Zgodnie z art. 8 ustawy o VAT każde świadczenie pomiędzy podatnikami, za które należne jest wynagrodzenie, a które nie wypełnia definicji towaru, stanowi odpłatne świadczenie usług i podlega opodatkowaniu. Czy opodatkowaniu VAT podlegają odszkodowania?
Z opodatkowaniem VAT możemy mieć do czynienia, gdy pomiędzy podatnikami dochodzi do zawarcia umowy. Ponadto świadczenia podatników muszą mieć charakter wzajemny i ekwiwalentny. Tym samym nie można mówić o opodatkowaniu VAT w sytuacji, gdy wypłata pieniędzy jest związana z koniecznością zapłaty kary lub odszkodowania np. za niewywiązanie się z zobowiązania umownego.
Za przykład może posłużyć umowa najmu, w ramach której spółka A wynajmuje spółce B powierzchnię w budynku biurowym. W ramach umowy najmu spółka B zobowiązała się do zwrotu powierzchni biurowej w stanie pierwotnym. W trakcie użytkowania spółka B dokonała w budynku licznych modyfikacji i zmian aranżacyjnych. Po wygaśnięciu umowy spółka A, zgodnie z kontraktem, upomniała się o usunięcie wprowadzonych zmian i modyfikacji, czego spółka B nie dokonała. Spółka A zagroziła byłemu kontrahentowi procesem sądowym, co skłoniło spółkę B do zawarcia ugody, na mocy której postanowiono, że najemca (spółka B) wypłaci wynajmującemu (spółce A) odszkodowanie za nieusunięcie dokonanych w nieruchomości zmian.
Na takim tle w praktyce dość często dochodzi do sporów pomiędzy podatnikami a organami podatkowymi, które powołując się na art. 8 ust. 1 ustawy o VAT twierdzą, że zawarcie ugody stanowi odpłatne świadczenie usług, które polega na powstrzymaniu się od wystąpienia z powództwem do sądu powszechnego.
Jednak ugoda taka nie stanowi samoistnej umowy, w ramach której dochodzi do ekwiwalentnych świadczeń pomiędzy podatnikami. Podobnego zdania był WSA w Warszawie, wydając wyrok z 15 grudnia 2010 r. (sygn. akt III SA/Wa 2774/10). Sąd stwierdził, że w sytuacji podobnej do naszego przykładu nie dochodzi do odpłatnego świadczenia usług. Kontrahent nie wywiązał się ze swojego zobowiązania, a odszkodowanie jest środkiem, który ma wynagrodzić poniesioną stratę.
not. MGM