Przepisy o cienkiej kapitalizacji stosuje się także do pożyczki zwracanej byłemu wspólnikowi – orzekł NSA.
To nie pierwszy wyrok w tej kwestii niekorzystny dla podatników. Do takiego samego wniosku sąd kasacyjny doszedł również, orzekając w sprawach o sygn. akt: II FSK 1849/13, II FSK 1842/13.
Niektóre składy sędziowskie NSA prezentują jednak całkiem inny pogląd – że status udziałowca określa się na dzień spłaty zadłużenia (tak np. w wyrokach o sygn. akt II FSK 2499/12, II FSK 1216/11).
Problem dotyczy przepisów o cienkiej kapitalizacji (art. 16 ust. 1 pkt 60 i 61 ustawy o CIT), które regulują zasady zaliczania do kosztów podatkowych odsetek od pożyczek udzielanych pomiędzy podmiotami powiązanymi. Mimo nowelizacji, która weszła w życie od 2015 r., dylemat dotyczący momentu określenia statusu udziałowca pozostał, bo zmiany dotyczyły wyłącznie określenia poziomu zadłużenia spółki w dacie spłaty odsetek (przed zmianą do kosztów nie były zaliczane odsetki od tej części pożyczki, która przekraczała trzykrotność kapitału zakładowego spółki, po zmianie nie są kosztem w tej części, w jakiej wartość zadłużenia przekracza kapitał własny).
Wątpliwości co do momentu określenia statusu wspólnika miała spółka z o.o., która zaciągnęła pożyczkę u swojego jedynego udziałowca. Dług uregulowała dopiero wtedy, gdy pożyczkodawca sprzedał swoje udziały. Uważała, że skoro nie jest on już wspólnikiem, to ograniczenia polegające na ujmowaniu odsetek w kosztach nie będą miały do niej zastosowania. Słowem, będzie mogła zaliczyć do kosztów podatkowych całość odsetek od pożyczki.
Ze spółką nie zgodził się dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie. Stwierdził, że status udziałowca bada się na dzień udzielenia pożyczki, a nie – jak chciałaby spółka – na dzień spłaty zadłużenia. W związku z tym uznał, że przepisy o cienkiej kapitalizacji powinny być stosowane także wtedy, gdy pożyczka jest spłacana byłemu udziałowcowi.
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie przyznał rację dyrektorowi izby. Orzekł, że z przepisów (art. 16 ust. 1 pkt 60 i 61 ustawy o CIT) wynika, iż stosuje się je do pożyczki udzielonej przez udziałowca (akcjonariusza), który posiada łącznie nie mniej niż 25 proc. udziałów (akcji) spółki. – W związku z tym liczy się status na dzień udzielenia pożyczki – orzekł WSA.
Wyrok ten potwierdził Naczelny Sąd Administracyjny. Sędzia Krzysztof Winiarski przyznał, że istnieje w tej kwestii rozbieżność w orzecznictwie NSA. Skład orzekający w tej sprawie przychylił się jednak do niekorzystnej dla podatników linii orzeczniczej. Uznał, że przepisy są jasne.
ORZECZNICTWO
Wyrok NSA z 19 maja 2016 r., sygn. akt II FSK 1223/14
