Przekazanie zysku spółki jawnej na działalność spółki nie zawsze z PCC

Czynności cywilnoprawne podlegające opodatkowaniu

Podatnikami podatku od czynności cywilnoprawnych są osoby fizyczne, osoby prawne i jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej, które są podmiotami i stronami czynności cywilnoprawnych. Wskazać należy, że na gruncie ww. ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych (PCC) nie zostało zdefiniowane pojęcie „czynności cywilnoprawnej”. Definicji takiej nie można również zapożyczyć z innych przepisów występujących na gruncie obowiązujących ustaw. Jedynie Kodeks cywilny posługuje się przedmiotowym pojęciem, ale tylko w odniesieniu do skutków, jakie dana czynność prawna wywołuje (art. 56 Kodeksu cywilnego). Niemniej pomimo jasno sprecyzowanej definicji, zakres opodatkowania w związku z dokonaniem czynności cywilnoprawnej wskazany został wyraźnie w art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych.

Przedmiotowa ustawa wskazuje tym samym na zamknięty katalog zdarzeń, których zaistnienie powoduje powstanie obowiązku podatkowego po stronie podmiotu. Nie jest możliwe, zatem rozszerzanie wskazanego kręgu o dodatkowe zdarzenia prawne, których zaistnienie spowodowałoby obowiązek uiszczania należnego podatku. Należy wyróżnić dwa podstawowe kryteria opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Pierwsze kryterium odnosi się do istoty dokonania czynności cywilnoprawnych (tzw. kryterium rzeczowe). Drugie kryterium stanowi o obowiązku opodatkowania czynności, które w swojej istocie spełniają kryterium terytorialne, określone w art. 1 ust. 4 i 5 u.p.c.c. Kryteria te muszą być spełnione łącznie.

Dla ustalenia obowiązku podatkowego na gruncie przepisów ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych najważniejsze znaczenie odnosi się jednak do oceny charakteru czynności cywilnoprawnej, której dokonał podmiot lub strony. Mając na uwadze zasadę swobody umów kategoryzacja poszczególnych czynności lub wskazanych w przepisach umów, jako podlegających podatkowi, nastąpi na podstawie jej treści, a nie nazwy umów.

Opodatkowanie PCC w spółce jawnej

Spółka jawna jest rodzajem osobowej spółki, poprzez którą wspólnicy prowadzą przedsiębiorstwo pod własną firmą. Spółka ta nie posiada osobowości prawnej. Posiada natomiast swój majątek, który stanowią wkłady wniesione do spółki oraz mienie nabyte przez spółkę w czasie jej istnienia. Każdy wspólnik w ramach tego rodzaju spółki odpowiada za zobowiązania spółki bez ograniczeń całym swoim majątkiem solidarnie z pozostałymi wspólnikami oraz samą spółką.

W katalogu odnoszącym się do zakresu opodatkowania zostało wskazane, iż opodatkowaniu na podstawie ww. ustawy podlegają również umowy spółki (art. 1 ust. 1 pkt 1 k u.p.c.c.). Ponadto, w kolejnym ustępie wskazanego artykułu podkreślone zostało, że opodatkowaniu podporządkowane są również zmiany umów wskazanych w art. 1 ust. 1 pkt 1 u.p.c.c. jeżeli powodują one podwyższenie podstawy opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Wyraźnie podkreślić, zatem trzeba, że przekazanie zysku spółki jawnej na działalność spółki nie będzie opodatkowane podatkiem od czynności cywilnoprawnych, jeżeli w uchwale zostanie wyraźnie zapisane, że wspólnicy pozostawiają w spółce zysk nie podwyższając tym samym jej kapitału.

W przypadku umowy spółki osobowej za zmianę umowy uważa się wniesienie lub podwyższenie wniesionego do spółki wkładu, którego wartość powoduje zwiększenie majątku spółki albo podwyższenie kapitału zakładowego, pożyczkę udzieloną spółce przez wspólnika lub akcjonariusza, dopłaty oraz oddanie przez wspólnika lub akcjonariusza spółce rzeczy lub praw majątkowych do nieodpłatnego używania. Mając na uwadze powyższe, stanowczo poprzeć należy stanowisko, iż nie stanowi zmiany umowy spółki osobowej pozostawienie w takiej spółce całości lub części wypracowanego zysku.

Uchwałę należy złożyć do KRS

Wspólnicy spółki jawnej powinni dla uniknięcia obowiązku zapłaty podatku od czynności cywilnoprawnych podjąć uchwałę, w której będzie wyraźnie zapisane, że wspólnicy pozostawiają w spółce zysk nie podwyższając tym samym jej kapitału. Pamiętać należy jednak, że w sytuacji, kiedy spółka jawna prowadzi księgi rachunkowe, zobowiązana jest na podstawie art. 69 ust. 1 ustawy z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości (Dz. U. z 2009 r. Nr 152, poz. 1223 z późn. zm.) do zgłoszenia i złożenia do Krajowego Rejestru Sądowego uchwały dotyczącej podziału zysku lub pokrycia straty.

Autorem jest: Kancelaria Prawna Skarbiec, specjalizująca się w przeciwdziałaniu bezprawiu urzędniczemu i w kontrolach podatkowych