Subskrybuj nas na Youtube
Podczas korzystania z bankowości elektronicznej w zakładce wiadomości wyświetliła mi się informacja, że powinienem złożyć osobiście lub drogą elektroniczną oświadczenie o rezydencji podatkowej – FATCA. O ile się nie mylę, FATCA dotyczy amerykańskich podatników. Tymczasem ja nie tylko nigdy nie wykonywałem żadnych operacji finansowych z podmiotami ze Stanów Zjednoczonych, ale nawet tam nie byłem. Czy informacja z banku może być błędna – pyta pan Bogdan.
/>
Niestety, w opisywanej sytuacji nie można mówić o błędzie, a pan Bogdan powinien złożyć stosowne oświadczenie, bo inaczej może mu zostać zablokowany dostęp do aktywów posiadanych w banku. Ale po kolei.
Pod pojęciem FATCA (Foreign Account Tax Compliance Act) kryją się uchwalone w USA regulacje dotyczące zwalczania nieujawnionych źródeł przychodów amerykańskich podatników, które znajdują się poza granicami Stanów Zjednoczonych. Innymi słowy, FATCA ma służyć amerykańskiemu fiskusowi do zbierania oraz gromadzenia i przetwarzania informacji o aktywach finansowych, które są ulokowane na zagranicznych rynkach, a powinny podlegać opodatkowaniu przez administrację USA.
Na współpracę przy przekazywaniu takich danych zdecydowały się również polskie władze, podpisując w październiku 2014 r. stosowną umowę z rządem Stanów Zjednoczonych. Wspomniane przez pana Bogdana oświadczenia są właśnie konsekwencją tej umowy. Obowiązek ich złożenia dotyczy klientów instytucji finansowych, jak choćby banków lub biur maklerskich. Celem gromadzenia jest zaś ustalenie osób będących podatnikami Stanów Zjednoczonych w rozumieniu regulacji FATCA, którzy dysponują środkami zgromadzonymi w polskich instytucjach. Decydujący o wystąpieniu bądź nie opisywanego obowiązku jest czas założenia rachunku bankowego lub też maklerskiego (patrz opinia eksperta). Tak określony cel regulacji sprawia, że oświadczenie muszą składać nie tylko osoby powiązane z USA, ale również – jak nasz czytelnik – niemające takich związków. Chodzi bowiem głównie o ustalenie osób, które dotychczas wymykały się amerykańskiemu fiskusowi.
W oświadczeniu FATCA podaje się kraj głównej rezydencji podatkowej, czyli państwo, w którym opodatkowana jest większość dochodów składającego dokument. Jeśli klient rozlicza się z rodzimym fiskusem – wskazuje Polskę. Jednocześnie trzeba podać, czy posiada się status rezydenta podatkowego USA, w tym również jeżeli jest to kraj dodatkowej rezydencji. Jeśli ktoś nigdy nie miał związków finansowych ze Stanami Zjednoczonymi, udziela odpowiedzi negatywnej, a złożenie oświadczenia zamyka sprawę i dane osobowe oczywiście nie będą przekazywane do amerykańskiego fiskusa.
Jeśli czytelnik nie wypełni oświadczenia o rezydencji podatkowej do końca listopada br., powinien liczyć się z uciążliwymi konsekwencjami (patrz opinia eksperta).
Oświadczenie składa się oddzielnie w każdej instytucji, w której posiada się rachunek, jeżeli oczywiście w danym przypadku wystąpił taki obowiązek. Można to zrobić osobiście w placówce albo przez internetowy system transakcyjny określonego banku lub biura maklerskiego.
Ważne
Osoby, które są zobowiązane do złożenia oświadczenia o rezydencji podatkowej FATCA i nie zrobią tego do 30 listopada 2016 r., mogą spodziewać się blokady rachunku bankowego lub maklerskiego
Uwaga
Oświadczenie składa się pod rygorem odpowiedzialności karnej za składanie fałszywych zeznań. To podkreśla wagę całej sytuacji, gdyż ustawodawca nieczęsto decyduje się na wprowadzenie zapisu o możliwości odebrania przez urząd lub inną instytucję oświadczenia pod takim rygorem
OPINIA EKSPERTA
Wysuwane przez bank lub inną instytucję finansową żądania złożenia odpowiednich oświadczeń, pod groźbą odpowiedzialności karnej za składanie fałszywych zeznań, jest zgodne z obowiązującymi przepisami. Obowiązek przeprowadzenia procedur weryfikacji klientów i konieczność uzyskania od nich odpowiednich oświadczeń został nałożony na banki w art. 4 ust. 2 ustawy z 9 października 2015 r. o wykonywaniu umowy między rządem Rzeczypospolitej Polskiej a rządem Stanów Zjednoczonych Ameryki w sprawie poprawy wypełniania międzynarodowych obowiązków podatkowych oraz wdrożenia ustawodawstwa FATCA. Zgodnie z przepisami tej ustawy klienci banków powinni wypełnić formularze przewidziane w umowie FATCA. Obowiązek ten dotyczy klientów, którzy otworzyli rachunek po 1 lipca 2014 r., tj. nowych i obecnych, w tym takich, którzy zdecydowali się zamknąć rachunek bankowy w ciągu roku przed wejściem w życie ustawy. W ograniczonym zakresie dotyczy także klientów, którzy otworzyli rachunki przed 1 lipca 2014 r., jeżeli kwalifikują się one jako rachunki wysokiej wartości.
Z zasady instytucje powinny się wywiązać z obowiązku weryfikacji starych rachunków do końca listopada 2016 r. Zgodnie z art. 19 ust. 6 ustawy od 1 grudnia instytucje finansowe powinny zablokować rachunki finansowe tym osobom, które nie złożą wymaganego oświadczenia. Blokada polegać będzie na czasowym uniemożliwieniu korzystania ze zgromadzonych na nim wartości majątkowych (przede wszystkim pieniędzy, papierów wartościowych, instrumentów finansowych) i dysponowania nimi. Z zasady nie można do końca wykluczyć, że jeżeli dojdzie do zablokowania znacznej liczby rachunków, pod koniec roku podejście banków do krajowych rezydentów może zostać złagodzone. Tym niemniej, przepisy tej ustawy mają szczególny charakter i wynikają z przyjętych przez Polskę zobowiązań międzynarodowych, a ich wykonanie zostało zabezpieczone różnymi sankcjami po stronie instytucji finansowych. Jednocześnie trudno byłoby tym przepisom zarzucić niezgodność z przepisami konstytucji, np. w zakresie ochrony własności lub prawa do prywatności. Należy zatem założyć, że chcąc bezproblemowo korzystać z posiadanego rachunku bankowego, należy złożyć wymagane oświadczenia.
Podstawa prawna
Art. 4 ust. 2–4, 19, 21 ustawy z 9 października 2015 r. o wykonywaniu umowy między rządem Rzeczypospolitej Polskiej a rządem Stanów Zjednoczonych Ameryki w sprawie poprawy wypełniania międzynarodowych obowiązków podatkowych oraz wdrożenia ustawodawstwa FATCA (Dz.U. z 2015 r. poz. 1712).
