Subskrybuj nas na Youtube
Zgoda na wcześniejsze, odpłatne rozwiązanie umowy najmu stanowi odpłatne świadczenie usług – orzekł NSA.
Chodziło o spółkę z o.o., której działalność polegała przede wszystkim na wynajmie lokali użytkowych. W 2008 r. zawarła ona umowę z jednym najemcą na 7 lat, ale ten postanowił rozwiązać ją wcześniej, bo już w 2013 r. Obie strony przystąpiły do negocjacji, po czym doszły do porozumienia. Chcąc zrekompensować straty i utracone korzyści z powodu przedwczesnego odstąpienia od umowy, najemca zobowiązał się wypłacić spółce odszkodowanie.
Spółka uważała, że nie powinno ono podlegać VAT. Twierdziła, że taka rekompensata nie może być traktowana jako wynagrodzenie, bo zerwanie umowy oznacza de facto zaprzestanie współpracy, a w takiej sytuacji nie może być mowy o jakimkolwiek świadczeniu wzajemnym, czyli wymianie usług za pieniądze. Zwróciła też uwagę na to, że czynność polegająca na zerwaniu umowy i wypłacie odszkodowania nie została wymieniona w art. 5 ust. 1 ustawy o VAT.
Ze spółką nie zgodził się dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie. Uznał, że sporna kwota nie jest zadośćuczynieniem, tylko wynagrodzeniem za działanie spółki – w tym wypadku wyrażenie zgody na odstąpienie od umowy. Podkreślił, że na gruncie ustawy o VAT świadczenie usług należy rozumieć bardzo szeroko, nie tylko jako działanie podatnika, lecz także jako powstrzymanie się od działania lub zaniechanie.
W skardze na tę decyzję spółka przekonywała, że wypłata odszkodowania jest jedynie następstwem przedwczesnego rozwiązania umowy i nie wiąże się z innym działaniem. Powinna więc być kwalifikowana jako świadczenie pieniężne znajdujące się poza zakresem opodatkowania VAT.
WSA w Warszawie podzielił stanowisko organów. Wskazał na bezpośredni związek pomiędzy otrzymaną kwotą a dokonanym świadczeniem. Sąd przyznał rację spółce co do tego, że ustawa o VAT nie zawiera definicji odszkodowania, znajduje się ona w kodeksie cywilnym. – Co do zasady jednak odszkodowanie ma na celu naprawienie wyrządzonej szkody, a sam fakt wcześniejszego rozwiązania umowy za porozumieniem stron nie daje jeszcze podstaw do stwierdzenia, że szkoda wystąpiła – podkreślił sąd.
Skargę kasacyjną na niekorzystny dla spółki wyrok oddalił również NSA. Sędzia Bogusław Wolas wyjaśnił, że samo nazywanie świadczenia odszkodowaniem nie sprawia jeszcze, że nie podlega ono opodatkowaniu.
ORZECZNICTWO
Wyrok NSA z 7 lipca 2016 r., sygn. akt I FSK 226/15
