Jesteśmy spółką z o.o., która za 2015 r. podlega po raz pierwszy obowiązkowemu badaniu sprawozdania finansowego. Do 2015 r. nie tworzyliśmy rezerw na świadczenia pracownicze. Jak należy je ustalić i zaksięgować?
Obowiązek tworzenia rezerw na świadczenia pracownicze wynika z art. 39 ust. 2 ustawy o rachunkowości. Jednostki dokonują biernych rozliczeń międzyokresowych kosztów (dalej BRMK) w wysokości prawdopodobnych zobowiązań przypadających na bieżący okres sprawozdawczy m.in. wynikających z obowiązku wykonania przyszłych świadczeń na rzecz pracowników.
Zobowiązania te wykazuje się w bilansie jako rezerwy na zobowiązania. Odpisy BRMK mogą następować stosownie do upływu czasu lub wielkości świadczeń. Czas i sposób rozliczenia powinny być uzasadnione charakterem rozliczanych kosztów z zachowaniem zasady ostrożności. Zobowiązania ujęte jako BRM zmniejszają koszty okresu sprawozdawczego, w którym stwierdzono, że zobowiązania te nie powstały.
Sposób ustalania i ewidencji rezerw na świadczenia pracownicze został wskazany w Krajowym Standardzie Rachunkowości nr 6 „Rezerwy, bierne rozliczenia międzyokresowe kosztów, zobowiązania warunkowe”. Zgodnie z nim BRMK z tytułu przyszłych świadczeń na rzecz pracowników są dokonywane w szczególności z tytułu niewykorzystanych urlopów, odpraw emerytalnych i rentowych, a także nagród jubileuszowych.
BRMK niewykorzystanych urlopów są dokonywane w szczególności na urlopy pracowników produkcyjnych pobierających wynagrodzenie uzależnione od efektów pracy (np. akordowe). Celem ich dokonywania jest właściwe odniesienie kosztów do okresu, w którym jednostka faktycznie uzyskuje efekty pracy pracowników.
Odprawy emerytalne i rentowe oraz nagrody jubileuszowe to długoterminowe świadczenia pracownicze zależne od stażu pracy. BRMK z tytułu tych zobowiązań powinny być ustalane w wiarygodnej wartości, zaliczane do kosztów bezpośrednio związanych z działalnością operacyjną w bieżącym okresie. Utworzone rezerwy nie będą stanowiły kosztu uzyskania przychodu. Staną się nim dopiero w momencie rzeczywistego ich poniesienia, czyli wypłaty.
Przy tworzeniu rezerw należy przeanalizować ich wpływ na wynik finansowy. Zasady tworzenia rezerw powinny być określone przez kierownika w przyjętej polityce rachunkowości. Tworzy się je w uzasadnionej, wiarygodnie oszacowanej wartości. Świadczenia pracownicze są związane z wynagrodzeniem pracowników, a tym samym będą zaliczane w ciężar kosztów działalności podstawowej. [przykład]
PRZYKŁAD
Wzrost zatrudnienia
Jednostka zatrudnia 200 osób w różnym wieku. Do 2015 r. nie tworzyła rezerw na świadczenia pracownicze, albowiem stan zatrudnienia był nieduży (45 osób). Wzrost zatrudnienia nastąpił w 2014 r. Sprawozdanie finansowe za 2015 r. będzie po raz pierwszy poddane obowiązkowemu badaniu przez biegłego rewidenta. Aktuariusz ustalił kwotę rezerw na świadczenia pracownicze z podziałem na:
● Wartość rezerwy na lata ubiegłe do 2014 r. – 135 523,20 zł;
● Wartość rezerwy na koniec 2015 r. – 71 328,00 zł;
W zależności od zajmowanych przez pracowników stanowisk kwotami odpisu mogą być obciążane różne konta układu kalkulacyjnego lub konto Rozliczenie kosztów.
Jak odliczyć VAT od wydatków na realizację projektu
Jak odliczyć VAT od wydatków na realizację projektu

Zobacz również
Ewidencja w księgach rachunkowych w 2015 r. była następująca:
1. Kwota odpisu obciążająca wynik finansowy lat ubiegłych kwota 135 523,20 zł: strona Wn konta Rozliczenie wyniku finansowego lat ubiegłych, strona Ma konta Rozliczenia międzyokresowe kosztów;
2. Kwota odpisu obciążająca 2015 r. w wysokości 71 328,00 zł: strona Wn konta układu kalkulacyjnego lub Rozliczenie kosztów, strona Ma Rozliczenia międzyokresowe kosztów.
Prezentacja rezerwy w sprawozdaniu finansowym za 2015 r. będzie następująca:
Bilans
Pasywa B.I.2. Rezerwy na świadczenia emerytalne i podobne – długoterminowe 206 851,20 zł
Pasywa A.VII. Zysk (strata) z lat ubiegłych – 135 523,20 zł
Rachunek zysków i strat (wariant kalkulacyjny)
na przykład B.I. Koszty ogólnego zarządu kwota 71 328,00 zł
Informacja dodatkowa
Cel utworzenia rezerwy Stan na początek roku Zwiększenia Wykorzystanie Rozwiązanie Stan na koniec roku
Rezerwa (w postaci biernych rozliczeń międzyokresowych kosztów z tytułu odpraw emerytalnych) 0,00 206 851,20 0,00 0,00 206 851,20
Razem rezerwy 0,00 206 851,20 0,00 0,00 206 851,20
Podstawa prawna
Ustawa z 29 września 1994 r. o rachunkowości (t.j. Dz.U. z 2013 r. poz. 330 ze zm.).
Krajowy Standard Rachunkowości nr 6 „Rezerwy, bierne rozliczenia międzyokresowe kosztów, zobowiązania warunkowe”.