Subskrybuj nas na Youtube
Kto po zmianie na stanowisku głównego księgowego podpisze sprawozdanie finansowe, Jaki jest zakres informacyjny bilansu sporządzanego według załącznika nr 4 do ustawy o rachunkowości, Czy fundacja może zaniechać dokonywania odpisów aktualizacyjnych, Kiedy w jednostce mikro mimo stosowania uproszczeń można sporządzić sprawozdanie z działalności
Polecany produkt: Rachunkowość 2016 >>>
● Nastąpiła zmiana na stanowisku głównego księgowego. Czy sprawozdanie finansowe jednostki mikro musi być podpisane prze byłego głównego księgowego czy przez głównego księgowego, który pełnił funkcję w marcu 2016 r.?
Sprawozdanie finansowe każdej jednostki powinno być podpisane zarówno przez wszystkich członków organu uznawanego za kierownika jednostki zgodnie z art. 3 ust. 1 pkt 6 ustawy o rachunkowości, jak i osobę, której powierzono prowadzenie ksiąg rachunkowych, a więc np. głównego księgowego. Zasadniczo powinny być to te osoby, które pełnią te funkcje w dniu sporządzenia sprawozdania finansowego, a więc np. 31 marca 2016 r. Zdarzyć się może, że z powodu zmiany na stanowisku głównego księgowego lub członka zarządu nowa osoba pełniąca te funkcje nie będzie chciała przyjmować na siebie odpowiedzialności za informacje, na kształt których nie miała wpływu. Osoba odmawiająca złożenia podpisu na sprawozdaniu finansowym zobowiązana jest przedłożyć pisemne uzasadnienie, które należy dołączyć do sprawozdania finansowego (art. 52 ust. 2 ustawy o rachunkowości). Odmowa podpisu nie rzutuje w żadnym stopniu na jakość i ocenę całokształtu sprawozdania finansowego, jest jedynie swego rodzaju zabezpieczeniem osoby, która nie brała lub brała w niewystarczającym stopniu udziału w prowadzeniu ksiąg i pracach sprawozdawczych.
● Czy mam prawo rozszerzać zakres informacyjny w bilansie, jeśli sporządzam sprawozdanie finansowe wg załącznika nr 4 do ustawy o rachunkowości?
Artykuł 50 ust. 1 ustawy o rachunkowości wskazuje, że informacje zawarte w sprawozdaniu finansowym mogą być wykazywane ze szczegółowością większą niż określona w załącznikach do ustawy, jeżeli wynika to z potrzeb lub specyfiki jednostki. Oznacza to, że nie ma przeszkód, aby także w sprawozdaniu finansowym przygotowanym zgodnie z załącznikiem nr 4 dodawać wiersze i prezentować informacje z większą szczegółowością. Warto wskazywać te dane, które są szczególnie istotne dla zrozumienia sytuacji finansowej i majątkowej konkretnej jednostki i specyfiki jej działalności. Na przykład kiedy jednostka jest start-upem zajmującym się działalnością badawczo rozwojową, istotną pozycję aktywów mogą stanowić nakłady na prace badawcze, które w załączniku nr 4 nie są szczególnie wskazywane, ich wartość jest ukryta w ogólnej wartości aktywów. Warto w takiej sytuacji wprowadzić odrębny wiersz w ramach aktywów trwałych albo dopisać w objaśnieniach do bilansu informacje dotyczące tej kategorii. Podobnie w sytuacji, gdy jednostka na dużą skalę inwestuje w środki trwałe.
W niektórych sytuacjach warto wyróżnić w aktywach obrotowych nie tylko zapasy oraz należności krótkoterminowe, lecz także np. środki pieniężne w kasie i na rachunkach bankowych czy rozliczenia międzyokresowe. Może to dotyczyć np. jednostek, które w 2015 r. poniosły nakłady na realizację w projektów 2016 r. i nakłady te ujęły jako rozliczenia międzyokresowe kosztów.
● Prowadzę księgowość fundacji prowadzącej działalność gospodarczą. Mam kilku odbiorców, którzy nie płacą od dłuższego czasu swoich zobowiązań. Czy mogę nie dokonywać w księgach odpisów aktualizacyjnych, a dokonać je na potrzeby podatku dochodowego, jeśli uprawdopodobnię nieściągalność tych należności?
Tylko fundacje nieprowadzące działalności gospodarczej - jako organizacje mikro, o których mowa w art. 3 ust. 1 pkt 2 ustawy o rachunkowości - na podstawie art. 7 ust. 2a tej ustawy mają prawo nie stosować zasady ostrożności i tym samym zaniechać m.in. dokonywania odpisów aktualizacyjnych. Jeśli fundacja prowadzi działalność gospodarczą, to jej obowiązkiem jest - nawet jeśli jest jednostką mikro spełniająca kryteria z art. 3 ust 1a pkt 1 ustawy o rachunkowości - stosowanie wszystkich zasad rachunkowości. A więc w sytuacji gdy kontrahent nie spłaca należności, a według oceny kierownictwa jednostki istnieje prawdopodobieństwo nieodzyskania tych kwot, należy dokonać odpisu aktualizacyjnego. Jako pozostały koszt operacyjny należy ująć kwotę, której prawdopodobnie jednostka nie odzyska. Księgujemy wtedy:
● Wn Pozostałe koszty operacyjne – aktualizacja aktywów niefinansowych,
● Ma Odpisy aktualizujące należności.
