Subskrybuj nas na Youtube
Podmioty, które nie rejestrują firm, nagle znikają z wykazów urzędniczych lub zawieszają biznes, wzmagają czujność kontroli skarbowej.
Przedsiębiorcy często zmieniający wspólników, zakładający i zamykający firmy przynajmniej dwa razy w roku, rejestrujący biznes w miejscu zamieszkania lub nieskładający deklaracji mogą być pewni, że zawita do nich kontrola ze skarbówki. Podejrzenia urzędników wzbudzą także bardzo młodzi biznesmeni lub w podeszłym wieku, których deklarowane zarobki nie pozwalają na prowadzenie działalności gospodarczej. Takie wytyczne do kontroli dostały wszystkie izby i urzędy skarbowe w Krajowym Planie Dyscypliny Podatkowej 2012 r.
/>
Z doświadczeń pracowników skarbowych wynika, że najwięcej nieprawidłowości pojawia się u podatników zajmujących się handlem samochodami, usługami budowlanymi, transakcjami łańcuchowymi lub działającymi za pośrednictwem internetu.
– Grupy te łączy wspólny mianownik, tj. prowadzenie działalności całkowicie lub częściowo w szarej strefie – ocenia Maciej Grela, doradca podatkowy w kancelarii Gide Loyrette Nouel.
Kierunek działań
Kierunek kontroli na rok 2012 jest taki sam jak w latach ubiegłych. Według Macieja Hadasa, doradcy podatkowego, menedżera w Grant Thornton, nie można się temu specjalnie dziwić, ponieważ wskazane obszary ryzyka są stale aktualne. Podtrzymanie na 2012 r. ich aktualności pozwala na kontynuowanie dotychczasowej pracy organów podatkowych w tych sferach i korzystanie ze zdobytych już w przeszłości doświadczeń w zwalczaniu nieprawidłowości.
– Zatem wyznaczony kierunek kontroli jest słuszny – uważa Maciej Hadas.
Pozwoli to chronić interesy budżetowe z dwóch względów. Maciej Grela jako pierwszy wymienia fakt, że podmioty z szarej strefy nie płacąc należnych podatków, uszczuplają istotnie zasoby budżetowe. Po drugie działania tego rodzaju stanowią konkurencję dla rzetelnych podatników.
– Długookresowa i bezkarna działalność podmiotów z szarej strefy działa deprymująco na uczciwych przedsiębiorców i podkopuje wiarę w sens rzetelnego rozliczania się z fiskusem – zauważa Maciej Grela.
Również Dorota Borkowska-Chojnacka, doradca w Grant Thornton, podkreśla, że wskazywanie w wytycznych na konieczność podejmowania czynności sprawdzających już w momencie przyjmowania druków do rejestracji jest słusznym kierunkiem. Również stały monitoring zarejestrowanych podmiotów w odniesieniu do obowiązku składania deklaracji jest zasadny. Wiele zarejestrowanych podmiotów nie prowadzi faktycznie działalności (wykonują jedną, góra dwie operacje), lecz uczestniczą w różnego rodzaju procederach (znikający podatnik, bufor, firmant, karuzela podatkowa).
– Podmioty te, co do zasady, działają nie tylko na szkodę budżetu, ale również na szkodę innych podatników uczestniczących w transakcjach i faktycznie uczciwie prowadzących działalność – stwierdza Dorota Borkowska-Chojnacka.
Celem kontroli jest skłonienie podatników do dobrowolnych rozliczeń
Jednocześnie ostrzega, że nabycie towarów i usług od takiego kontrahenta wiąże się z utratą prawa do odliczenia podatku naliczonego, nieuznania wydatku za koszt podatkowy, a także z wszczęciem postępowania karno-skarbowego. Podatnikom tym trudno obronić się przed negatywnymi skutkami takich transakcji, bo nawet posiadając informacje, że kontrahent w momencie transakcji był zarejestrowany i faktycznie transakcja miała miejsce, mogą spotkać się z zarzutem niezachowania należytej staranności. W efekcie końcowym konsekwencje ponoszą nabywcy, natomiast faktyczny sprawca jest nieuchwytny.
