełnione są odpowiednie warunki, w Luksemburgu taki dochód nie podlega daninie.
Tak korzystne przepisy zmienią się, bowiem do umowy z Luksemburgiem wprowadzona zostanie tzw. klauzula nieruchomościowa pozwalająca na opodatkowanie w Polsce dochodów ze zbycia udziałów i akcji, których wartość w więcej niż 50 proc. pochodzi bezpośrednio lub pośrednio z majątku nieruchomego położonego w Polsce.
– Po zmianie umowy dochód ze sprzedaży przez spółkę będącą luksemburskim rezydentem podatkowym polskiej spółki nieruchomościowej będzie podlegał opodatkowaniu w Polsce – mówi Tomasz Krasowski, ale dodaje, że podatnicy mogą skorzystać z wielu rozwiązań optymalizacyjnych.
– Jeżeli po zmianie umowy sprzedane zostaną udziały w luksemburskiej spółce posiadającej udziały w polskiej spółce nieruchomościowej, a nie bezpośrednio udziały w polskiej spółce córce, a sprzedawca będzie zagranicznym rezydentem podatkowym, dochód z transakcji nie będzie mógł zostać opodatkowany w Polsce – stwierdza, tłumacząc, że wynika to z zasady, zgodnie z którą nierezydenci muszą zapłacić podatek dochodowy tylko w odniesieniu do dochodów osiągniętych na terytorium Polski.
– Innym rozwiązaniem może być transfer (np. sprzedaż w tym roku, gdyby zmieniona umowa z Luksemburgiem miała wejść w życie od 1 stycznia 2013 r.) udziałów w polskiej spółce do spółki z innej jurysdykcji podatkowej – mówi ekspert Salans.
Najczęściej wykorzystywanymi spółkami holdingowymi do inwestycji w polskie firmy nieruchomościowe były, oprócz przedsiębiorstw z Luksemburga, spółki z Holandii oraz Cypru. W ocenie Tomasza Krasowskiego tak będzie też w przyszłości, bo zmieniona umowa z Cyprem, która wejdzie w życie prawdopodobnie w tym samym momencie, co zmieniona umowa z Luksemburgiem, nie zawiera klauzuli nieruchomościowej. Klauzuli takiej nie zawiera też umowa z Holandią.
Wybór rozwiązania
– W przypadku optymalizacji nie ma rozwiązań uniwersalnych – przyznaje Łukasz Dopart, menedżer w dziale doradztwa podatkowego Ernst & Young.
Jak mówi, są jurysdykcje, które oferują niskie opodatkowanie inwestycji kapitałowych, inne zachęcają brakiem opodatkowania dywidend lub przewidują atrakcyjne rozwiązania dla biznesów produkcyjnych. Wybór najlepszej powinien zależeć od planów biznesowych inwestora. Łukasz Dopart tłumaczy, że trzeba wziąć pod uwagę m.in. to, czy inwestycja ma przynosić zyski od razu, czy też inwestor zakłada ich realizację na wyjściu, a także to, gdzie zlokalizowana jest działalność operacyjna albo czy inwestycja zakłada aktywne zaangażowanie polskiego inwestora, czy bierny jego udział. Trzeba więc przeanalizować koszty.
