TEZA: Spółce nie przysługuje prawo do odliczenia VAT naliczonego z faktur dokumentujących wydatki na realizację projektu, ponieważ powstały w jego wyniku rezultat nie stanowi przychodu i nie będzie wykorzystywany przez spółkę do działalności opodatkowanej VAT.
Nr IBPP3/4512-769/15/AŚ, INTERPRETACJA INDYWIDUALNA DYREKTORA IZBY SKARBOWEJ z 30 grudnia 2015 r.
PROBLEM
Spółka jest czynnym zarejestrowanym podatnikiem VAT i prowadzi działalność zarówno opodatkowaną, jak i zwolnioną z VAT. Wkrótce zamierza zawrzeć umowę partnerską w celu wspólnej realizacji projektu dotyczącego rozwoju ekonomii społecznej w regionie poprzez świadczenie usług służących powstawaniu nowych oraz poprawie rentowności istniejących przedsiębiorstw społecznych.
W ramach projektu będą realizowane cztery typy działań: świadczenie profilowanych usług doradczych, edukacyjnych i biznesowych, wsparcie dla osób wykluczonych lub zagrożonych wykluczeniem społecznym, świadczenie na poziomie lokalnym usług animacyjnych służących rozwojowi organizacji obywatelskich, partycypacji społecznej i usług inkubacyjnych oraz wsparcie działań w zakresie poszukiwania i wdrażania zidentyfikowanych długookresowych źródeł finansowania podmiotów ekonomii społecznej.
Spółka w wyniku realizacji ww. projektu nie uzyska żadnych przychodów opodatkowanych ani też uzyskane przy realizacji efekty nie będą służyć spółce do wykonywania czynności opodatkowanych VAT.
Każdy z partnerów będzie realizował określone dla siebie zadania w ramach projektu we własnym zakresie i każdy będzie potwierdzał zakupy towarów i usług fakturami, w których będzie widniał jako nabywca.
W świetle ustawy o VAT spółka będzie wykorzystywała zakupione przez siebie w celu realizacji projektu towary i usługi wyłącznie do czynności zwolnionych z VAT. Z kolei usługi przez nią świadczone będą nieodpłatne dla ich odbiorców.
Czy spółka może odliczyć lub uzyskać zwrot VAT naliczonego od wydatków poniesionych w związku z realizacją projektu?
ODPOWIEDŹ IZBY
Na mocy art. 86 ust. 1 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz.U. z 2011 r. nr 177, poz. 1054 ze zm., dalej: ustawa o VAT) odliczenie VAT naliczonego od VAT należnego jest możliwe wówczas, gdy nabywane przez podatnika towary lub usługi będą służyły czynnościom opodatkowanym. Jeśli nabywane towary lub usługi są związane z czynnościami zwolnionymi z VAT lub czynnościami niepodlegającymi opodatkowaniu, wówczas prawo do odliczenia VAT nie przysługuje. Związek nabywanych towarów i usług z czynnościami opodatkowanymi powinien mieć bezpośredni charakter.
Zgodnie z art. 90 ust. 1 ustawy o VAT w stosunku do towarów i usług, które są wykorzystywane przez podatnika do wykonywania czynności i co do których przysługuje prawo do obniżenia kwoty należnego podatku, jak i czynności, co do których takie prawo nie przysługuje, podatnik musi odrębnie określać kwoty naliczonego podatku związane z czynnościami, co do których podatnikowi przysługuje prawo do obniżenia kwoty należnego podatku.
Jednocześnie ust. 2 powołanego wyżej przepisu stanowi, że jeżeli nie jest możliwe wyodrębnienie całości lub części kwot, o których mowa w ust. 1, podatnik może pomniejszyć kwotę należnego podatku o taką część kwoty naliczonego podatku, którą można proporcjonalnie przypisać czynnościom, w stosunku do których podatnikowi przysługuje prawo do obniżenia kwoty należnego podatku.
Jak z tego wynika, ustawodawca daje pierwszeństwo bezpośredniej alokacji nabywanych towarów i usług do czynności, w związku z którymi przysługuje prawo do obniżania kwoty należnego podatku, jak i czynności, w związku z którymi takie prawo nie przysługuje. Tym samym podatnik jest zobowiązany do dokonania w pierwszej kolejności takiej bezpośredniej alokacji, wykorzystując dostępne mu informacje i narzędzia.
Alokacja pośrednia, tj. przypisanie danych wydatków do działalności dającej i odpowiednio niedającej prawa do obniżenia należnego VAT za pomocą proporcji sprzedaży, o której mowa w art. 90 ust. 2 ustawy o VAT, może zostać dokonana tylko w sytuacji, gdy podatnik nie ma rzeczywistej możliwości wyodrębnienia kwot dotyczących czynności dających lub odpowiednio niedających prawa do odliczenia naliczonego VAT na przedmiotowych wydatkach. Biorąc powyższe pod uwagę, alokacja pośrednia jest wyjątkową, uproszczoną metodą ustalania wysokości naliczonego VAT podlegającego odliczeniu. Może być stosowana jedynie w przypadku, gdy posiadane przez podatnika informacje i narzędzia nie pozwalają na określenie w sposób wiarygodny wydatków, które mogą zostać przypisane bezpośrednio do działalności dającej prawo do odliczenia naliczonego VAT oraz niedającej takiego prawa.
W rozpatrywanej sytuacji spółka dysponuje narzędziami i danymi niezbędnymi do dokonania bezpośredniej alokacji. Pozwala to na bardzo wiarygodne i miarodajne powiązanie dokonywanych zakupów z konkretną sprzedażą.
Spółce nie będzie przysługiwało prawo do odliczenia VAT naliczonego wynikającego z faktur dokumentujących poniesione wydatki w związku z realizacją projektu, ponieważ otrzymany rezultat nie stanowi przychodu i w żaden sposób nie będzie wykorzystywany przez spółkę do działalności opodatkowanej VAT. Nie ma zatem możliwości prawnych do odzyskania VAT od wydatków poniesionych w związku z realizacją ww. projektu.