Firma wynajęła kontrahentowi samochód ciężarowy. W trakcie wynajmu zbita została szyba samochodu. Uzgodniono z kontrahentem, że pokryje on poniesiony przez firmę koszt zakupu i wymiany szyby. Czy prawidłowe będzie obciążenie kontrahenta fakturą?
Fakturami dokumentowana jest przede wszystkim sprzedaż dokonywana przez podatników VAT (art. 106a pkt 1 ustawy o VAT), a więc odpłatne dostawy towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, eksport towarów oraz wewnątrzwspólnotowe dostawy towarów (art. 2 pkt 22 ustawy o VAT). Czynności niestanowiące sprzedaży nie powinny być co do zasady dokumentowane fakturami VAT. Dotyczy to m.in. kar umownych i odszkodowań nakładanych na podatników. Kary umowne i odszkodowania nie podlegają bowiem opodatkowaniu VAT (zob. interpretację dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi z 16 sierpnia 2011 r., nr IPTPP3/443-28/11-4/IB, interpretację dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z 28 listopada 2011 r., nr IPPP3/443-1165/11-2/MK czy interpretację dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z 14 marca 2012 r., nr ILPP1/443-1546/11-4/KG) i nie stanowią sprzedaży podatników. Kary takie i odszkodowania nie powinny być zatem dokumentowane fakturami, lecz innymi dokumentami, np. notami obciążeniowymi.
Jest to o tyle istotne, że z treści pytania wynika, że koszt zakupu i wymiany szyby, który zobowiązał się pokryć kontrahent, stanowi w istocie uzgodnione z nim odszkodowanie. Prowadzi to do wniosku, że kontrahentowi nie należy w przedstawionej sytuacji wystawiać faktury, jak również naliczać VAT z tytułu obciążenia. Na ustaloną z kontrahentem kwotę powinna zostać wystawiona nota obciążeniowa (lub podobnego rodzaju dokument) bez VAT.
Podkreślić należy, że powyższe nie wpływa na możliwość odliczenia przez firmę podatku naliczonego z faktury dokumentującej nabycie szyby oraz usługę jej wymiany. Samochód ciężarowy, o którym mowa, wykorzystywany jest bowiem do wykonywania czynności opodatkowanych, a w konsekwencji zakupy te pośrednio związane są z wykonywanymi przez firmę czynnościami opodatkowanymi (a więc uprawniającymi do odliczania VAT – zob. art. 86 ust. 1 ustawy o VAT). Wniosku tego nie zmienia okoliczność, że kwota, którą obciążany jest kontrahent, nie podlega opodatkowaniu VAT.
Podstawa prawna
Art. 2 pkt 22, art. 86 ust. 1 oraz art. 106a pkt 1 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz.U. z 2011 r. nr 177, poz. 1054 ze zm.).