Pan Robert podpisał umowę z wydawnictwem na napisanie książki. Zgodnie z nią przekaże prawa autorskie do niej wydawnictwu w zamian za wynagrodzenie. Podatnik świadczy również usługi w ramach działalności gospodarczej. Poprowadził ostatnio szkolenie dla jednej z firm, wystawił fakturę VAT i dostał zapłatę. Szkolenie miało charakter autorski, zarówno sam wykład, jak i przygotowane materiały dla osób biorących w nim udział. W obu przypadkach przychody trzeba rozliczyć z fiskusem. – Czy w każdym z nich mogę zastosować 50-proc. koszty uzyskania przychodów? – pyta.
ikona lupy />
Michał Orzoł ekspert podatkowy w dziale doradztwa podatkowego w KPMG, biuro w Gdańsku / Dziennik Gazeta Prawna
Ustawa o PIT pozwala na rozliczenie kosztów uzyskania przychodów na kilka sposobów. Przy umowach o pracę zawartych z jednym pracodawcą standardem jest uwzględnianie kosztów w stałej wysokości (1335 zł rocznie), choć możliwe są inne opcje, w tym zryczałtowane 50-proc. koszty. W tym ostatnim przypadku podatek zapłacimy więc od połowy przychodu, co znacznie go obniży. Przepisy przewidują też w określonych przypadkach możliwość stosowania realnie poniesionych kosztów lub ryczałtowych w wysokości 20 proc.
Pan Robert chciałby jednak wiedzieć, czy może zastosować 50-proc. koszty do umowy o przeniesieniu praw autorskich i do szkolenia wykonywanego w ramach działalności gospodarczej. Generalnie podatnicy mogą stosować zryczałtowane 50-proc. koszty uzyskania przychodów w przypadkach określonych w art. 22 ust. 9 pkt 1–3 ustawy o PIT. Zgodnie z tym przepisem dotyczą one takich przychodów jak:
● zapłata twórcy za przeniesienie prawa własności wynalazku, topografii układu scalonego, wzoru użytkowego, wzoru przemysłowego, znaku towarowego lub wzoru zdobniczego,
● opłata licencyjna za przeniesienie prawa stosowania wynalazku, topografii układu scalonego, wzoru użytkowego, wzoru przemysłowego, znaku towarowego lub wzoru zdobniczego, otrzymana w pierwszym roku trwania licencji od pierwszej jednostki, z którą zawarto umowę licencyjną,
● korzystanie przez twórców z praw autorskich i artystów wykonawców z praw pokrewnych, w rozumieniu odrębnych przepisów, lub rozporządzanie przez nich tymi prawami, z tym że koszty te oblicza się od przychodu pomniejszonego o potrącone przez płatnika w danym miesiącu składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe oraz na ubezpieczenie chorobowe, których podstawę wymiaru stanowi ten przychód.
Ale uwaga! W roku podatkowym łączne 50-proc. koszty uzyskania przychodów nie mogą przekroczyć 1/2 kwoty stanowiącej górną granicę pierwszego przedziału skali podatkowej. Czyli w praktyce obowiązuje limit, który wynosi 42 764 zł.
W sprawie przedstawionej przez czytelnika trzeba odrębnie odnieść się do wynagrodzenia za przeniesienie praw autorskich do książki oraz do szkolenia autorskiego. W pierwszym przypadku pan Robert obliczy 50-proc. koszty od przychodu pomniejszonego o składki na ubezpieczenia (które zostały potrącone od przychodu z tytułu umowy o przeniesieniu praw autorskich). Musi pamiętać również o powyższym limicie. Jeśli, przykładowo, obliczone koszty wyniosą 50 tys. zł, to będzie mógł uwzględnić jedynie nie większe niż 42 764 zł i rozliczyć je w zeznaniu rocznym PIT, które musi złożyć do 30 kwietnia kolejnego roku.
Inaczej sprawa wygląda w przypadku szkolenia. Pan Robert nie będzie mógł uwzględnić 50-proc. kosztów, ponieważ podwyższonych kosztów nie stosuje się do przychodów z działalności gospodarczej. Mimo że poprowadził szkolenie autorskie, to jednak były to czynności w ramach działalności gospodarczej, o czym świadczy choćby wystawienie faktury. Oznacza to, że będzie mógł zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów faktycznie poniesione wydatki związane ze szkoleniem, o ile takie wydatki nie zostały wymienione w art. 23 ustawy o PIT. Generalnie pan Robert może pomniejszyć wydatki na zakup materiałów niezbędnych do przeprowadzenia szkolenia.
Generalnie podatnicy mogą stosować zryczałtowane 50-procentowe koszty uzyskania przychodów w przypadkach określonych w ustawie o PIT. Ale jest to katalog otwarty.
Podstawa prawna
Art. 22 ust. 9 pkt 1–3, art. 23 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 361 ze zm.).
PORADA EKSPERTA
Michał Orzoł ekspert podatkowy w dziale doradztwa podatkowego w KPMG, biuro w Gdańsku
Katalog czynności, których wykonywanie uprawnia do skorzystania z 50-proc. kosztów uzyskania przychodów, jest katalogiem otwartym. Analiza interpretacji podatkowych prowadzi do wniosku, iż za działalność o charakterze twórczym – uprawniającym do stosowania podwyższonych kosztów – organy podatkowe uznają przykładowo specjalistyczne usługi programistyczne, projektowanie sieci i urządzeń w zakresie instalacji technicznych, sporządzanie operatów szacunkowych w związku z szacowaniem wartości nieruchomości i maszyn.
Wśród organów podatkowych dostrzec można jednak brak jednolitego podejścia do kwestii stosowania podwyższonych kosztów uzyskania z tytułu sprzedaży majątkowych praw autorskich w sytuacji jednoczesnego prowadzenia działalności gospodarczej.
Z jednej strony, z interpretacji dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach (z 7 maja 2013 r., nr IBPBI/1/415-175/13/BK) wynika, że przychód ze sprzedaży autorskich praw majątkowych do stworzonego programu komputerowego – utworu stanowi przychód z praw majątkowych, nawet jeżeli utwór, do którego następuje sprzedaż praw autorskich, został stworzony w związku z prowadzoną przez niego pozarolniczą działalnością gospodarczą. A więc w sytuacji, gdy podatnik osiąga przychody z tytułu sprzedaży majątkowych praw autorskich, ma prawo do zastosowania 50-proc. kosztów uzyskania przychodu. Z kolei w innej interpretacji dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie (z 4 lipca 2014 r., nr IPPB1/415-457/14-2/EC) uznał, że przepisy ustawy o PIT nie wykluczają możliwości uzyskiwania przychodów z praw majątkowych w ramach prowadzonej działalności gospodarczej, co skutkuje brakiem prawa do zastosowania 50-proc. kosztów uzyskania przychodów.
W takim stanie rzeczy warto rozważyć złożenie wniosku o indywidualną interpretację, która zabezpieczyłaby interesy podatnika.