Subskrybuj nas na Youtube
Dla rozliczeń z urzędem skarbowym ważne jest miejsce zamieszkania, a nie zameldowania podatnika. Każdą przeprowadzkę pod nowy adres trzeba zgłosić w skarbówce przy okazji najbliższych rozliczeń.
Podatnicy posiadający dwa meldunki – stały i czasowy – nie wiedzą, czy i jak informować o tym skarbówkę. Problem wynika z tego, że osoby fizyczne nieprowadzące firm lub niebędące zarejestrowanymi podatnikami VAT w kontaktach z administracją posługują się już tylko numerem PESEL. W związku z tym fiskus zmianę danych podatników pobiera z rejestru PESEL.
/>
– Dla urzędów skarbowych kluczowe jest miejsce zamieszkania. Tymczasem w rejestrze PESEL umieszczane są informacje o adresach zameldowania, bez wskazania, który z nich jest adresem faktycznego zamieszkania obywatela – stwierdza pani Alicja z Wrocławia, która zwróciła nam uwagę na te wątpliwości.
Jeśli zatem podatnik ma zameldowanie na pobyt stały pod jednym adresem i zameldowanie na pobyt czasowy pod drugim, to czy musi w formularzu ZAP-3 informować fiskusa, który z tych adresów jest jego zamieszkaniem, a może zameldowanie czasowe jest z automatu adresem zamieszkania?
Według ekspertów podatnicy nie muszą powiadamiać urzędu skarbowego ani o meldunku stałym, ani czasowym. Muszą jedynie podawać aktualny adres zamieszkania. I co istotne, w tym celu nie trzeba składać ZAP-3. Wystarczy miejsce zamieszkania podać przy okazji składanych formularzy w skarbówce.
Definicje podatkowe
Miejscem zamieszkania osoby fizycznej jest miejscowość, w której osoba ta przebywa z zamiarem stałego pobytu. Z kolei instytucja zameldowania (na pobyt stały bądź czasowy) jest kategorią prawa administracyjnego.
Tomasz Kotoliński, prawnik w Kancelarii Prawnej Piszcz, Norek i Wspólnicy, zwraca uwagę, że w szeroko rozumianym prawie podatkowym nie zdefiniowano miejsca zamieszkania, ale uregulowano wiele przepisów, które mogą okazać się bardzo pomocne. Zgodnie z art. 17 par. 1 Ordynacji podatkowej, jeżeli ustawy podatkowe nie stanowią inaczej, właściwość miejscową organów podatkowych ustala się według miejsca zamieszkania.
Z kolei w myśl art. 45 ust.1b ustawy o PIT właściwym urzędem skarbowym, w którym podatnik jest zobowiązany złożyć zeznanie roczne o wysokości osiągniętego dochodu, jest urząd skarbowy właściwy według miejsca zamieszkania podatnika w ostatnim dniu roku. Natomiast w myśl art. 9 ust. 1d ustawy o zasadach ewidencji i identyfikacji podatników i płatników w przypadku zmiany adresu miejsca zamieszkania przez podatnika będącego osobą fizyczną objętą rejestrem PESEL nieprowadzącą działalności gospodarczej lub niebędącą zarejestrowanym podatnikiem VAT, za dokonanie aktualizacji uznaje się podanie przez tego podatnika aktualnego adresu miejsca zamieszkania w składanej deklaracji lub innym dokumencie związanym z obowiązkiem podatkowym.
– Osoby fizyczne mogą również dokonać aktualizacji adresu miejsca zamieszkania według wzoru określonego na podstawie ZAP-3 – wyjaśnia Tomasz Kotoliński.
Zmiany w ewidencji
Każdy podatnik podlega obowiązkowi ewidencji. Od 1 stycznia 2012 r. nie ma już obowiązku składania formularzy aktualizacyjnych. Piotr Popek, ekspert podatkowy w KPMG, tłumaczy, że za dokonanie aktualizacji uznaje się podanie przez daną osobę aktualnego adresu miejsca zamieszkania w składanej deklaracji lub innym dokumencie związanym z obowiązkiem podatkowym. Stosowanie przez podatników formularzy aktualizacyjnych ZAP-3 jest więc dobrowolne.
