Subskrybuj nas na Youtube
To kierownik jednostki podejmuje decyzję, czy nieprawidłowość jest błędem nieistotnym. Wtedy księguje się ją w bieżącym wyniku finansowym. W innym przypadku ujmuje poprzez wynik z lat ubiegłych
/>
W latach 2011-2013 członkowie rady nadzorczej naszej spółki otrzymali za pełnienie funkcji wynagrodzenie brutto w łącznej kwocie 90 000 zł. Prawomocnym wyrokiem sądu rejonowego z 15 marca 2015 r. zasądzono od nich na rzecz spółki zwrot wypłaconego wynagrodzenia za lata 2011, 2012, 2013. Zwrot wynagrodzenia nienależnego na konto spółki nastąpił w kwietniu 2015 r. Jak powinnam to zdarzenie ująć w księgach rachunkowych? Kiedy powinnam skorygować podatek dochodowy?
W księgach rachunkowych należy ująć wszystkie zdarzenia, które miały miejsce w okresie sprawozdawczym. Należy przy tym zwrócić uwagę, czy zdarzenie to dotyczy bieżącego okresu, czy lat poprzednich. Ma to znaczenie z punktu widzenia sposobu ujęcia skutków takiej operacji gospodarczej. W sytuacji wskazanej w pytaniu mamy do czynienia ze zwrotem nienależnie wypłaconych wynagrodzeń dla członków rady nadzorczej w latach 2011-2013. Jest to zatem zdarzenie będące skutkiem nieprawidłowości, jakie miały miejsce w przeszłości. W księgach należy je jednak ująć w bieżącym okresie sprawozdawczym, ze względu na to, że sprawozdania za lata 2011-2013 zostały już sporządzone i zatwierdzone. Taki sposób postępowania wynika z art. 54 ust. 2 i 3 ustawy z 29 września 1994 r. o rachunkowości.
Kierownik jednostki powinien podjąć decyzję, czy należy potraktować tę nieprawidłowość jako błąd istotny i ująć poprzez wynik z lat ubiegłych, czy też poprawić go, ujmując skutki w bieżącym wyniku finansowym.
Sposoby księgowań
Jeśli zostanie uznane, że mamy do czynienia z istotną nieprawidłowością, powodującą, że sprawozdań za lata 2011-2013 nie można uznać za wiernie i rzetelnie odzwierciedlające obraz sytuacji finansowej i majątkowej jednostki, to należy zasądzenie zwrotu należności i jego otrzymanie ująć jak w przykładzie 1.
Moim zdaniem w tej sytuacji jednak lepszym rozwiązaniem będzie ujęcie skutków powyższego zdarzenia poprzez wynik 2015 r. Należy wtedy dokonać następujących księgowań:
1. Zarachowanie należnego zwrotu wynagrodzeń od członków rady nadzorczej za lata 2011-2013 kwota 90 000 zł:
wstrona Wn konta Pozostałe rozrachunki,
wstrona Ma konta Pozostałe przychody operacyjne – inne.
2. WB otrzymanie zwrotu należnych środków kwota 90 000 zł:
wstrona Wn konta Rachunek bankowy,
wstrona Ma konta Pozostałe rozrachunki.
Po pierwsze, za takim ujęciem przemawia to, że kwota 30 000 zł rocznie nie jest kwotą znaczącą dla obrazu sytuacji majątkowej i finansowej jednostki. Po drugie, nie znając szczegółów sprawy, w latach 2011-2013 istniały przesłanki, na podstawie których to wynagrodzenie było wypłacane i dopiero później ujawniono informacje powodujące, że stało się ono nienależne. A zatem nie można uznać, że sprawozdania za omawiany okres zostały sporządzone źle.
Inaczej rozliczenia podatkowe
Na koniec warto pokreślić, że sposób ujęcia w księgach rachunkowych nie będzie tożsamy z podatkowym rozliczeniem skutków tego zdarzenia. Wyrok sądu wskazuje, że wypłaconych w przeszłości wynagrodzeń nie można uznać za koszty uzyskania przychodów w świetle art. 15 ust. 1 ustawy z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t.j. Dz.U. z 2014 r. poz. 851 ze zm.). Będziemy zatem mieć w tym wypadku do czynienia ze zmniejszeniem wartości kosztów uzyskania przychodów, a nie rozpoznaniem przychodów z tytułu otrzymanego zwrotu nienależnego wynagrodzenia. Zgodnie z ugruntowanym poglądem korekty kosztów należy dokonać za okresy wsteczne, tzn. dokonać zmniejszenia kosztów uzyskania przychodów za okresy, gdy nieprawidłowo, jak się dziś okazało, je zawyżano.
Korekta kosztów ponoszonych przez spółkę powinna być odniesiona do momentu, w którym koszt ten został potrącony (należy dokonać korekty kosztów wstecz) odpowiednio w latach 2011, 2012, 2013. Taki sposób postępowania wskazuje np. dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach w interpretacji indywidualnej z 22 kwietnia 2015 r. (nr IBPBI/2/4510-119/15/PC).
W spółce powinny zostać zatem skorygowane zeznania podatkowe, wpłacona różnica podatku wynikającego z korekty, a wykazanego w pierwotnie złożonym zeznaniu wraz z odsetkami.
Księgowania związane z rozpoznaniem zobowiązania za lata 2011-2013 będą dokonane w 2015 r. pod datą złożenia zeznań korygujących. Pod tą datą należy ująć także należne US odsetki, które nie będą mogły być oczywiście zaliczone do kosztów uzyskania przychodów.
1. Zarachowanie dodatkowej kwoty podatku dochodowego wynikającej z zeznań korygujących:
wstrona Wn konta Rozliczenie wyniku finansowego za ubiegłe lata – jeśli w księgach rozpoznano zdarzenie jako błąd istotny albo strona Wn konta Pozostałe koszty operacyjne – inne – jeśli w księgach zdarzenie rozpoznano poprzez wynik finansowy 2015 r.,
wstrona Ma konta Rozrachunki z urzędem skarbowym.
2. Zarachowanie kwoty należnych odsetek:
wstrona Wn konta Koszty finansowe – NKUP,
wstrona Ma konta Rozrachunki z urzędem skarbowym.
3. WB zapłata zobowiązania wraz z odsetkami:
wstrona Wn konta Rozrachunki z urzędem skarbowym,
wstrona Ma konta Rachunek bankowy. ©?
PRZYKŁAD
Zysk
Spółka ABC nabyła maszynę za 3200 zł + 736 zł VAT. Podjęto decyzję, iż mimo planowanego ponadrocznego okresu użytkowania nie będzie ona wprowadzana do ewidencji środków trwałych.
Objaśnienia:
1. Zarachowanie należnego zwrotu wynagrodzeń od członków rady nadzorczej za lata 2011-2013 kwota 90 000 zł: strona Wn konta Pozostałe rozrachunki, strona Ma konta Rozliczenie wyniku finansowego za ubiegłe lata – zysk;
2. WB otrzymanie zwrotu należnych środków kwota 90 000 zł: strona Wn konta Rachunek bankowy, strona Ma konta Pozostałe rozrachunki.
W sprawozdaniu finansowym za 2015 r. kwota 90 000 zł będzie prezentowana jako „Zysk z lat ubiegłych 90 000 zł”, niezależnie od tego, czy wynik faktycznie osiągnięty w latach 2014 i wcześniejszych został podzielony, czy nie i jaka była jego wysokość.
Podstawa prawna
Ustawa z 29 września 1994 r. o rachunkowości (t.j. Dz.U. z 2013 r. poz. 330 ze zm.).
