Brak deklaracji lub nawet pomyłka mogą mieć poważne skutki. Poza obowiązkiem uregulowania należności wobec fiskusa wraz z odsetkami sprawcy narażeni są na sankcje skarbowe – najczęściej mandat lub grzywnę.
Czy brak informacji grozi grzywną
Pan Bogumił jest właścicielem nieruchomości, którą rozbudował o kolejne pomieszczenia. W związku z tym zmieniła się powierzchnia użytkowa podlegająca opodatkowaniu podatkiem od nieruchomości. Do dziś pan Bogumił nie poinformował o tych zmianach wójta gminy. Czy za brak takiej informacji grozi jakaś kara?
TAK
Właściciel nieruchomości ma obowiązek złożyć informację na podatek od nieruchomości, ale na tym nie kończą się jego obowiązki. Jeżeli w trakcie roku podatkowego zdarzyło się coś, co ma wpływ na wysokość opodatkowania w tym właśnie roku, a zwłaszcza zmiana sposobu wykorzystywania przedmiotu opodatkowania lub jego części, danina ulega obniżeniu lub podwyższeniu, poczynając od pierwszego dnia miesiąca następującego po tym, w którym nastąpiło to zdarzenie. Przekładając to na sytuację pana Bogumiła, rozbudowa oznacza zwiększenie powierzchni do opodatkowania. Od kolejnego miesiąca po zakończeniu rozbudowy powinien on płacić wyższy podatek gminie. Skoro tego nie zrobił, bo nie poinformował wójta o zmianie, składając kolejną informację na podatek od nieruchomości, naraził podatek na uszczuplenie. Taki czyn jest kwalifikowany jako oszustwo podatkowe. Oznacza to, że w zależności od kwoty podatku, która nie wpłynęła do gminy, może mu grozić grzywna lub inne kary, włącznie z pozbawieniem wolności.
Podstawa prawna
Art. 56 ustawy z 10 września 1999 r. – Kodeks karny skarbowy (t.j. Dz.U. z 2013 r. poz. 186 ze zm.).
Art. 6 ust. 3 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych (t.j. Dz.U. z 2016 r. poz. 716).
Czy za brak rejestracji grozi kara
Pani Anna sprzedaje różne towary na portalach aukcyjnych. W zasadzie od dwóch miesięcy z tego żyje. Nie zarejestrowała jednak działalności gospodarczej. Czy grozi jej za to kara?
TAK
Brak rejestracji, a co za tym idzie, niedopełnienie obowiązków podatkowych takich jak brak wykazania dochodów i ich opodatkowania z działalności, to czyny, które generalnie można uznać za uchylanie się od opodatkowania. Taki czyn znajduje się na liście wykroczeń i przestępstw skarbowych, ściganych na podstawie kodeksu karnego skarbowego. Skutkiem braku rejestracji jest bowiem narażenie podatku na uszczuplenie. Chodzi o to, że do budżetu państwa nie wpłynęły należne podatki. A zgodnie z art. 54 kodeksu karnego skarbowego podatnik, który uchylając się od opodatkowania, nie ujawnia właściwemu organowi przedmiotu lub podstawy opodatkowania lub nie składa deklaracji, przez co naraża podatek na uszczuplenie, podlega karze. Zależy ona od kwoty uszczuplenia, czyli od tego, ile podatku pani Anna powinna zapłacić od sprzedaży. Kodeks bowiem – w zależności od kwoty uszczuplenia – przewiduje kary za wykroczenia skarbowe lub za przestępstwa skarbowe. Z wykroczeniem mamy do czynienia, gdy kwota uszczuplenia (niewpłaconego podatku fiskusowi mimo obowiązku) nie przekroczyła ustawowego progu – pięciokrotności minimalnego wynagrodzenia za pracę. Wynosi ono w 2016 r. 1850 zł, co oznacza że ustawowy próg to 9250 zł. Jeśli uszczuplenie podatkowe go przekroczy, wtedy mamy do czynienia z przestępstwem skarbowym. Zgodnie z przepisami k.k.s., wykroczenie skarbowe jest zagrożone karą grzywny określoną kwotowo, a za przestępstwo grożą kary grzywny określane w stawkach dziennych, a także kary ograniczenia wolności oraz pozbawienia wolności.
