Przedsiębiorca, który rozwiąże umowę z prywatnym najemcą i zawrze podobną z firmą, nie uniknie podatku od towarów i usług. Chyba że nadal chodzi o cel mieszkaniowy, a nie o biuro.

Tak wynika z interpretacji dyrektora katowickiej izby. Zwolnienie z VAT dla wynajmującego na cele użytkowe wchodzi w grę tylko wtedy, gdy jego roczny obrót nie przekracza 150 tys. zł rocznie.
Chodziło o kobietę, która początkowo wynajmowała część mieszkania na cele prywatne i płaciła z tego tytułu ryczałt w wysokości 8,5 proc. Korzystała ze zwolnienia z podatku od towarów i usług, na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 36 ustawy o VAT (wynajem na cele mieszkaniowe).
Niezależnie od tego prowadziła działalność gospodarczą, ale tylko w zakresie architektury. Dopiero potem rozszerzyła ją o wynajem. Wprowadziła mieszkanie do firmowej ewidencji środków trwałych i zaczęła rozliczać się z dochodów z najmu w taki sam sposób, jak z działalności gospodarczej, czyli według skali podatkowej (18 i 32 proc.). Nie płaciła VAT z dwóch powodów: nadal wynajmowała lokal na cele mieszkaniowe, a poza tym jej obroty były na tyle niskie (poniżej 150 tys. zł rocznie), że korzystała ze zwolnienia dla małych podatników.
Limuzynę można wynająć bez kasy fiskalnej. Decyduje wysokośc obrotu
Limuzynę można wynająć bez kasy fiskalnej. Decyduje wysokośc obrotu

Zobacz również
Kobieta rozważała jednak wymówienie umowy najemcy i zawarcie jej z firmą. Obawiała się, czy z tego powodu nie straci prawa do zwolnienia z VAT.
Dyrektor katowickiej izby wyjaśnił, że jeśli podatniczka wynajmie lokal firmie na cele użytkowe, to będzie mogła korzystać ze zwolnienia tylko, jeśli jej roczne obroty nie przekroczą 150 tys. zł. W przeciwnym razie będzie musiała płacić VAT według stawki 23 proc.
Dla pracowników przedsiębiorstwa
Przedsiębiorca może zachować preferencję w VAT, gdy wynajmie mieszkanie firmie, a ta wykorzysta je np. jako kwatery dla swoich pracowników.
To, że taki najem jest zwolniony z podatku ze względu na cel mieszkaniowy, potwierdzają interpretacje: dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy z 19 sierpnia 2014 r. (nr ITPP1/443-561/14/JP) i dyrektora IS w Łodzi z 22 lutego 2012 r. (nr IPTPP4/443-76/11-4/OS).
Inaczej mogłoby być w sytuacji, gdy najemcą byłby pośrednik, czyli firma, która następnie wynajęłaby tę samą nieruchomość kolejnej spółce, a ta dopiero zakwaterowałaby w niej swoich pracowników. Wtedy lokal nie byłby wynajęty na cele mieszkaniowe najemcy, tylko prowadzonej przez niego działalności gospodarczej. Potwierdza to wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 3 września 2013 r. (sygn. akt I FSK 1012/12).
Janina Fornalik, menedżer w MDDP, zaleca więc wynajmującym, aby w umowie wynajmu pamiętali o sprecyzowaniu, w jakim celu najemca wykorzysta nieruchomość. Czy będą to cele mieszkaniowe, np. pracowników tej firmy.
Preferencja to także obowiązki
Nawet jeśli przedsiębiorca zachowa zwolnienie z VAT przewidziane dla wynajmu na cele mieszkaniowe, to nie ominą go inne obowiązki. Jeśli nie wystawia faktur, musi posługiwać się kasą fiskalną. Wynika to z par. 2 rozporządzenia ministra finansów z 4 listopada 2014 r. w sprawie zwolnień z obowiązku prowadzenia ewidencji przy zastosowaniu kas rejestrujących (Dz.U. z 2014 r. poz. 1544). W świetle tego przepisu kasy nie muszą zakładać podatnicy wynajmujący prywatne nieruchomości, którzy dokumentują takie usługi fakturami.
Wynajmujący prywatne nieruchomości muszą także ujmować obrót z tego tytułu w ewidencji podatkowej i w składanych deklaracjach VAT. Potwierdza to interpretacja dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi z 8 stycznia 2014 r. nr IPTPP4/443-777/13-2/UNR. Chodziło w niej o przedsiębiorcę, który wynajmował dwie nieruchomości w ramach swojej działalności, ale po pewnym czasie postanowił także wynająć odziedziczone prywatne mieszkanie na cele mieszkalne innych osób. Był przekonany, że przychodów z tego ostatniego najmu nie musi ujmować ani w ewidencji, ani w deklaracji VAT.
Dyrektor izby wyjaśnił jednak, że skoro pytający jest przedsiębiorcą, to wynajmując odziedziczone mieszkanie, również działa jako podatnik VAT. Wynagrodzenie, jakie otrzymuje z tego tytułu, jest wprawdzie zwolnione z VAT, ale ciągle stanowi obrót, który należy uwzględnić zarówno w ewidencji, jak i w poz. 20 deklaracji VAT-7 jako sprzedaż zwolnioną.
Interpretacja dyrektora IS w Katowicach z 3 marca 2015 r., nr IBPP3/443-1362/14/EJ
Firma zachowa preferencję, gdy wynajmie mieszkanie firmie, a ta wykorzysta je jako kwatery dla załogi