Powody do obaw
Dariusz Malinowski, partner w KPMG, ostrzega, że ujawnienie cytowanych obszarów kontroli w Krajowym Planie Dyscypliny Podatkowej może oznaczać częstsze niż dotychczas typowanie do kontroli podmiotów, co do których z prowadzonych przez urzędy ewidencji wynikać będą jakiekolwiek braki w dokumentacji, np. zaprzestanie składania deklaracji.
Ekspert KPMG dodaje, że kontrolę podatkową może sprowokować również brak wymaganej aktualizacji danych podatnika czy danych dotyczących prowadzonej przez niego działalności. Wzmożone mogą zostać także działania wymierzone w wykrywanie nieopodatkowanej działalności, w tym tej prowadzonej w internecie.
– Podatnicy, którzy prowadzą nielegalną działalność, którzy nie zgłaszają prowadzenia działalności lub nielegalnymi sposobami unikają płacenia podatków, muszą się liczyć z tym, że organy podatkowe będą ich ścigać. Natomiast podatnicy, którzy rzetelnie wywiązują się z nałożonych obowiązków, nie powinni mieć powodów do obaw – uspokaja Maciej Hadas.
Przygotowanie do wizyty
Żadna kontrola nie jest przyjemnością. Wolimy się koncentrować na zasadniczej działalności niż na tłumaczeniu się z podejmowanych działań lub zaniechań. Jednak – jak podkreśla Maciej Hadas – jest to nieodzowna część życia gospodarczego i podatnik powinien być na kontrolę odpowiednio przygotowany.
– Służyć temu może wcześniejsza informacja, jaką organ podatkowy co do zasady przekazuje podatnikowi, zanim kontrola się zacznie – sugeruje nasz rozmówca z Grant Thornton.
Skutki błędów
Jeżeli chodzi o konsekwencje dla przyłapanych nieuczciwych przedsiębiorców, to mogą być one bardzo dotkliwe. Maciej Grela tłumaczy, że poza koniecznością zapłaty zaległego podatku wraz z wysokimi odsetkami za zwłokę, przedsiębiorcy z gospodarczego podziemia mogą dodatkowo ponosić odpowiedzialność karną skarbową za popełnione przestępstwa podatkowe.
– Osoby, które z jakichś względów nie wypełniały dotąd ciążących na nich obowiązków wynikających z przepisów podatkowych, mogą, nie czekając na kontrolę, same ujawnić ten fakt właściwemu organowi. W takim przypadku osoby te nie będą podlegać odpowiedzialności karnej skarbowej – przypomina Dariusz Malinowski.
Akcje informacyjne
Wszyscy nasi eksperci są zgodni: przyjęty przez resort finansów kierunek kontroli jest właściwy. Zdaniem Jarosława Ziółkowskiego, starszego konsultanta podatkowego w Independent Tax Advisers Doradztwo Podatkowe, potwierdza go również statystyka. Z danych Głównego Urzędu Statystycznego w 2010 r. z pracy nierejestrowanej korzystało w Polsce 732 tys. osób.
– Obecnie w urzędach skarbowych dostępne są dla podatników karty informacyjne dotyczące każdej ze stref ryzyka – zauważa Jarosław Ziółkowski.
Opisane są w nich m.in. obowiązki i uprawnienia, jakie powinny być spełnione w związku z prowadzeniem i zawieszeniem działalności gospodarczej, takie jak rejestracyjne i związane z wyborem odpowiedniej formy opodatkowania czy też obowiązek składania rocznych zeznań w razie zawieszenia firmy. Organy podatkowe koncentrują się na działaniach polegających na uświadamianiu podatników w ich obowiązkach wynikających z przepisów.
