Subskrybuj nas na Youtube
Podatnicy mogą do pewnego limitu odliczyć darowizny na cele charytatywne oraz pod pewnymi warunkami całą kwotę, którą przekazali kościelnym osobom prawnym. Jeśli przekażą żywność organizacji pożytku publicznego, mogą też uniknąć VAT.
Czy można odliczyć całą kwotę daną Kościołowi
Pan Roman chce przekazać dużą kwotę katolickiemu stowarzyszeniu charytatywno-opiekuńczemu. Jest pewny, że nie będzie musiał rozliczać tej kwoty w zeznaniu rocznym. Czy ma rację?
NIE
Preferencja, o której mówi pan Roman, dotyczy tylko kościelnych osób prawnych, a te są zdefiniowane w art. 6–9 ustawy o stosunku państwa do Kościoła katolickiego w Rzeczypospolitej Polskiej. Mowa w nim m.in. o parafii, diecezji, archidiecezji, Caritas itp. Przepisy nie wspominają jednak o stowarzyszeniach charytatywno-opiekuńczych. Tym samym nie można skorzystać z preferencji. A na czym ona polega w praktyce? Z art. 55 ust. 7 tzw. wspomnianej ustawy wynika, że pod pewnymi warunkami darowizny na kościelną działalność charytatywno-opiekuńczą są wyłączone z podstawy opodatkowania PIT. Jakie to warunki? Kościelna osoba prawna musi przedstawić pokwitowanie odbioru darowizny i w ciągu dwóch lat od jej przekazania sprawozdanie o wykorzystaniu jej na działalność charytatywno-opiekuńczą. Gdyby więc stowarzyszenie miało status kościelnej osoby prawnej, to faktycznie pan Roman mógłby pomniejszyć dochód do opodatkowania o dużą sumę (bez żadnych limitów). W innym przypadku nie ma do tego prawa. Należy jednak pamiętać, że fiskus przykłada szczególną uwagę wobec takich odliczeń darowizn dla kościelnych osób prawnych. Czasem jest nawet zbyt restrykcyjny, co potwierdza nieprawomocny wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z 22 kwietnia 2015 r. (sygn. akt VIII SA/Wa 1031/14). Dotyczył kobiety, która w 2009 r. przekazała katolickiej parafii darowiznę na kościelną działalność charytatywno-opiekuńczą. Jej kwotę odliczyła od dochodu. Dwa lata później parafia przekazała jej sprawozdanie z wykorzystania pomocy na zakup żywności dla najbardziej potrzebujących rodzin. Zarówno urząd, jak i izba skarbowa uznały, że wykorzystanie darowizny przez parafię nie zostało właściwie udokumentowane, bo sprawozdanie nie zawierało szczegółowych danych. Urzędnicy przesłuchali m.in. rodziny, które dostały pomoc od Kościoła. Z ich zeznań wynikało, że na otrzymanych przez nie paczkach widniały adnotacje „Banki żywności – nie do sprzedaży”. Urząd ustalił przy tym, że parafia w latach 2010–2011 korzystała ze znaczącego wsparcia banków żywności. Na tej podstawie wyciągnął wniosek, że do potrzebujących rodzin trafiła pomoc z banków, natomiast darowizna przekazana przez podatniczkę nie została odpowiednio wykorzystana. Dopiero WSA stanął po stronie kobiety. Wyjaśnił, że sprawozdanie parafialne nie musi zawierać szczegółowych danych o wykorzystaniu pomocy. Wystarczy, by wynikało z niego, kto organizował działalność charytatywną, w jakim okresie wykorzystano darowiznę, na jaki cel, w jakim miejscu i w jakiej kwocie. W tym przypadku tak było i można było weryfikować taki dokument, a nie wyciągać zbyt daleko idące wnioski – podsumował sąd.
Podstawa prawna
Art. 6–9, art. 55 ust. 7 ustawy o stosunku państwa do Kościoła katolickiego w Rzeczypospolitej Polskiej (Dz.U. z 2013 r. poz. 1169 ze zm.).
Czy odliczenia darowizn są zawsze limitowane
Czytelnik chciałby podarować organizacji pożytku publicznego 200 tys. zł. Organizacja zajmuje się promocją zatrudnienia wśród osób niepełnosprawnych. Czy taką darowiznę można odliczyć od dochodu tylko w części?
TAK
Takie zastrzeżenie wynika wprost z art. 26 ust. 1 pkt 9 ustawy o PIT. Preferencja dotyczy darowizn przekazanych na: ustawowo określone cele pożytku publicznego organizacjom, które je realizują (także zagranicznym pod pewnymi warunkami), na cele kultu religijnego, na cele krwiodawstwa realizowanego przez honorowych dawców krwi. Przepis jasno mówi jednak, że górny limit takiego odliczenia wynosi 6 proc. dochodu. Innymi słowy zanim czytelnik przekaże pieniądze, powinien zapoznać się z przepisami ustawy o PIT, jak też ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie. Jeśli wszystkie zapisane tam warunki będą spełnione, to podatnik potrąci maksymalnie 6 proc. dochodu w zeznaniu rocznym.
Podstawa prawna
Art. 26 ust. 1 pkt 9 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 361 ze zm.).
Art. 3–4 ustawy z 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie (Dz.U. z 2014 r. poz. 1118 ze zm.).
Czy celnicy przekażą towar potrzebującym
Panią Joannę zastanawia, dlaczego magazyny celne w jej mieście pełne są podrobionych i przemycanych ubrań. Czy nie można ich szybko oddać biednym?
