Przychód powstaje z chwilą podpisania aktu notarialnego. Nie ma znaczenia to, czy nabywca zapłaci cenę, a sprzedawca wyda nieruchomość – wynika z wyroku NSA.
Spór dotyczył art. 14 ust. 1c ustawy o PIT. Wynika z niego, że za datę powstania przychodu z działalności gospodarczej uważa się dzień wydania rzeczy, a także zbycia prawa majątkowego lub wykonania usługi, nie później niż dzień wystawienia faktury albo uregulowania należności.
Sprawa dotyczyła przedsiębiorcy, który sprzedał budynek produkcyjno-handlowy innej firmie za 5 mln zł. Akt notarialny podpisano w grudniu 2008 r. Przedsiębiorca nie otrzymał pieniędzy, bo okazało się, że nabywca ich nie ma. W związku z tym w styczniu strony transakcji podpisały porozumienie, z którego wynikało, że w związku z brakiem zapłaty nieruchomość nie zostanie wydana. Miesiąc później udały się do notariusza i podpisały aneks, z którego wynikało, że do wydania nieruchomości dojdzie do 30 kwietnia. Do tego czasu nabywca miał znaleźć pieniądze. Tak się jednak nie stało. W związku z tym w grudniu 2009 r. sąd rejonowy ustanowił przedsiębiorcę zarządcą sprzedanej nieruchomości.
Sprzedawca uważał, że skoro nie doszło do fizycznego wydania nieruchomości, to nie musi płacić podatku dochodowego.
Urzędnicy uznali jednak, że przedsiębiorca powinien rozliczyć 5 mln zł już w zeznaniu podatkowym za 2008 r. Doszli do wniosku, że porozumienie i aneks do aktu notarialnego były celowymi zabiegami mającymi na celu uniknięcie zapłaty podatku.
Stanowisko to potwierdził WSA w Krakowie. Orzekł, że przychód powstał w dacie podpisania aktu notarialnego, kiedy przedsiębiorca przekazał władztwo nad nieruchomością, i bez znaczenia jest to, czy doszło do fizycznego wydania rzeczy. Zwrócił uwagę na to, że nabywca legitymujący się aktem własności miał już prawo sprzedać budynek. Sąd wyjaśnił też, że nie ma znaczenia, czy sprzedawca otrzymał zapłatę, bo zgodnie z art. 14 ust.1 ustawy o PIT przychodem z działalności są kwoty należne, choćby nie zostały otrzymane.
Wyrok ten potwierdził NSA. Stwierdził, że przychód powstaje z chwilą wydania rzeczy i należy przez to rozumieć samą już możliwość dysponowania prawem własności. Odroczenie momentu wydania nieruchomości nie wpływa na moment powstania obowiązku podatkowego – orzekł NSA.
ORZECZNICTWO
Wyrok NSA z 10 marca 2016 r., sygn. akt II FSK 3991/13