Spółka zawarła ze Skarbem Państwa reprezentowanym przez marszałka województwa umowę o ustanowienie użytkowania górniczego złóż wód leczniczych, wód termalnych i solanek. Marszałek województwa (podatnik VAT czynny) z tytułu ustanowienia użytkowania górniczego wystawił dla spółki fakturę z 23-proc. VAT. Zawierając umowę, marszałek wykonywał zadania administracji publicznej. Spółka się obawia, że działał on w charakterze organu władzy publicznej, a czynność nie podlegała VAT. Czy zatem spółka może odliczyć podatek naliczony wynikający z tej faktury?
Marcin Szymankiewicz, doradca podatkowy / Dziennik Gazeta Prawna
Ekspert radzi
Nie stanowią podstawy do obniżenia podatku należnego oraz zwrotu różnicy podatku lub zwrotu podatku naliczonego faktury i dokumenty celne, w przypadku gdy transakcja udokumentowana fakturą nie podlega opodatkowaniu albo jest zwolniona od podatku (art. 88 ust. 3a pkt 2 ustawy o VAT). Zatem z faktur dokumentujących czynności niepodlegające VAT, w sytuacji gdy pomyłkowo zostały wystawione, nie można odliczyć podatku naliczonego.
Nie uznaje się za podatnika organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych (art. 15 ust. 6 ustawy o VAT).
Na podstawie prawa geologicznego i górniczego złoża wód leczniczych, termalnych i solanek są objęte własnością górniczą. Prawo własności górniczej przysługuje Skarbowi Państwa, który może rozporządzać prawem do nich m.in. poprzez ustanowienie użytkowania górniczego, a jego uprawnienia w tym zakresie wykonuje marszałek województwa. Za ustanowienie użytkowania górniczego ustala się wynagrodzenie, które jest dochodem budżetu państwa. Wysokość wynagrodzenia oraz termin i sposób jego zapłaty ustala się w umowie (cywilnoprawnej) o ustanowienie użytkowania górniczego zawartej pomiędzy zainteresowanym przedsiębiorcą a Skarbem Państwa reprezentowanym przez marszałka województwa. W sprawach nieuregulowanych odrębnymi przepisami do użytkowania górniczego stosuje się odpowiednio przepisy kodeksu cywilnego dotyczące dzierżawy.
Z uwagi na to, że ustanowienie użytkowania górniczego dokonywane jest na podstawie zawartej na piśmie umowy cywilnoprawnej i w sprawach nieuregulowanych w prawie geologicznym i górniczym mają do niego odpowiednio zastosowanie przepisy kodeksu cywilnego dotyczące dzierżawy, to należy przyjąć, że marszałek województwa, zawierając z danym przedsiębiorcą umowę o ustanowienie użytkowania górniczego złóż wód leczniczych, wód termalnych i solanek, działa w charakterze podatnika VAT i umowa jest opodatkowana 23-proc. VAT.
Pogląd ten znajduje potwierdzenie w aktualnej praktyce organów podatkowych (interpretacja indywidualna dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi z 17 grudnia 2014 r., nr IPTPP1/443-647/14-4/MH; interpretacja indywidualna dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z 3 kwietnia 2013 r., nr IBPP1/443-4/13/AW). Niestety praktyka organów podatkowych nie zawsze jest jednolita i istnieje pewne ryzyko odmiennego podejścia organu podatkowego.
Zatem spółka ma prawo do odliczenia podatku naliczonego wynikającego z wystawionej przez marszałka województwa z tytułu ustanowienia użytkowania wieczystego na zasadach ogólnych, tj. pod warunkiem związku ze sprzedażą opodatkowaną. Odliczeniu temu nie sprzeciwia się art. 88 ust. 3a pkt 2 ustawy o V AT.
Podstawa prawna
Ustawa z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz.U. z 2011 r. nr 177, poz. 1054 ze zm.). Ustawa z 9 czerwca 2011 r. – Prawo geologiczne i górnicze (t.j. Dz.U. z 2015 r. poz. 196). Ustawa z 5 czerwca 1998 r. o samorządzie województwa (t.j. Dz.U. z 2013 r. poz. 596 ze zm.).