Fiskus wprowadził obowiązek raportowania schematów podatkowych, ale interpretacji w tej sprawie nie wydaje. I ma rację – orzekł WSA w Poznaniu
dr hab. Hanna Filipczyk, Enodo Advisors / DGP
To precedensowy wyrok, ponieważ do tej pory znane było tylko stanowisko dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej, odmawiające wydania interpretacji indywidualnej w sprawie raportowania schematu podatkowego (MDR).
Teraz zapadło pierwsze sądowe orzeczenie. Sprawa dotyczyła doradcy podatkowego, wykonującego swój zawód w ramach spółki komandytowej.
Doradca (komplementariusz) chciał się dowiedzieć, czy musi raportować schematy podatkowe, gdy promotorem jest spółka, a on sam nie świadczy indywidualnie usług doradczych.

Nie będzie odpowiedzi

Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej odmówił odpowiedzi. Jako jeden z powodów podał to, że pytanie nie dotyczy interpretacji przepisów prawa materialnego.
Podobnych argumentów używał dyrektor KIS już wcześniej, ponieważ już od momentu wejścia w życie przepisów o raportowaniu schematów podatkowych (1 stycznia 2019 r.) stoi konsekwentnie na stanowisku, że nie są one prawem materialnym i nie dotyczą zobowiązania podatkowego.
Twierdzi także, że wydając interpretację w zakresie MDR, wkraczałby w uprawnienia szefa Krajowej Administracji Skarbowej, który wydaje numery schematów podatkowych i może nakładać kary za niewypełnienie ustawowych obowiązków.
Czasem też dyrektor KIS używa argumentu, że w sprawie schematu może mieć zastosowania klauzula przeciw unikaniu opodatkowania. Jest to więc kolejny powód odmowy wydania interpretacji.

Podatnicy chcą wiedzieć

Podatnicy nie zgadzają się z tym i składają skargi do sądów. Zrobił tak również doradca podatkowy z Poznania. Zwrócił uwagę na to, że minister finansów wydał objaśnienia podatkowe w sprawie raportowania schematów podatkowych i zrobił to na podstawie rozdziału 1a ordynacji podatkowej zatytułowanego „Interpretacje przepisów prawa podatkowego”. Co więcej, minister wyjaśnił w nich, że zastosowanie się do objaśnień daje podatnikowi ochronę prawną. Doradca był więc zdania, że interpretacja również dawałaby taką ochronę.
Wytknął fiskusowi niekonsekwencję również z innego powodu. Wskazał, że dyrektor KIS wydaje interpretacje w sprawie obowiązków składania deklaracji, prowadzenia ewidencji w formie elektronicznej, prawa do wystawienia faktur korygujących, obowiązków comiesięcznego przekazywania pliku JPK_VAT. Wszystko to są, podobnie jak MDR, obowiązki sprawozdawcze, informacyjne, niemające bezpośredniego wpływu na wysokość zobowiązania podatkowego – zwrócił uwagę mężczyzna.

Sąd wsparł fiskusa

WSA w Poznaniu przyznał jednak rację fiskusowi. Potwierdził, że wniosek doradcy dotyczył przepisów procesowych (rozdział 11a, „Informacje o schematach podatkowych”). Natomiast interpretacje mogą odnosić się tylko do przepisów materialnych.
Wyjaśnił, że interpretacja indywidualna może dotyczyć wyłącznie takich stanów faktycznych, które spowodowały lub mogą spowodować powstanie odpowiedzialności podatkowej. A w tym przypadku nie można o niej mówić – stwierdził sąd. Podkreślił, że interpretacje pełnią funkcję informacyjną i gwarancyjną (ochronną). Tak więc interpretacja dotycząca przepisów proceduralnych nie dawałaby skarżącemu żadnej ochrony. Byłaby jedynie informacją, co ma zrobić w przedstawionej sytuacji.
Sąd zgodził się też z fiskusem, że interpretacja może dotyczyć jedynie obowiązków podatnika, płatnika, inkasenta, osoby trzeciej odpowiedzialnej za zobowiązania podatkowe, a także osób, u których wystąpiły zaległości podatkowe i planujących utworzenie spółki, oddziału lub przedstawicielstwa. Zdaniem Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego doradcy podatkowego nie można zaliczać do żadnej z tych grup.
Wyrok jest nieprawomocny.


OPINIA

Interpretacje powinny dotyczyć również MDR

dr hab. Hanna Filipczyk, Enodo Advisors
Żaden z argumentów podanych w uzasadnieniu wyroku WSA nie jest przekonujący. Jest oczywiste, że interpretacja wydana w tej sprawie mogłaby pełnić rolę ochronną. Nieporozumieniem jest zawężanie jej funkcji wyłącznie do skutków z zakresu materialnego prawa podatkowego. Zasada nieszkodzenia, zawarta w art. 14k par. 1 ordynacji, jest maksymalnie szeroka – zabezpiecza przed wszystkimi negatywnymi skutkami działania w zaufaniu do interpretacji. Ponadto za niedopełnienie obowiązków raportowania grożą sankcje karne. Interpretacja mogłaby przed nimi chronić.
Ordynacja uprawnia też do złożenia wniosku o interpretację zainteresowanego, a nie tylko podatnika, płatnika czy inkasenta. Wbrew twierdzeniu sądu wnioskodawca był w tej sprawie w stanie złożyć oświadczenie, że elementy stanu faktycznego nie były i nie są objęte żadną procedurą.
Wobec tego drugorzędne znaczenie ma to, że w istocie interpretacje pełnią podwójną funkcję: ochronną i informacyjną. Nawet gdy w danej sytuacji interpretacja mogłaby realizować tylko tę drugą funkcję, to przepisy nie dają podstaw do odmowy wszczęcia postępowania interpretacyjnego.

orzecznictwo

Wyrok WSA w Poznaniu z 5 grudnia 2019 r., sygn. akt I SA/Po 825/19. www.serwisy.gazetaprawna.pl/orzeczenia