Wniosek jest korzystny dla podatników: rabat uzyskany po sprzedaży uprawnia do skorygowania podstawy opodatkowania podatkiem akcyzowym. Przypomnijmy, że w sumie na wokandę Naczelnego Sądu Administracyjnego trafiło 120 sporów o to. 5 sierpnia 2025 r. NSA oddalił 12 skarg kasacyjnych fiskusa. Pisaliśmy o tym wczoraj w artykule „120 spraw w sądzie o zwrot akcyzy po rabacie. Są pierwsze wygrane” (DGP nr 159/2025). We wtorek 19 sierpnia 2025 r. miał rozpatrzyć 13 kolejnych, ale umorzył postępowania ze względu na wycofanie skarg kasacyjnych przez dyrektora izby administracji skarbowej.

Można się spodziewać, że w innych sprawach, czekających dopiero na rozpatrzenie przez NSA, finał będzie identyczny – ostateczna wygrana podatnika.

Rozbieżności w orzecznictwie w sprawach dotyczących akcyzy

Wyroki NSA w ubiegłych latach nie zawsze były korzystne dla podatników. Co prawda 12 stycznia 2023 r. sąd kasacyjny wydał siedem orzeczeń (I GSK 443/19, I GSK 599/19, I GSK 600/19, I GSK 717/19, I GSK 720/19, I GSK 783/19, I GSK 784/19), w których uznał, że w przypadku otrzymania rabatu po sprzedaży, podatnicy mogą skorygować podstawę opodatkowania, lecz wcześniej, w latach 2013–2015, zapadały orzeczenia przyznające rację zarówno podatnikom (np. I FSK 445/13), jak i fiskusowi (np. I GSK 1412/13).

W części z nich NSA stwierdzał, że skoro podstawa opodatkowania i obowiązek podatkowy zostały już ustalone, nie ma możliwości ich korekty. Podobne stanowisko przyjął sąd kasacyjny jeszcze w 2024 r., podkreślając, że akcyza – w przeciwieństwie do VAT – jest podatkiem jednofazowym, a żaden przepis ustawy o podatku akcyzowym nie uprawnia korygowania faktur.

Rabat oznacza niższy podatek

Najnowsze postanowienia NSA pokazują, że spory zakończą się ostatecznie wygraną podatników. Wszystkie 13 postępowań umorzonych na skutek wycofania przez fiskusa skarg kasacyjnych dotyczyło tej samej spółki, która po zapłaceniu akcyzy od wewnątrzwspólnotowego nabycia pojazdów otrzymała rabaty od producenta. Na tej podstawie wystąpiła o zwrot nadpłaty, bo – jak twierdziła – w wyniku uzyskania rabatu wartość pojazdu uległa obniżeniu, a tym samym zmniejszyła się podstawa opodatkowania.

Fiskus konsekwentnie odmawiał zwrotu. Argumentował, że podatek akcyzowy jest jednofazowy i przepisy nie przewidują korekty podstawy opodatkowania w razie późniejszej obniżki ceny. Poza tym rabaty, które otrzymała spółka, mają charakter premii za realizację celów sprzedażowych i nie odnoszą się bezpośrednio do wartości konkretnego pojazdu – stwierdził.

Podatnicy mogą wystąpić o zwrot akcyzy

Warszawski WSA stanął po stronie spółki. Przyjął, że „kwota, jaką podatnik jest obowiązany zapłacić” (art. 104 ust. 1 pkt 2 ustawy o podatku akcyzowym) to cena ostateczna – rzeczywiście należna sprzedawcy po uwzględnieniu rabatów, niezależnie od momentu ich przyznania. Podkreślił, że rabat może być powiązany z różnymi warunkami, ale jego skutkiem jest obniżenie ceny zakupu samochodu, a to ona stanowi podstawę opodatkowania.

Jeśli nie doszłoby do korekty, to okazałoby się, że pierwotna faktura nie dokumentuje rzeczywistego zdarzenia gospodarczego – zauważył WSA. Orzekł więc, że rabaty przyznane po powstaniu obowiązku podatkowego mogą obniżać podstawę opodatkowania podatkiem akcyzowym.

„Jeżeli umówiono się jedynie wstępnie co do ceny samochodu – co dokumentuje faktura pierwotna, ale jednocześnie strony umowy sprzedaży były też umówione, że cena ta może ulec zmianie w wyniku późniejszych zdarzeń (ziszczenia się warunków, które opisano w umowie lub zespole umów), to w razie zaistnienia tych zdarzeń należało skorygować fakturę pierwotną ze skutkiem zmniejszenia podstawy opodatkowania podatkiem akcyzowym” – wyjaśnił WSA (III SA/Wa 2069/23).

Tak samo orzekł w wyrokach o sygn. III SA/Wa 2070/23, III SA/Wa 2071/23, III SA/Wa 2075/23, III SA/Wa 2165/23 – III SA/Wa 2169/23, III SA/Wa 2488/23, III SA/Wa 2489/23, III SA/Wa 2513/23, III SA/Wa 2514/23.

Fiskus wycofał skargi dotyczące nadpłaconej akcyzy

Sąd kasacyjny postanowił o umorzeniu postępowań, bo dyrektor IAS wycofał skargi kasacyjne od niekorzystnych dla siebie wyroków sądu I instancji.

To oznacza, że spółka mogła skorygować podstawę opodatkowania i wystąpić o zwrot nadpłaconej akcyzy.

Podstawa prawna

Postanowienia NSA z 19 sierpnia 2025 r., sygn. akt I FSK 892/24 – I FSK 896/24, I FSK 922/24 – I FSK 924/24, I FSK 937/24, I FSK 938/24, I FSK 966/24, I FSK 973/24