Mąż i żona mogą złożyć wspólne zeznanie podatkowe do urzędu skarbowego. Z preferencji nie skorzystają małżonkowie, gdy jedno z nich rozlicza ryczałt. Zakaz wspólnego rozliczenia mają też podatnicy ryczałtu z zawieszoną działalnością.
Ze wspólnego, małżeńskiego rozliczenia PIT nie skorzystają podatnicy, gdy jedno z małżonków prowadzi działalność gospodarczą opodatkowaną ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych. Zakaz istnieje też, gdy w 2009 roku małżonek opodatkowany ryczałtem zawiesił prowadzenie biznesu, czyli tak naprawdę z prowadzonej firmy nie uzyskał żadnego przychodu, od którego należało zapłacić ryczałt. Podobnie będzie z przedsiębiorcami opodatkowanymi liniowym, 19-proc. PIT, którzy w 2009 roku zawiesili firmy. Taką niekorzystną interpretację potwierdził DGP resort finansów.
Zakaz wspólnego rozliczenia
Magdalena Kobos z Ministerstwa Finansów wyjaśnia, że z możliwości wspólnego rozliczenia dochodów uzyskanych w roku podatkowym nie mogą skorzystać małżonkowie, jeżeli którykolwiek z nich w danym roku dla pozarolniczej działalności gospodarczej wybrał zryczałtowaną formę opodatkowania, czyli ryczałt od przychodów ewidencjonowanych lub kartę podatkową. Bez znaczenia jest, czy podatnik, który wybrał jedną ze zryczałtowanych form, korzysta na podstawie przepisów ustawy o swobodzie działalności gospodarczej z instytucji zawieszenia wykonywania działalności gospodarczej.
– Podatnik, który zawiesił wykonywanie działalności, jest zwolniony jedynie z niektórych, wynikających z ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym, obowiązków, np. wpłaty ryczałtu w okresie zawieszenia, co nie jest równoznaczne z tym, że przepisy tej ustawy nie mają do niego zastosowania – dodaje Magdalena Kobos.
Podobnego zdania jest Krzysztof Nowicki, ekspert z Kancelarii Prawniczej Magnusson, który przypomina, że skorzystanie z tego korzystnego dla małżonków rozwiązania nie zawsze będzie możliwe. Takim przypadkiem jest sytuacja, gdy jeden z nich prowadzi działalność opodatkowaną ryczałtem. Jednocześnie ustawa o ryczałcie ma zastosowanie wobec podatnika też wówczas, gdy zawiesił on swoją działalność.
– Oznacza to, że nie jest możliwe wspólne rozliczenie się małżonków za rok 2009, gdy jeden ze współmałżonków prowadzi firmę opodatkowaną ryczałtem, nawet jeżeli w 2009 roku ją zawiesił – argumentuje Krzysztof Nowicki.
Zapłata ryczałtu
Podatnik ryczałtu, który na podstawie przepisów o swobodzie działalności gospodarczej zawiesił wykonywanie działalności gospodarczej, jest jedynie zwolniony za okres objęty zawieszeniem z obowiązku wpłaty ryczałtu za okresy miesięczne lub kwartalne. Według Kai Zaremby-Jesiotr, doradcy podatkowego w kancelarii Marciniuk i Wspólnicy, mimo zawieszenia przedsiębiorca pozostaje nadal podatnikiem ryczałtu, do którego stosuje się przepisy ustawy, dopóki działalności tej nie zlikwiduje. Przedsiębiorcy mają obowiązek wpłacać ryczałt za okres zawieszenia.
– W okresie tym podatnik nie powinien osiągać bieżących przychodów z działalności, jednak stan ten nie wyklucza osiągania przychodów, których źródłem mogą być np. czynności dokonane przed zawieszeniem, a także inne zdarzenia, takie jak np. odpłatne zbycie składników, wpływ odszkodowania z ubezpieczenia za straty w majątku trwałym, odsetki uzyskane od środków na rachunkach bankowych – wymienia Kaja Zaremba-Jesiotr.
Co powinien zrobić podatnik ryczałtu, aby z małżonkiem się rozliczyć? Zlikwidować firmę lub zmienić formę opodatkowania na zasady ogólne, czyli skalę PIT. Waldemar Olichwer, radca prawny HLB Sarnowski & Wiśniewski, wyjaśnia, że jeżeli do 20 stycznia roku podatkowego podatnik nie zgłosił likwidacji działalności gospodarczej lub nie wybrał innej formy opodatkowania, uważa się, że nadal prowadzi działalność opodatkowaną w formie ryczałtu.
Niejednoznaczne przepisy
Wszyscy eksperci są zgodni: ryczałtowiec z zawieszoną firmą nie może złożyć małżeńskiego PIT. Jednak nie wszyscy specjaliści zgadzają się z tym, że do podatnika z zawieszoną działalnością nadal mają zastosowanie przepisy ustawy o podatku zryczałtowanym.
Zdaniem Marka Kolibskiego, doradcy podatkowego, wspólnika w kancelarii Kolibski, Nikończyk, Dec & Partnerzy, bez zmiany przepisów nie można powiedzieć, że na potrzeby spełnienia warunków do wspólnego rozliczenia się z małżonkiem uznaje się, że do osoby, która zawiesiła działalność gospodarczą, nie mają zastosowania przepisy ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym.
– Należy jeszcze zwrócić uwagę, że jeśli zawieszenie działalności nastąpiło w trakcie 2009 roku, to przez część roku na pewno do osoby zawieszającej miały zastosowanie przepisy ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym – ocenia Marek Kolibski.
Zawieszenie działalności
Podatnicy, którzy prowadzą działalność gospodarczą, mogą ją zawiesić maksymalnie na dwa lata. W 2009 roku z możliwości tej skorzystało znacznie więcej podatników niż w roku 2008. To wyniki sondy, którą pod koniec ubiegłego roku przeprowadziliśmy w izbach skarbowych. Przykładowo tylko w woj. mazowieckim odnotowano siedmiokrotny wzrost zainteresowania instytucją zawieszenia. W 2008 roku na Mazowszu firmę zawiesiło 1559 podmiotów, a w roku 2009 – 10 818.
W woj. kujawsko-pomorskim w 2009 roku zawieszenia działalności dokonało 6795 przedsiębiorców.
Na Dolnym Śląsku 7612 podatników. W woj. łódzkim zdecydowało się na to 9808 przedsiębiorców.
Na terenie woj. małopolskiego w 2009 roku odnotowano 14 639 skutecznych zawieszeń.
W woj. lubelskim, w okresie styczeń–listopad 2009 r., zawieszenie działalności zgłosiło 6912 przedsiębiorców.
W woj. świętokrzyskim w okresie od 1 stycznia do 30 czerwca 2009 r. podatników, którzy zgłosili zawieszenie firmy, było 2117.
W woj. podlaskim w I półroczu 2009 r. – 1758. W tym samym okresie w woj. lubuskim na zawieszenie zdecydowało się 1928 podatników.