Działalność w branży OZE – kiedy przysługuje ulga B+R

Zgodnie z ustawą o CIT podatnik, który ponosi koszty na działalność badawczo-rozwojową, może odliczyć od podstawy opodatkowania koszty uzyskania przychodu poniesione na tę działalność, tzw. koszty kwalifikowane. Zakres odliczeń jest różny i wynosi od 100 proc. do nawet 200 proc. wartości poniesionych kosztów, w zależności od statusu podatnika i rodzaju poniesionego wydatku.

Uwaga! Przez działalność badawczo-rozwojową rozumie się działalność twórczą, obejmującą badania naukowe lub prace rozwojowe, podejmowaną w sposób systematyczny w celu zwiększenia zasobów wiedzy oraz wykorzystania zasobów wiedzy do tworzenia nowych zastosowań.

Jakie są warunki

Aby spełnić warunek twórczości, wystarczające jest, by działania miały taki charakter na poziomie przedsiębiorstwa. W ramach prowadzonych prac B+R podatnik powinien opracowywać nowe lub ulepszone produkty, procesy czy usługi niezależnie od tego, czy podobne rozwiązania istnieją już na rynku.

Twórczość w działalności B+R może więc polegać na tworzeniu koncepcji, narzędzi czy rozwiązań, które dotąd nie występowały w praktyce gospodarczej danego przedsiębiorcy lub które są na tyle innowacyjne, że wyraźnie odróżniają się od stosowanych dotychczas rozwiązań.

Drugim warunkiem niezbędnym, by dana działalność mogła się kwalifikować jako badawczo-rozwojowa, jest systematyczność podejmowanych prac. Z racji tego, że ustawodawca wyłączył z definicji prac rozwojowych działalność obejmującą rutynowe i okresowe zmiany wprowadzane do produktów, procesów lub usług (nawet jeżeli takie zmiany mają charakter ulepszeń), w praktyce prace rozwojowe powinny być realizowane zgodnie z przyjętym harmonogramem, w sposób metodyczny, zaplanowany i uporządkowany. O tym, jakie zmiany do produktów, procesów lub usług mają charakter rutynowy i okresowy, decyduje w istotnym stopniu charakter konkretnych produktów, procesów bądź usług.

Odnosząc się do warunku zwiększania zasobów wiedzy w świetle konstrukcji definicji działalności badawczo-rozwojowej, należy uznać, że:

• „zwiększenie zasobów wiedzy” odnosi się przede wszystkim do prowadzenia badań naukowych,
• „wykorzystanie już istniejącej lub zwiększonej wiedzy” odnosi się do tworzenia nowych zastosowań i dotyczy przede wszystkim prac rozwojowych.

Innymi słowy, działalność B+R to zespół działań podejmowanych w kierunku tworzenia, w tym badań naukowych (nakierowanych na nową wiedzę i umiejętności) oraz prac rozwojowych (nakierowanych na wykorzystanie dostępnej wiedzy i umiejętności) w celu zwiększenia zasobów wiedzy do tworzenia nowych, zmienionych lub usprawnionych produktów, procesów lub usług (również w formie nowych technologii).

O jaką działalność chodzi

Działalność w branży odnawialnych źródeł energii może się kwalifikować jako działalność badawczo-rozwojowa, jeżeli spełnia wyżej wymienione warunki. W praktyce organy podatkowe potwierdziły, że definicję działalności badawczo-rozwojowej spełnia taka, której efektem jest:

• zaprojektowanie innowacyjnych instalacji wykorzystujących np. ciepło odpadowe,
• opracowanie systemów pomiaru, np. opadu cząstek stałych,
• budowa inteligentnych systemów zarządzania produkcją i zużyciem energii odnawialnej,
• rozwój systemów transmisji danych w czasie rzeczywistym, wspomagających optymalizację pracy instalacji energetycznych i ograniczających koszty produkcji energii,
• opracowanie strategii zarządzania i sterowania pracą instalacji na podstawie predykcji warunków pogodowych czy profilu obciążenia,

Co można odliczyć w ramach ulgi B+R

Ustawa o CIT wskazuje na szeroki katalog kosztów kwalifikowanych, które mogą zostać odliczone od podstawy opodatkowania w ramach ulgi B+R. Z perspektywy działalności w branży OZE najważniejsze wydają się:

• koszty wynagrodzeń pracowników realizujących prace B+R oraz składki ZUS finansowane przez pracodawcę – mogą one zostać odliczone proporcjonalnie do czasu pracy pracownika przeznaczonego na działalność badawczo-rozwojową;
• koszty materiałów i surowców – można je odliczyć pod warunkiem wykorzystywania do działalności B+R;
• wydatki poniesione na opinie, ekspertyzy i badania wydawane przez m.in. instytuty badawcze;
• amortyzacja środków trwałych – odliczyć od podstawy opodatkowania można dodatkowo odpisy amortyzacyjne od środków trwałych wykorzystywanych w prowadzonej działalności badawczo-rozwojowej, z wyjątkiem samochodów osobowych oraz budowli, budynków i lokali będących odrębną własnością;
• koszty uzyskania i utrzymania patentu, a także ochrony własności intelektualnej ponoszone w związku z realizacją działalności badawczo-rozwojowej.

Jak udokumentować

Niezależnie od rodzaju poniesionych kosztów kwalifikowanych należy pamiętać o rzetelnej dokumentacji – prowadzonych prac rozwojowych, kosztów, czasu pracy pracownika poświęconego na te prace – zwłaszcza w postaci ewidencji kosztów B+R w systemie księgowym oraz ewidencji czasu pracy osób zaangażowanych w projekt.

Uwaga! Prowadzenie dokumentacji znacząco ograniczy ryzyko potencjalnego zakwestionowania odliczeń przez organy podatkowe.