Subskrybuj nas na Youtube
Prowadzę biuro rachunkowe. Zgłaszają się do mnie klienci, którzy prowadzą gospodarstwa rolne, korzystając ze zwolnienia dla rolników ryczałtowych, a dodatkowo chcieliby otworzyć pozarolniczą działalność gospodarczą (np. zakład budowlany, warsztat samochodowy itd.). Czy prowadząc działalność gospodarczą i gospodarstwo rolne, można być jednocześnie rolnikiem ryczałtowym i podatnikiem VAT czynnym?
Podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w art. 15 ust. 2 ustawy o VAT, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności (art. 15 ust. 1 ustawy o VAT). Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych (art. 15 ust. 2 ustawy o VAT).
Działalność rolnicza oznacza produkcję roślinną i zwierzęcą, w tym również produkcję materiału siewnego, szkółkarskiego, hodowlanego oraz reprodukcyjnego, produkcję warzywniczą, gruntową, szklarniową i pod folią, produkcję roślin ozdobnych, grzybów uprawnych i sadowniczą, chów, hodowlę i produkcję materiału zarodowego zwierząt, ptactwa i owadów użytkowych, produkcję zwierzęcą typu przemysłowego lub fermowego oraz chów i hodowlę ryb i innych organizmów żyjących w wodzie, a także uprawy w szklarniach i ogrzewanych tunelach foliowych, uprawy grzybów i ich grzybni, uprawy roślin in vitro, fermową hodowlę i chów drobiu rzeźnego i nieśnego, wylęgarnie drobiu, hodowlę i chów zwierząt futerkowych i laboratoryjnych, chów i hodowlę dżdżownic, entomofagów i jedwabników, prowadzenie pasiek oraz chów i hodowlę innych zwierząt poza gospodarstwem rolnym oraz sprzedaż produktów gospodarki leśnej i łowieckiej, z wyjątkiem drewna okrągłego z drzew tropikalnych (PKWiU 02.20.13.0) oraz bambusa (PKWiU ex 01.29.30.0), a także świadczenie usług rolniczych (zob. art. 2 pkt 15 ustawy o VAT).
W definicji działalności gospodarczej (art. 15 ust. 2 ustawy o VAT) mieści się działalność rolnicza (art. 2 pkt 15 ustawy o VAT).
Rolnicy są zatem podatnikami VAT w rozumieniu art. 15 ustawy o VAT, tak jak osoby prowadzące pozarolniczą działalność gospodarczą (np. zakład budowlany, warsztat samochodowy itd.). Jednak w przypadku rolników posiadających status rolnika ryczałtowego zasadą jest korzystanie ze zwolnienia przewidzianego w art. 43 ust. 1 pkt 3 ustawy o VAT.
Zwalnia się od podatku dostawę produktów rolnych pochodzących z własnej działalności rolniczej, dokonywaną przez rolnika ryczałtowego oraz świadczenie usług rolniczych przez rolnika ryczałtowego (art. 43 ust. 1 pkt 3 ustawy o VAT).
Zwolnienie rolnika ryczałtowego od VAT ma charakter przedmiotowo-podmiotowy. Od VAT zwolnieni są tylko rolnicy ryczałtowi i tylko w zakresie wyraźnie wskazanym w art. 43 ust. 1 pkt 3 ustawy o VAT, tj. w zakresie dostawy produktów rolnych pochodzących z własnej działalności rolniczej oraz świadczenia usług rolniczych przez rolnika ryczałtowego. Świadczenie usług rolniczych oraz dostawa produktów rolnych przez podmioty inne niż rolnicy ryczałtowi podlega opodatkowaniu VAT. Z kolei innego rodzaju działalność prowadzona przez rolnika ryczałtowego, nieuprawniająca go do zwolnienia na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 3 ustawy o VAT (np. usługi budowlane, usługi mechaniki pojazdowej itd.) podlega opodatkowaniu na zasadach ogólnych, tj. co do zasady według stawek właściwych dla tych czynności, a w konsekwencji oznacza konieczność zarejestrowania się przez tę osobę jako podatnik VAT czynny z tytułu tej pozarolniczej działalności gospodarczej. Dlatego też pomimo tego, że taka osoba posiada status czynnego podatnika VAT z prowadzonej (pozarolniczej) działalności gospodarczej (np. usługi budowlane, usługi mechaniki pojazdowej), to w zakresie dostawy produktów rolnych pochodzących z własnej działalności rolniczej oraz świadczenia usług rolniczych może nadal korzystać ze zwolnienia przewidzianego w art. 43 ust. 1 pkt 3 ustawy o VAT przewidzianego dla rolnika ryczałtowego (chyba że sama z tego zwolnienia zrezygnuje stosownie do art. 43 ust. 3 ustawy o VAT).
Reasumując, osoba będąca rolnikiem ryczałtowym może być w pozostałym zakresie swojej działalności gospodarczej podatnikiem VAT czynnym (niekorzystającym ze zwolnienia). Jest to wyjątkowy przypadek, w którym jeden podmiot może łączyć dwa statusy – podatnika VAT zwolnionego jako rolnik ryczałtowy i jednocześnie podatnika VAT czynnego. Wówczas, chociaż w pozostałej części podatnik prowadzi działalność opodatkowaną VAT, to dostawa własnych produktów rolnych będzie zwolniona od VAT. Pogląd ten podzielają organy podatkowe (interpretacja indywidualna dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z 1 grudnia 2015 r., nr IPPP2/4512-967/15-2/RR; interpretacja indywidualna dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z 29 czerwca 2015 r., nr IPPP2/4512-334/15-2/RR; interpretacja indywidualna dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy z 23 kwietnia 2015 r., nr ITPP1/4512-103/15/MS).
Definicja
Rolnik ryczałtowy oznacza rolnika dokonującego dostawy produktów rolnych pochodzących z własnej działalności rolniczej lub świadczącego usługi rolnicze, korzystającego ze zwolnienia od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 3 ustawy o VAT, z wyjątkiem rolnika zobowiązanego na podstawie odrębnych przepisów do prowadzenia ksiąg rachunkowych (zob. art. 2 pkt 19 ustawy o VAT).
Podstawa prawna
Ustawa z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz.U. z 2011 r. nr 177, poz. 1054 ze zm.).
