Subskrybuj nas na Youtube
Spółka otrzymała propozycję zawarcia umowy sponsoringu. Zastanawiamy się, czy przekazać pieniądze, czy towary. W zamian logo spółki byłoby umieszczone w widocznych miejscach (na plakatach, ulotkach reklamowych). Na czym polega taka umowa? Jak ją ująć w księgach?
Obecnie kluczowe znaczenie ma osiągnięcie przewagi konkurencyjnej poprzez dotarcie do klienta z informacją o wytwarzanych produktach i świadczonych usługach oraz przekonanie go do ich nabycia. Ujednolicenie przekazów reklamowych oraz wzrastająca edukacja konsumentów sprawiają, że zmniejsza się ich lojalność wobec marki. W celu skutecznego działania firma powinna się wyróżniać wśród innych uczestników rynku poprzez budowę własnego wizerunku w świadomości odbiorców. Wzrastające koszty tradycyjnej reklamy oraz jej malejąca efektywność powodują, że podmioty poszukują innych, wydajniejszych form oddziaływania na rynek. Jedną z takich metod komunikacji jest marketing sponsorski. Wspieranie różnych inicjatyw społecznych umożliwia przedsiębiorstwu (sponsorowi) zaistnienie w świadomości konsumentów jako partner budzący zaufanie w stosunku do swoich działań i towarów (usług).
Co to jest
Sponsoring należy do umów nienazwanych, których treść jest kształtowana na podstawie art. 3531 kodeksu cywilnego. Strony zawierające taką umowę mogą ułożyć stosunek prawny według swego uznania, byle jego treść lub cel nie sprzeciwiały się właściwości (naturze) stosunku, ustawie ani zasadom współżycia społecznego. Umowa sponsoringowa jest co do zasady umową dwustronnie zobowiązującą (o charakterze wzajemnym), w ramach której świadczeniu sponsora odpowiada ekwiwalentne świadczenie sponsorowanego. Uwzględnienia wymaga jednak to, że niektóre ustawy odnoszą się do sponsoringu, definiując tę instytucję. Przykładowo, zgodnie z art. 4 pkt 18 ustawy z 29 grudnia 1992 r. o radiofonii i telewizji (t.j. Dz.U. z 2011 r. nr 43, poz. 226 ze zm.) sponsorowaniem jest każdy wkład w finansowanie usługi medialnej (w tym także przekazu handlowego) lub audycji przez podmiot, który nie dostarcza usług medialnych i nie produkuje audycji, w celu promocji jego nazwy, firmy, renomy, działalności, towaru lub usługi, znaku towarowego lub innego oznaczenia indywidualizującego.
Sponsoring oznacza odpłatne świadczenie w formie pieniędzy, rzeczy lub usług realizowane przez sponsora (przedsiębiorcę) na rzecz innego podmiotu (sponsorowanego) w zamian za podjęcie czynności służących promocji sponsora lub jego produktów. Sponsoring może przyjąć postać:
● świadczenia pieniężnego (usługa reklamowa w zamian za środki pieniężne),
● świadczenia barterowego (usługa reklamowa w zamian za towar lub usługę).
Rodzaje
W zależności od sposobu finansowania można wyróżnić sponsoring pieniężny, rzeczowy i usługowy (gdzie przedmiotem wsparcia sponsorowanego są odpowiednio: środki pieniężne, rzeczy – towary, materiały, produkty lub usługi). Z kolei zgodnie z kryterium relacji sponsora z nadawcą przekazu medialnego wymienia się sponsoring aktywny i pasywny. Sponsoring aktywny polega na sponsorowaniu audycji, gdzie nadawca jest stroną umowy sponsoringowej. Natomiast sponsoring pasywny ma miejsce w przypadku sponsorowania określonego wydarzenia relacjonowanego przez stację radiową (telewizyjną). Nadawca, nie będąc stroną umowy sponsoringowej, staje się biernym uczestnikiem procesu promocji sponsora.
Sponsor najczęściej zobowiązuje się do udzielenia sponsorowanemu wsparcia finansowego dotyczącego organizacji przez niego określonych imprez, fundowania nagród rzeczowych w konkursach, usług lub sprzętu do realizacji celów statutowych. Sponsorowany zobowiązuje się w zamian do promowania sponsora przez rozpowszechnianie informacji o jego produktach, zamieszczanie jego nazwy na tablicach reklamowych, plakatach i ulotkach, używanie sprzętu z logo sponsora.
Umowa sponsoringowa powinna określać m.in.:
● typ sponsoringu,
● okres trwania umowy,
● prawa i obowiązki stron umowy,
● rodzaj i wartość wzajemnych świadczeń,
● wzajemne zobowiązania na wypadek braku świadczenia jednej ze stron.