Wyjaśnijmy też, że karę na podstawie art. 54 kodeksu można otrzymać, jeśli podatnik w ogóle nie ujawnił przedmiotu lub podstawy opodatkowania. Jeśli natomiast zarejestrował działalność, ale nie podał wszystkich informacji dotyczących przedmiotu lub podstawy opodatkowania albo podał niepełne dane w deklaracji podatkowej, grozi mu kara za oszustwo podatkowe, przewidziana w art. 56 kodeksu.
Podstawa prawna
Art. 53 par. 2 i 3, art. 54 i 56 ustawy z 10 września 1999 r. – Kodeks karny skarbowy (t.j. Dz.U. z 2013 r. poz. 186 ze zm.).
Wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z 7 lutego 2014 r., sygn. akt II AKa 429/13.
Czy za sprzedaż bez paragonu można dostać mandat
Pan Michał wydaje niektórym klientom towar na zeszyt, a więc bez rejestracji transakcji w kasie fiskalnej. Czy grozi mu za to grzywna lub mandat karny skarbowy?
TAK
Kodeks karny skarbowy przewiduje karę grzywny za to, że podatnik, który mimo obowiązku ewidencjonowania sprzedaży w kasie fiskalnej, nie wprowadzi jej do kasy lub nie wyda paragonu. Potwierdziła to również Izba Skarbowa w Łodzi. Wyjaśniła, że podatnicy dokonujący sprzedaży na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych muszą prowadzić ewidencję obrotu i kwot podatku należnego przy zastosowaniu kas rejestrujących. Podatnicy prowadzący ewidencję obrotu i kwot podatku należnego przy zastosowaniu kas rejestrujących muszą drukować paragony fiskalne lub faktury z każdej sprzedaży oraz wydawać wydrukowany dokument nabywcy.
Gdy sprzedaż dokonywana jest na rzecz konsumentów (osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych), nie jest objęta zwolnieniem z obowiązku ewidencjonowania w kasie rejestrującej.
Rozporządzenie ministra finansów w sprawie zwolnień z obowiązku prowadzenia ewidencji przy zastosowaniu kas rejestrujących przewiduje jedynie możliwość zwolnienia: 1) podmiotowego, 2) podmiotowo-przedmiotowego, 3) przedmiotowego. Do żadnej z tych kategorii nie można zaliczyć wydania towaru na zeszyt. Izba skarbowa przyznała więc, że takie wydanie trzeba zarejestrować na kasie fiskalnej. A zatem dokonanie sprzedaży przy niepobraniu wynagrodzenia (wydanie na kreskę albo na zeszyt) nie zwalnia z obowiązku zaewidencjonowania takiej czynności na kasie rejestrującej.
Podstawa prawna
Art. 62 par. 4 ustawy z 10 września 1999 r. – Kodeks karny skarbowy (t.j. Dz.U. z 2013 r. poz. 186 ze zm.).
Art. 111 ust. 1 i 3a pkt 1 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz.U. z 2016 r. poz. 710 ze zm.).
Czy za niewystawienie faktury grozi sankcja
Pan Wiesław miał na wystawienie faktury czas do 15 października. Nie zrobił tego jednak, ponieważ kontrahent nie zapłacił mu za dostawę towaru, mimo że miał taki obowiązek. Czy grozi mu za to kara?
TAK
Fakturę trzeba wystawić w przypadku m.in.: sprzedaży (dostawy towarów i świadczenia usług), sprzedaży wysyłkowej z terytorium kraju, wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów, a także wtedy gdy podatnik otrzyma całość lub część zapłaty przed sprzedażą towarów i usług.