Zauważyć warto, że zarachowanie kosztu odpisu w księgach rachunkowych jest jednym z warunków zaliczenia tego odpisu do kosztów uzyskania przychodów zgodnie z art. 15 ust 4d i 4e ustawy o CIT. Jak podkreślają dyrektorzy izb skarbowych, jednostka, aby ująć koszt związany z nieściągalną należnością, musi nie tylko uprawdopodobnić tę nieściągalność zgodnie z art. 16 ust 2a ustawy o CIT, lecz także zarachować tę wartość jako koszt w księgach rachunkowych.
● Pracuję w spółce z o.o., która sporządza sprawozdania finansowe zgodnie z uproszczeniami przewidzianymi dla jednostek mikro. Czy możemy sporządzić mimo to sprawozdanie z działalności?
Skorzystanie ze wszystkich uproszczeń przewidzianych dla jednostek mikro jest prawem tych podmiotów. Organ uprawniony do zatwierdzania sprawozdania finansowego (tu walne zgromadzenie wspólników) może podjąć uchwałę o skorzystaniu ze wszystkich uproszczeń, ale może też zdecydować się na niektóre.
Warto o tym pamiętać w kontekście braku spójności przepisów ustawy o rachunkowości i kodeksu spółek handlowych w zakresie sprawozdania z działalności. Zgodnie z art. 49 ust. 1 ustawy o rachunkowości spółka z o.o. jest zobowiązana sporządzić wraz z rocznym sprawozdaniem finansowym, sprawozdanie z działalności jednostki, ale na mocy art. 49 ust. 4 tej ustawy spółka z o.o. będąca jednostką mikro może nie sporządzać tego sprawozdania pod warunkiem, że w informacji dodatkowej albo, jeśli zgodnie z art. 48 ust. 3 jej nie sporządza, jako informacje uzupełniające do bilansu przedstawi dane dotyczące nabycia udziałów (akcji) własnych określone w załączniku nr 4 do ustawy. Takiego zwolnienia nie ma jednak w przepisach kodeksu spółek handlowych, które wskazują, że przedmiotem obrad zwyczajnego zgromadzenia wspólników powinno być m.in. rozpatrzenie i zatwierdzenie sprawozdania zarządu z działalności spółki oraz sprawozdania finansowego za ubiegły rok obrotowy (art. 231 par. 2 k.s.h.). Czyli zwyczajne zgromadzenie wspólników spółki z o.o., niezależnie od tego, czy na gruncie przepisów ustawy o rachunkowości spółka nie musi sporządzać sprawozdania z działalności, ma obowiązek je rozpatrzyć i zatwierdzić. Zarząd musi zatem sporządzić takie sprawozdanie.
Do sprawozdania z działalności odnoszą się także art. 219 par. 3, art. 221 par. 1 k.s.h. regulujący obowiązek organu nadzoru oceny sprawozdań wymienionych w art. 231 par. 2 pkt 1 k.s.h., tj. sprawozdania finansowego i sprawozdania zarządu z działalności spółki.
Z kolei art. 40 pkt 5 ustawy o Krajowym Rejestrze Sądowym przewiduje, że w dziale 3 rejestru przedsiębiorców zamieszcza się wzmiankę o złożeniu sprawozdania z działalności, jeżeli przepisy o rachunkowości wymagają jego złożenia do sądu rejestrowego. Oznacza to, że do KRS należy złożyć sprawozdanie z działalności tylko wtedy, gdy jego przygotowanie jest wymagane na podstawie uor, a więc ten obowiązek nie dotyczy jednostek mikro.
Jeśli udziałowcy spółki chcą uniknąć wątpliwości w zakresie prawa handlowego w powyższym zakresie, powinni podjąć uchwałę, że spółka z o.o. jednak sporządza takie sprawozdanie z działalności.
Podstawa prawna
Ustawa z 29 września 1994 r. o rachunkowości (t.j. Dz.U. z 2013 r. poz. 330 ze zm.). Art. 15 ust. 4d i 4e ustawy z 15 lutego 1992 roku o podatku dochodowym od osób prawnych (t.j. Dz.U. z 2014 r. poz. 851 ze zm.). Art. 219 par. 3, art. 221 par. 1, art. 231 ustawy z 15 września 2000 r. - Kodeks spółek handlowych (Dz.U. z 2013 r. poz. 1030 ze zm.). Art. 40 pkt 5 ustawy z 20 sierpnia 1997 r. o Krajowym Rejestrze Sądowym (t.j. Dz.U. z 2013 r. poz. 1203 ze zm.).
