Subskrybuj nas na Youtube
Zapisz się na newsletter
Jeśli podatnik odziedziczył udział w nieruchomości, a w wyniku działu spadku nabył kolejną część, to przy sprzedaży musi wziąć pod uwagę, dla celów podatkowych, jedynie datę otwarcia spadku – orzekł Naczelny Sąd Administracyjny
Sprawa dotyczyła podatnika, który wraz z matką i siostrą odziedziczył nieruchomości wchodzące w skład gospodarstwa rolnego po zmarłym w 1964 r. ojcu. Następnie, w 1980 r. matka przekazała mu swój udział w nieruchomościach i od tego czasu podatnik prowadził gospodarstwo. W 2008 r., w wyniku działu spadku, nabył udziały od siostry. Cztery lata później wydzielił działkę z posiadanych gruntów i ją sprzedał.
Spór sprowadzał się do rozstrzygnięcia, czy przychód z tego zbycia jest opodatkowany PIT. Podatnik sądził, że sprzedaż nieruchomości otrzymanej w wyniku działu spadku nie podlega opodatkowaniu, bo zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o PIT, jeśli nastąpi po upływie pięciu lat od nabycia, to nie jest opodatkowana. W tym wypadku termin ten należy liczyć od dnia śmierci ojca – uważał podatnik.
Innego zdania był dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach. Wyjaśnił, że skarżący w 1964 r. nabył swój udział w nieruchomości, w 1980 r. – udział matki, a w 2008 r. udział siostry. W związku z tym musi on zapłacić PIT od tej części dochodu ze sprzedaży, która odpowiada udziałowi nabytemu od siostry, na podstawie umowy o zniesieniu współwłasności – stwierdził fiskus.
WSA w Rzeszowie zgodził się z podatnikiem. Orzekł, że należy się odnieść do daty otwarcia spadku (czyli dnia śmierci spadkodawcy), a nie do momentu nabycia własności nieruchomości w całości, który był efektem działu spadku.
To stanowisko podzielił NSA. Sędzia Stefan Babiarz wyjaśnił, że w orzecznictwie NSA kształtuje się pogląd, zgodnie z którym późniejszy dział spadku, w wyniku którego jeden ze spadkobierców stał się właścicielem całej nieruchomości, nie może uzasadniać poglądu, że nabycie nieruchomości ponad odziedziczony udział nie nastąpiło w drodze spadku (wyrok NSA o sygn. akt II FSK 187/06). Ponadto o dacie nabycia spadku decyduje jego otwarcie, a nie zniesienie przez spadkobierców współwłasności otrzymanych rzeczy. W przypadku sprzedaży nieruchomości nabytych w drodze spadku, pięcioletni termin, o którym mowa w ustawie o PIT, liczy się więc od daty śmierci spadkodawcy, a nie od działu spadku (wyrok NSA o sygn. akt II FSK 500/10).
Sędzia przytoczył też inny wyrok NSA – z 19 czerwca 2015 r. (sygn. akt II FSK 625/13). Wynikało z niego, że określenie „w drodze spadku” należy rozumieć jako nabycie w spadku, z chwilą jego otwarcia, w tym także wówczas gdy następnie został przeprowadzony dział spadku, na skutek czego spadkobierca nabył dalszy udział w nieruchomości, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a-c ustawy o PIT.
NSA zgodził się z tymi tezami. Sędzia Stefan Babiarz zwrócił też uwagę na to, że gdyby uznać stanowisko organu i doszłoby np. do spłat lub dopłat dla tego spadkobiercy, który zbył współspadkobiercy swój udział spadkowy, to w grę wchodziłoby opodatkowanie tej spłaty podatkiem od czynności cywilnoprawnych. A zatem mielibyśmy dwa podatki – od nabycia podatek dochodowy i od dopłaty lub spłaty – PCC. – Z takim poglądem nie można się zgodzić – stwierdził sędzia Babiarz.
ORZECZNICTWO
Wyrok NSA z 7 kwietnia 2016 r., sygn. akt II FSK 282/14.
