Subskrybuj nas na Youtube
Zapisz się na newsletter
Dla celów podatkowych rozróżnia się leasing operacyjny i leasing finansowy, mimo że ustawy podatkowe takiej definicji nie zawierają. Przyjęte nazewnictwo zależy od sposobu finansowania leasingu. Jeżeli umowa leasingu spełnia wymogi art. 23b ustawy o PIT, to stanowi ona leasing operacyjny, który w praktyce najczęściej jest zawierany, przy czym warunki ustawowe nie muszą być spełnione łącznie. Z art. 23a ustawy o PIT wynika, że przedmiot leasingu oddany na mocy umowy przez stronę zwanym finansującym do odpłatnego używania albo pobierania pożytków drugiej stronie zwanym korzystającym jest środkiem trwałym podlegającym amortyzacji. Nie ma w tym przypadku zastosowania zasada wynikająca z art. 22a ustawy o PIT dotycząca możliwości amortyzowania środków trwałych o przewidywanym okresie używania dłuższym niż rok stanowiących własność lub współwłasność przedsiębiorcy, ponieważ przedmiot leasingu nie musi być własnością ani współwłasnością aby móc dokonywać odpisów amortyzacyjnych. Z treści przepisu wynika, że gdy umowa leasingu spełnia warunki określone w ustawie, opłaty ustalone w tej umowie i ponoszone przez korzystającego w podstawowym okresie trwania umowy z tytułu używania środków trwałych są dla korzystającego kosztem uzyskania przychodów.
Kwota wykupu a podatki
Wykup samochodu z leasingu jest usługą oddzielną od zawarcia umowy leasingowej. Przedsiębiorca z tego tytułu otrzymuje fakturę VAT. Zgodnie z art. 7 ust. 1 pkt 2 ustawy o VAT wydanie towaru na podstawie umowy leasingu jest dostawą towaru, a więc jest to odrębna czynność od samej umowy leasingowej, więc może być wystawiona faktura wykupu samochodu z leasingu. Możliwość zaliczenia opłaty końcowej (wykupowej) do kosztów uzyskania przychodów (dalej: KUP) zależy od jednej z dwóch poniższych metod:
1) w przypadku wykupienia na firmę, jeśli opłata z nim związana przekracza kwotę 3500 zł, to wprowadzony samochód do ewidencji środków trwałych należy w dalszym ciągu amortyzować i kosztem uzyskania przychodu będą odpisy amortyzacyjne;
2) w przypadku wykupienia na cele prywatne opłata nie stanowi kosztów uzyskania przychodów.
Jeśli jednak przedsiębiorca wykupił auto na cele prywatne i mimo to korzysta z niego w działalności gospodarczej, to KUP mogą być wydatki związane z użytkowaniem tego pojazdu. Warunkiem jest prowadzenie ewidencji przebiegu pojazdu na zasadach określonych w art. 23 ust. 1 pkt 46 ustawy o PIT (czyli limit kilometrów).
Prywatna sprzedaż bez przychodu
Późniejsza sprzedaż samochodu wykupionego na cele prywatne nie ma wpływu na przychód podatkowy przedsiębiorcy – tak wynika z interpretacji organów skarbowych. To sprzedaż ma bowiem wpływ na osiągnięcie przychodu, a nie sam wykup z leasingu. Z ewentualną sprzedażą pojazdu należy jednak zaczekać pół roku, na co wskazuje art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. d ustawy o PIT. W ślad za tym przepisem minister finansów wydał 25 lutego 2016 r. interpretację (sygn. DD9.8220.2.56.2016.KZU), w której czytamy: „W sytuacji, gdy zbycie samochodu miało miejsce po upływie pół roku, licząc od końca miesiąca, w którym nastąpiło jego nabycie (czyli w tym przypadku od miesiąca, w którym nastąpił wykup), obowiązek podatkowy po stronie przedsiębiorcy nie powstanie”. Gdyby jednak przedsiębiorca sprzedał auto wykupione na cele związane z działalnością gospodarczą, musi się liczyć z powstaniem przychodu podatkowego.
VAT
Ogólna zasada wynikająca z art. 22 ust. 1 ustawy o PIT stanowi, że KUP są to koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów. Wobec tego należy przyjąć, że zarówno wstępna opłata leasingowa, jak i raty leasingowe stanowią KUP razem z nieodliczonym podatkiem VAT. Dotyczy to zarówno przedsiębiorców mogących odliczać podatek VAT w wysokości 50% oraz tych, którym przysługuje odliczenie podatku VAT w całości. Potwierdza to Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach [ramka]. Choć opinia dotyczy osoby prawnej, to zasady rozliczania kosztów uzyskania przychodów w omawianym przypadku są takie same jak u przedsiębiorcy będącego osobą fizyczną.
Opłata wstępna bez amortyzacji
Nie wszystkie opłaty związane z leasingiem stanowią koszt podatkowy w postaci odpisów amortyzacyjnych. Przykładem jest opłata wstępna, której nie należy wiązać z całym okresem trwania umowy, ale z momentem jej zawarcia. Jest ona wydatkiem jednorazowym, koniecznym do zawarcia umowy leasingu, może więc stanowić w całości KUP u korzystającego w dacie jej poniesienia po spełnieniu warunków określonych w art. 23b ustawy o PIT.
Jeśli koszt ten rozlicza wspólnik spółki niebędącej osobą prawną, to wstępna opłata leasingowa stanowi KUP wspólnika zgodnie z art. 8 ust. 2 pkt 1 ustawy o PIT proporcjonalnie do wysokości jego udziału w zysku spółki. Takie stanowisko potwierdza dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy z 24 marca 2016 r. (sygn. ITPB1/4511-1239/15-4/WM).
Wnioski
Wykupienie samochodu z leasingu operacyjnego dla działalności gospodarczej pozwala na rozliczenie w KUP opłat związanych z umową leasingu. Trzeba się jednak liczyć z tym, że późniejsza sprzedaż wykupionego samochodu na cele związane z działalnością gospodarczą powoduje powstanie u przedsiębiorcy przychodu do opodatkowania. Z kolei wykupienie samochodu po zakończeniu umowy leasingu na cele prywatne nie skutkuje powstaniem przychodu u przedsiębiorcy i pozbawia go możliwości zaliczenia opłaty końcowej do kosztów podatkowych, chyba że samochód będzie wykorzystywany w działalności gospodarczej – wtedy KUP mogą być wydatki związane z użytkowaniem tego pojazdu do wysokości limitu kilometrów.
KUP zgodnie z umową
Jeżeli spółka zawarła podatkową umowę leasingu, spełniającą warunki określone w art. 17b ust. 1 ustawy o CIT, to opłaty ustalone w tej umowie, ponoszone przez nią w podstawowym okresie umowy z tytułu używania samochodu osobowego, będą stanowić jej koszt uzyskania przychodów, wraz z podatkiem VAT, w tej części w jakiej zgodnie z przepisami ustawy o podatku od towarów i usług nie podlega on odliczeniu.
Interpretacja dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z 12 grudnia 2014 r., nr IBPBI/2/423-1119/14/SD
Podstawa prawna
Ustawa z 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (t.j. Dz.U. z 2016 r. poz. 380 ze zm.).
Ustawa z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 361 ze zm.).