W przypadku gdy sponsorowany w ramach umowy sponsoringowej otrzymuje jedynie środki pieniężne w zamian za reklamę (sponsoring pieniężny), wówczas mamy do czynienia tylko ze świadczeniem usługi ze strony sponsorowanego. Zatem jedynie na podmiocie sponsorowanym (jeżeli jest podatnikiem VAT niekorzystającym ze zwolnienia przysługującego drobnym przedsiębiorcom na podstawie art. 113 ust. 1 ustawy o VAT) będzie ciążył obowiązek wystawienia faktury z tytułu świadczenia na rzecz sponsora usługi reklamowej. Natomiast w przypadku sponsoringu rzeczowo-usługowego każda ze stron powinna wykonane świadczenie udokumentować fakturą VAT.
Umowa sponsoringowa polegająca na ekwiwalentnym, rzeczowo-usługowym wsparciu sponsorowanego w zamian za promocję marki sponsora, ma charakter dostawy towarów i świadczenia usług podlegających opodatkowaniu VAT. Umowa taka może być zawierana między podmiotami krajowymi (mamy wówczas do czynienia ze sprzedażą krajową) lub w obrocie zagranicznym. W drugim przypadku umowa sponsoringu zawarta z podmiotem zagranicznym (jako sponsorem) skutkuje obowiązkiem rozliczenia VAT odpowiednio od WNT (względnie importu towarów i usług) oraz eksportu usługi reklamowej.
Jeżeli sponsoring przybiera postać porozumienia barterowego o charakterze ekwiwalentnym (sponsoring właściwy), wówczas podstawę opodatkowania, zarówno u sponsora, jak i u sponsorowanego, stanowi ta sama kwota (sponsoring powinien być co do zasady neutralny podatkowo dla obu stron transakcji). W praktyce może się jednak zdarzyć, że sponsor w ramach zawartej umowy nie otrzymuje żadnego świadczenia ze strony sponsorowanego lub też wartość otrzymanego w zamian świadczenia będzie niższa od wartości świadczenia sponsora. Będziemy mieć wówczas do czynienia z umową sponsoringową o charakterze jednostronnym (sponsoring niewłaściwy). W takiej sytuacji wydatek sponsora w części przekraczającej świadczenie wzajemne może zostać uznany za darowiznę.
Z punktu widzenia VAT umowa sponsoringowa powinna wyraźnie wskazywać, jaką wartość mają wzajemne świadczenia stron (czy są to świadczenia ekwiwalentne, czy też w całości lub w części stanowią np. darowiznę). Należy przy tym pamiętać, że darowizna będzie podlegała VAT pod warunkiem, że zgodnie z art. 7 ust. 2 pkt 2 i ust 3 ustawy o VAT:
● podatnik darowuje towary należące do jego przedsiębiorstwa na cele inne niż związane z prowadzoną przez siebie działalnością gospodarczą,
● przedmiotu darowizny nie stanowią prezenty o małej wartości i próbki,
● podatnikowi przysługiwało prawo do odliczenia VAT przy zakupie darowanych towarów w całości lub w części.
W księgach sponsora...
Sponsor powinien ująć w księgach rachunkowych operacje gospodarcze związane z realizacją umowy sponsoringu pieniężnego zapisem:
1. Przekazanie środków pieniężnych na rachunek sponsorowanego:
● Wn konto 21 „Rozrachunki z dostawcami”;
● Ma konto 13 „Rachunki bankowe”;
2. Otrzymanie faktury dokumentującej nabycie usługi reklamowej:
● Wn konto 40 „Koszty według rodzajów”;
● Wn konto 22 „Rozrachunki publicznoprawne”;
● Ma konto 21 „Rozrachunki z dostawcami”;
Z kolei operacje gospodarcze związane z realizacją umowy sponsoringu rzeczowo-usługowego sponsor powinien zaewidencjonować następująco:
1. Wystawienie faktury z tytułu przekazania sponsorowanemu rzeczy lub świadczenia na jego rzecz usług w ramach umowy sponsoringowej:
● Wn konto 20 „Rozrachunki z odbiorcami”;
● Ma 73-0 „Sprzedaż towarów” lub konto 74-0 „Sprzedaż materiałów” lub konto 70-0 „Sprzedaż produktów i usług”;
● Ma konto 22 „Rozrachunki publicznoprawne”;
2. Koszt własny przekazanych rzeczy i świadczonych usług:
● Wn konto 73-1 „Wartość sprzedanych towarów w cenach zakupu (nabycia)” lub konto 74-1 „Wartość sprzedanych materiałów” lub konto 70-1 „Koszt sprzedanych produktów i usług”;
● Ma konto 33 „Towary” lub konto 31 „Materiały” lub konto 60 „Produkty gotowe i półfabrykaty” lub odpowiednie konto zespołu 5;
3. Otrzymanie faktury dokumentującej nabycie usługi reklamowej:
● Wn konto 40 „Koszty według rodzajów”;
● Wn konto 22 „Rozrachunki publicznoprawne”;
● Ma konto 21 „Rozrachunki z dostawcami”;
4. Kompensata wzajemnych rozrachunków:
● Wn konto 21 „Rozrachunki z dostawcami”;
● Ma konto 20 „Rozrachunki z odbiorcami”.
