Subskrybuj nas na Youtube
/>
W Polsce osoby duchowne prawnie uznanych wyznań opłacają zryczałtowany podatek dochodowy od przychodów (ryczałt). Ustawa mówi o przychodach "z opłat otrzymywanych w związku z pełnionymi funkcjami o charakterze duszpasterskim", co oznacza w praktyce - w przypadku Kościoła katolickiego - kwoty otrzymywane na tacę, za intencje mszalne, chrzty, pogrzeby, itp. Każdy duchowny, niezależnie jakiego wyznania, ma ustawowy obowiązek powiadomienia miejscowego naczelnika urzędu skarbowego o rozpoczęciu pełnienia funkcji o charakterze duszpasterskim. Po zawiadomieniu, naczelnik miejscowego urzędu skarbowego wydaje decyzję ustalającą wysokość kwartalnego ryczałtu, odrębnie na każdy rok podatkowy.
Przychody zatem związane z funkcją duszpasterską nie muszą być w żaden sposób ewidencjonowane (duchowni nie składają deklaracji podatkowych dotyczących wysokości osiąganych dochodów z działalności duszpasterskiej). Podatek płacony jest kwartalnie przez proboszczów i wikariuszy (oraz duchownych innych wyznań pełniących porównywalne funkcje) niezależnie od faktycznej wysokości przychodów np. z tacy.
Stawki ryczałtu w 2016
Jakie stawki kwartalnego ryczałtu obowiązują duchownych w 2016 roku?
W parafiach do 1 000 mieszkańców proboszcz zapłaci 420 zł co kwartał. W tych, gdzie mieszka 5-6 tys. - już 613 zł/kw. Ponad tysiąc złotych kwartalnie płacą proboszczowie w parafiach z 10-12 tys. mieszkańców. Najwięcej płacą proboszczowie dużych parafii miejskich, na terenie których mieszka ponad 20 000 osób. Co kwartał muszą oni wpłacić przelewem urzędowi skarbowemu 1505 złotych. Choć, dokładniej mówiąc, ta kwota jest faktycznie nieco niższa z racji obniżenia za opłacone składki na ubezpieczenie zdrowotne.
Stawki przewidziane dla wikariuszy są dwu- lub trzykrotnie niższe. Przykładowo w małej wiejskiej parafii, w której mieszka do 1 000 osób, wikariusz co kwartał musi zapłacić tylko 127 złotych. Stawki wzrastają stopniowo o kilkadziesiąt złotych zależnie od liczby mieszkańców na terenie danej parafii i liczby ludności wsi/miasta, gdzie leży siedziba parafii. Ogólnie jednak, kwoty te do wysokich nie należą. Najwyższa stawka kwartalnego ryczałtu dla wikariusza nie przekracza 500 złotych.
Ryczałt opłacany jest przez duchownych do dnia 20 następnego miesiąca po upływie kwartału, a za czwarty kwartał – do 28 grudnia roku podatkowego, na konto bankowe miejscowego urzędu skarbowego.
Ryczałt ulega obniżeniu o kwotę zapłaconej składki na ubezpieczenie zdrowotne (duchowni składają do końca stycznia roczną deklarację wysokości składki na ubezpieczenie zdrowotne opłaconej za rok poprzedni). Obniżenie stawki ryczałtu przysługuje także, jeżeli liczba wyznawców na danym terenie stanowi mniejszość w ogólnej liczbie mieszkańców (osoba duchowna jest obowiązana w takim przypadku dołączyć do wniosku oświadczenie o liczbie wyznawców). W razie też rozpoczęcia lub zaprzestania na stałe wykonywania funkcji duszpasterskiej w ciągu kwartału stawka ryczałtu jest naliczana za każdy dzień w wysokości 1/90 części stawki kwartalnej. Duchowny może także zgłosić przerwę w pracy duszpasterskiej (minimum 1 miesiąc) i po zawiadomieniu o tym naczelnika urzędu skarbowego - uzyskuje obniżkę stawki za okres przerwy.
Każda zmiana miejsca wykonywania pracy duszpasterskiej lub zmiana funkcji powoduje u duchownego obowiązek poinformowania urzędu skarbowego, który obliczy stawkę ryczałtu dla nowego miejsca lub funkcji.
Czy duchowny może zrzec się opodatkowania w formie ryczałtu i przejść na podatek dochodowy na ogólnych zasadach? Może. Musi wówczas złożyć pisemne oświadczenie i zacząć prowadzić podatkową księgę przychodów i rozchodów. Takiej zmiany można dokonać albo do 20 stycznia danego roku podatkowego, albo najpóźniej w przeddzień rozpoczęcia pełnienia funkcji duszpasterskiej.
Niektórzy płacą także PIT
Kwartalny ryczałt od pracy duszpasterskiej to nie jedyny podatek, jaki płacą osoby duchowne. Księża, zakonnicy i siostry zakonne oraz inne osoby duchowne mogą - i nierzadko są - zatrudnione na umowę o pracę. Tak jest np. w przypadku katechetów. Dotyczy to również duchownych zatrudnionych w kuriach czy innych kościelnych osobach prawnych. Wszystkie takie osoby zobowiązane są, jak każdy przysłowiowy Kowalski na etacie, do składania corocznego PIT-u i płacenia podatku od dochodów osobistych na zasadach ogólnych.
Wszystkie też podmioty kościelne prowadzące działalność gospodarczą płacą - tak jak inne firmy - podatek CIT oraz VAT. Dotyczy to np. klasztorów produkujących i sprzedających swoje wyroby.
Kolejną daniną, która dotyczy także osób duchownych (zarządzających gruntami kościelnymi) jest podatek od nieruchomości. Nie pobiera się go od obiektów i terenów przeznaczonych na kult religijny lub na cele edukacyjne - zatem wyłączone są z niego m. in. świątynie, kaplice, seminaria oraz szkoły prowadzone przez kościół czy związek wyznaniowy. Podatek ten jednak dotyczy gruntów leśnych i rolnych, których właścicielem jest kościelna osoba prawna, czyli np. parafia.
Podstawa prawna:
Ustawa z dnia 20 listopada 1998 r. o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (Dz.U. 1998 nr 144 poz. 930 z późn. zm.)
Obwieszczenie Ministra Finansów z dnia 22 października 2015 r. w sprawie stawek karty podatkowej, kwoty, do której można wykonywać świadczenia przy prowadzeniu niektórych usług z wyjątkiem świadczeń dla ludności, oraz kwartalnych stawek ryczałtu od przychodów proboszczów i wikariuszy, obowiązujących w 2016 r. (M.P. 2015 poz. 1120)