NIE
Celników obowiązują w tym zakresie przepisy prawa. Wszelkie zasady ich współpracy z instytucjami charytatywnymi wynikają z rozporządzenia Rady Ministrów z 28 lutego 2011 r. w sprawie rozciągnięcia stosowania przepisów ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji. Wynika z niego, że warunkiem koniecznym, by w ogóle doszło do darowizny, jest sądowe orzeczenie o przepadku towarów na rzecz Skarbu Państwa. Dalej wszystko zależy od tego, czy towar narusza przepisy prawa autorskiego i prawa własności przemysłowej (np. czy nie są to podrobione ubrania ze znakami towarowymi zastrzeżonymi przez innego producenta). Jeśli naruszenia nie ma, to celnicy muszą tylko udowodnić, że zatrzymany towar nie nadaje się do wprowadzenia do obrotu handlowego (i zaoferować go do sprzedaży po atrakcyjnej cenie). Jeśli nikt towaru nie kupi, to może być on przekazany. Wcześniej na przekazanie produktu wyrazić musi zgodę także dyrektor właściwej miejscowo izby skarbowej. Jeszcze trudniej jest z podrobionymi towarami. Ich darowiznę musi przede wszystkim zaakceptować właściciel danego znaku towarowego (prawa autorskiego), a organizacja charytatywna musi się zobowiązać do jego usunięcia albo zakrycia. Procedura jest więc czasochłonna (trwa po kilka lat), a właściciele znaków towarowych często nie zgadzają się na przekazanie potrzebującym podrobionych towarów.
Podstawa prawna
Rozporządzenie Rady Ministrów z 28 lutego 2011 r. w sprawie rozciągnięcia stosowania przepisów ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (Dz.U. nr 46, poz. 237).
Czy można z ulgą pomóc własnej rodzinie
Pani Michalina zastanawia się, czy może bez daniny nieodpłatnie przekazać majątek swojej córce. Znajoma straszy ją problemami z fiskusem. Księgowa jednak uspokaja swoją pracodawczynię. Czy słusznie?
TAK
Przepisy są w tym zakresie jednoznaczne. W obrębie najbliższej rodziny (czyli także w relacji rodzice – dzieci) można przekazać darowizny bez konieczności zapłaty podatku od spadków i darowizn. Wynika to wprost z art. 4a ustawy o tej daninie. Przepis mówi jednak, że w ciągu sześciu miesięcy od dnia powstania obowiązku podatkowego należy zgłosić nabycie darowizny we właściwym urzędzie skarbowym.
Podstawa prawna
Art. 4a ustawy z 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (t.j. Dz.U. z 2015 r. poz. 86 ze zm.).
Czy trzeba rozliczać VAT od darowanej żywności
Pan Marek od lat prowadzi piekarnię. Chciałby pomagać lokalnym organizacjom pożytku publicznego i przekazywać im nadwyżki chleba. Pamięta jednak słynną sprawę innego piekarza i obawia się, że będzie musiał w takim wypadku naliczać podatek od towarów i usług. Czy ma rację?
NIE
Jego obawy są przesadzone. Preferencja w tym zakresie obowiązuje w całej UE od 2013 r. Odbyła się wtedy dyskusja, po której przyjęto, że tylko darowizna żywności o krótkim terminie przydatności do spożycia powinna być wolna od daniny. Co więcej, to nie wyklucza prawa darczyńcy do odliczenia podatku. Takie właśnie rozwiązania obowiązują już w Polsce. Zgodnie ze znowelizowanym art. 43 ust. 1 pkt 16 ustawy o VAT wolne od daniny jest przekazanie żywności na rzecz OPP na jej działalność charytatywną. Wyjątek dotyczy napojów o zawartości alkoholu powyżej 1,2 proc. oraz mieszanek piwa i napojów bezalkoholowych powyżej 0,5 proc. Ze zwolnienia mogą więc korzystać nie tylko producenci żywności, ale też sklepy i restauracje, którym wcześniej bardziej opłacało się wyrzucić żywność niż przekazać ją w darowiźnie. Co więcej, zarówno czytelnik, jak i inni podatnicy mogą nie tylko skorzystać ze zwolnienia w VAT, ale też zgodnie z art. 86 ust. 8 pkt 3 ustawy odliczyć daninę związaną z zakupem żywności. Musi jedynie pamiętać, by zachować dokumentację potwierdzającą przekazanie jedzenia. Sama OPP powinna natomiast, zgodnie z art. 43 ust. 12a ustawy o VAT, udowodnić, że żywność faktycznie została wykorzystana na cele charytatywne. W przeciwnym razie to ona, a nie darczyńca, zapłaci należny podatek (zgodnie z art. 108 ust. 3 ustawy o VAT). To nie koniec preferencji. Darczyńca może też pomniejszyć przychód o koszt wytworzenia bądź cenę nabycia żywności darowanej OPP. Wynika to z art. 16 ust. 1 pkt 14 ustawy o CIT oraz art. 23 ust. 1 pkt 11 ustawy o PIT.
Podstawa prawna
Art. 23 ust. 1 pkt 11 z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 361 ze zm.).
Art. 16 ust. 1 pkt 14 ustawy z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t.j. Dz.U. z 2014 r. poz. 851 ze zm.).
Art. 43 ust. 1 pkt 16, art. 86 ust. 8 pkt 3 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz.U. z 2011 r. nr 177, poz. 1054 ze zm.).