...i u sponsorowanego
Sponsorowany powinien ująć w księgach rachunkowych operacje gospodarcze związane z realizacją umowy sponsoringu pieniężnego zapisem:
1. Otrzymanie środków pieniężnych od sponsora:
● Wn konto 13 „Rachunki bankowe”;
● Ma konto 20 „Rozrachunki z odbiorcami”;
2. Wystawienie faktury dokumentującej sprzedaż usługi reklamowej:
● Wn konto 20 „Rozrachunki z odbiorcami”;
● Ma konto 70-0 „Sprzedaż usług”;
● Ma konto 22 „Rozrachunki publicznoprawne”;
Z kolei operacje gospodarcze związane z realizacją umowy sponsoringu rzeczowo-usługowego sponsorowany powinien zaewidencjonować następująco:
1. Otrzymanie faktury dokumentującej nabycie rzeczy i usług od sponsora:
● Wn konto 30 „Rozliczenie zakupu”;
● Wn konto 22 „Rozrachunki publicznoprawne”;
● Ma konto 21 „Rozrachunki z dostawcami”;
2. Przyjęcie rzeczy do magazynu, zaliczenie materiałów i usług w ciężar kosztów:
● Wn konto 33 „Towary” lub konto 31 „Materiały” lub konto 40 „Koszty według rodzajów”;
● Ma konto 30 „Rozliczenie zakupu”;
3. Wystawienie faktury dokumentującej sprzedaż usługi reklamowej:
● Wn konto 20 „Rozrachunki z odbiorcami”;
● Ma konto 70-0 „Sprzedaż usług”;
● Ma konto 22 „Rozrachunki publicznoprawne”;
4. Kompensata wzajemnych rozrachunków
● Wn konto 21 „Rozrachunki z dostawcami”;
● Ma konto 20 „Rozrachunki z odbiorcami”.
Prawa i obowiązki stron umowy sponsoringowej
| Strona | Prawa | Obowiązki |
| Sponsor | ● żądanie od sponsorowanego zachowania w tajemnicy informacji o charakterze osobistym i zawodowym dotyczących sponsora,● wymaganie należytego wykonania wszystkich czynności objętych umową,● żądanie sprawozdań z przebiegu wykonania umowy,● udzielanie sponsorowanemu wskazówek i dopuszczenie do współdziałania przy wykonywaniu przez niego sponsorowanych czynności,● wpływ na dobór osób trzecich wykonujących czynności towarzyszące konieczne do należytego wykonania umowy sponsoringowej,● wymaganie od sponsorowanego właściwego korzystania z udzielonych mu zezwoleń licencyjnych | ● realizacja przyrzeczonego świadczenia na rzecz sponsorowanego,● zachowanie w tajemnicy informacji o sponsorowanym o charakterze osobistym i zawodowym,● udzielenie sponsorowanemu zezwoleń na korzystanie z praw własności przemysłowej i intelektualnej niezbędnych do wykonania przez niego umowy |
| Sponsorowany | ● domaganie się spełnienia przez sponsora przyrzeczonego świadczenia,● żądanie utrzymania w tajemnicy informacji dotyczących prowadzonej przez sponsorowanego działalności,● żądanie od sponsora udzielenia zezwoleń koniecznych do należytego wykonania umowy,● wypowiedzenie lub odstąpienie od umowy,● zawieranie umów towarzyszących z osobami trzecimi, koniecznych do należytego wykonania umowy sponsoringowej | ● należyte wykonanie czynności określonych w umowie,● dbanie o wizerunek i renomę sponsora,● wykorzystanie otrzymanych od sponsora korzyści w sposób określony w umowie,● zachowanie w tajemnicy informacji o charakterze osobistym i zawodowym, dotyczących sponsora,● ujawnianie danych sponsora wskazanych w umowie, w ramach wykonywanych usług reklamowych (np. jego nazwy, logo, informacji o jego produktach/usługach),● podejmowanie działań uwzględniających wskazówki sponsora |
©?
Podstawa prawna
Ustawa z 29 września 1994 r. o rachunkowości (t.j. Dz.U. z 2013 r. poz. 330 ze zm.).
Ustawa z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz.U. z 2011 r. nr 177, poz. 1054 ze zm.).
Ustawa z 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (t.j. Dz.U. z 2014 r. poz. 121 ze zm.).