Należy to zrobić nie później niż 15. dnia miesiąca następującego po tym, w którym dokonano dostawy towaru lub wykonano usługę (z pewnymi wyjątkami). Natomiast jeśli podatnik przed dokonaniem dostawy towaru lub wykonaniem usługi otrzymał całość lub część zapłaty, fakturę musi wystawić nie później niż 15. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym otrzymał całość lub część zapłaty od nabywcy. W praktyce terminy te nie muszą się pokrywać.
Sankcję za niewystawienie faktury przewiduje kodeks karny skarbowy. Stanowi on, że ten, kto wbrew obowiązkowi nie wystawia faktury lub rachunku za wykonanie świadczenia, wystawia je w sposób wadliwy albo odmawia ich wydania, podlega karze grzywny do 180 stawek dziennych. Minimalna stawka dzienna w tym roku wynosi 61,66 zł, maksymalna - 24 666,66 zł. To oznacza, że maksymalną karą może być grzywna w wysokości prawie 4,5 mln zł. Jednak taka kara nigdy nie została wymierzona. W praktyce pan Wiesław mógłby dostać mandat karny, którego maksymalna wysokość wynosi 3700 zł. Organy kontroli skarbowej zwykle jednak wymierzają je w wysokości kilkuset złotych.
Podstawa prawna
Art. 62 ustawy z 10 września 1999 r. – Kodeks karny skarbowy (t.j. Dz.U. z 2013 r. poz. 186 ze zm.).
Art. 106b ust. 1, art. 106i o podatku od towarów i usług (t.j. Dz.U. z 2016 r. poz. 710 ze zm.).
Czy grożą mi konsekwencje za niezłożenie zeznania
Pan Maciej prowadzi jednoosobową działalność. Jest też podatnikiem VAT. W ubiegłym miesiącu wyjechał w podróż zagraniczną i zapomniał o złożeniu deklaracji VAT. Czy urząd może go ukarać grzywną?
TAK
Urząd może potraktować niezłożenie deklaracji lub oświadczenia jako wykroczenie skarbowe, za które grozi kara grzywny. Zgodnie bowiem z kodeksem karnym skarbowym karze tej podlega podatnik, który mimo ujawnienia przedmiotu lub podstawy opodatkowania nie składa w terminie organowi podatkowemu lub płatnikowi deklaracji albo oświadczenia. Minimalna kara w tym roku wynosi 185 zł, a maksymalna – 37 tys. zł. Jeśli organ podatkowy zdecydowałby się na mandat, to może on maksymalnie wynieść 3700 zł.
Podstawa prawna
Art. 56 par. 4 ustawy z 10 września 1999 r. – Kodeks karny skarbowy (t.j. Dz.U. z 2013 r. poz. 186 ze zm.).
Czy kara skarbowa jest nieuchronna
Pan Dariusz nie dopełnił obowiązku podatkowego i wie, że grozi mu grzywna. Czy jednak kara jest nieuchronna?
NIE
Można jej uniknąć, składając czynny żal, czyli zawiadomić urząd skarbowy lub inny organ podatkowy o popełnionym czynie, wyjaśniając okoliczności, podając osoby współdziałające w jego popełnieniu i dodając prośbę o niekaranie. Czynny żal będzie skuteczny pod warunkiem, że podatnik powiadomi urząd o swoim czynie zabronionym, zanim ten sam do tego dojdzie. To oczywiście nie wystarczy – musi również dopełnić obowiązku – czyli np. zapłacić podatek na konto urzędu wraz z odsetkami.
Zawiadomienie o popełnionym czynie powinno być złożone na piśmie (nie ma urzędowego wzoru) lub przekazane ustnie do protokołu. W praktyce najlepiej jednak, aby pan Dariusz złożył je na piśmie i uregulował w tym samym dniu należności wobec fiskusa.
Podstawa prawna
Art. 16 ustawy z 10 września 1999 r. – Kodeks karny skarbowy (t.j. Dz.U. z 2013 r. poz. 186 ze zm.).
