Spółka planuje zakup samochodu osobowego z przeznaczeniem dla konkretnego pracownika, który będzie go wykorzystywał przy wykonywaniu obowiązków służbowych związanych z obsługą klientów na terenie kraju, ale również do celów prywatnych. Podstawą do użytkowania samochodu służbowego będzie umowa o powierzeniu auta zawarta między pracownikiem a spółką. Firma nie ustali miesięcznego limitu kilometrów, jaki pracownik może przejechać, wykorzystując samochód służbowy do celów prywatnych. Nie będzie również pobierać żadnych opłat z tego tytułu. Pojawia się więc pytanie, jak w takim przypadku odliczać VAT od takiej formy użytkowania pojazdu?
Zgodnie z obowiązującymi regulacjami podatnikowi przysługuje ograniczone do 50 proc. prawo do odliczenia podatku w odniesieniu do wszystkich wydatków związanych z pojazdami samochodowymi przeznaczonymi do użytku mieszanego.
Przez wykorzystywanie mieszane należy rozumieć sytuację, w której w odniesieniu do pojazdu wykorzystywanego w działalności gospodarczej istnieje możliwość jego użycia również do celów niezwiązanych z tą działalnością, np. do celów prywatnych. Wystarczy przy tym możliwość nawet tylko jednorazowego użycia pojazdu do celów prywatnych, aby uznać, że pojazd może być wykorzystywany w sposób mieszany. Nie jest przy tym istotny moment, w którym użycie to ma miejsce podczas całego okresu użytkowania przez podatnika danego pojazdu, żeby uznać ten pojazd za wykorzystywany do celów mieszanych. Warto dodać, że przepisy precyzują, iż pojazdy samochodowe są uznawane za wykorzystywane wyłącznie do działalności gospodarczej podatnika, jeżeli:
● sposób wykorzystywania tych pojazdów przez podatnika, zwłaszcza określony w ustalonych przez niego zasadach ich używania, dodatkowo potwierdzony prowadzoną przez podatnika dla tych pojazdów ewidencją przebiegu pojazdu, wyklucza ich użycie do celów niezwiązanych z działalnością gospodarczą, lub
● konstrukcja tych pojazdów wyklucza ich użycie do celów niezwiązanych z działalnością gospodarczą lub powoduje, że ich użycie do celów niezwiązanych z działalnością gospodarczą jest nieistotne.
W przedstawionej sytuacji samochód firmowy będzie wykorzystywany zarówno do celów służbowych, jak i do celów prywatnych pracownika. Dlatego spółce będzie przysługiwało prawo do odliczenia 50 proc. kwoty podatku naliczonego w fakturach dotyczących kosztów paliwa, kosztów napraw, wymiany opon i materiałów eksploatacyjnych, a także przeglądów gwarancyjnych i pogwarancyjnych samochodu służbowego udostępnionego pracownikowi. Taką wykładnię przepisów potwierdził dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji z 18 stycznia 2017 r. (nr 0115-KDIT1-2.4012.853.2017.1.PS).
Trzeba jednak zwrócić uwagę na sytuacje – coraz częściej występujące w praktyce – gdy firma decyduje się podnająć auta pracownikom na pełny okres użytkowania i za pełną rynkową odpłatnością. Wówczas firmie powinno co do zasady przysługiwać prawo do 100 proc. odliczenia VAT związanego z pojazdami. W innym przypadku pojawia się zachwianie neutralności VAT – podwójny brak odliczenia VAT (zarówno po stronie firmy, jak i po stronie pracownika – osoby fizycznej). Przy czym kształtuje się tu niestety negatywna linia interpretacyjna oraz orzecznicza, którą przy podejmowaniu wszelkich decyzji również należy wziąć pod uwagę.
Podstawa prawna
Art. 86, art. 86a ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz.U. z 2017 r. poz. 1221 ze zm.).