Piotr Popek dodaje, że źródłem zasilania rejestru PESEL są organy gminy, które na mocy ustawy o ewidencji ludności i dowodach osobistych prowadzą ewidencję ludności. W rejestrach PESEL przechowywane są m.in. informacje o adresach zameldowania na pobyt czasowy trwający powyżej trzech miesięcy oraz na pobyt stały.
Od 1 stycznia dane identyfikacyjne podatników są synchronizowane i aktualizowane za pomocą rejestru PESEL. W tym celu powstał Centralny Rejestr Podmiotów – Krajowa Ewidencja Podatników, do którego dostęp mają organy podatkowe.
– W praktyce oznacza to, że osoby fizyczne objęte rejestrem PESEL nie muszą zgłaszać każdej zmiany danych, tj. nazwiska, adresu zameldowania czy numeru dowodu osobistego – potwierdza Anna Trembasiewicz, dyrektor zarządzająca w ECA Auxilium, oddział w Łodzi.
Nowy wzór formularza
Z początkiem 2012 roku formularz ZAP-3 zastąpił obowiązujący przez wiele lat druk NIP-3. Remigiusz Fijak, doradca podatkowy, menedżer w spółce doradztwa podatkowego ABC Tax, przypomina, że w NIP-3 podatnik podawał adres zamieszkania oraz adres zameldowania, jeżeli był on inny niż adres zamieszkania. Z punktu widzenia urzędu skarbowego znaczenie ma tylko adres zamieszkania, a nie zameldowania.
– Dlatego zasadna jest rezygnacja z podawania adresu zameldowania w nowym ZAP-3. Ponadto obowiązek meldunkowy odchodzi już do lamusa i zostanie zniesiony od 1 stycznia 2014 r. – przypomina Remigiusz Fijak.
Nieistotne zameldowanie
Jedno jest pewne: właściwość miejscowa organów skarbowych ustalana jest na podstawie miejsca zamieszkania podatnika.
Piotr Popek uważa, że kluczowe w omawianym zakresie jest uświadomienie sobie przez podatników, że pojęcie „adres zameldowania na pobyt czasowy lub stały” wymienione w ustawie o ewidencji ludności i dowodach osobistych jest czymś zupełnie innym niż „miejsce zamieszkania”, o którym mowa w Ordynacji podatkowej.
– Podatnicy dość często uznają te dwa pojęcia za tożsame – ostrzega Piotr Popek.
Jego zdaniem w wielu przypadkach osoba jest np. zameldowana w Kaliszu, pracuje i mieszka w Warszawie, ale nie dopełniła obowiązku meldunkowego. Skutkiem tego w rejestrze PESEL figuruje pod adresem zameldowania w Kaliszu. Mając na względzie przepisy Ordynacji podatkowej, urzędy skarbowe nie powinny brać pod uwagę danych adresowych zawartych w rejestrze PESEL. Pamiętać należy jednak, że składając zeznanie roczne na formularzu PIT lub aktualizując swoje dane w urzędzie skarbowym na formularzu ZAP-3 (np. przy okazji podawania numeru rachunku bankowego), podatnik sam określa swoje miejsce zamieszkania, a tym samym właściwy urząd skarbowy.
– Problematyczne jednak jest wskazanie daty, od kiedy nastąpiła zmiana miejsca zamieszkania, ponieważ formularze PIT oraz ZAP-3 nie przewidują pola na jej podanie. Data ta ma spore znaczenie w przypadku, gdy podatnik zmienia rezydencję podatkową – stwierdza Piotr Popek.
Anna Trembasiewicz dodaje, że w przypadku gdy meldunek czasowy wygaśnie i nowy adres zamieszkania podatnika jest taki sam jak adres zameldowania, podatnicy nie muszą ponownie wypełniać druku ZAP-3, wystarczy wskazać właściwy adres w rocznym rozliczeniu podatkowym, np. zeznaniu PIT-37.
Z tymi argumentami zgadza się również Tomasz Kotoliński, który ostrzega, że podatnik, który wbrew obowiązkowi nie dokonuje w terminie zgłoszenia identyfikacyjnego albo aktualizacji objętych nim danych, albo też podaje w nim dane niezgodne ze stanem rzeczywistym lub niepełne podlega karze grzywny za wykroczenie skarbowe.
