Jedną z istotnych zmian w podatku minimalnym wprowadzonych od 2019 r. jest danie podatnikom możliwości występowania o zwrot podatku w każdym przypadku, w którym doszło do efektywnego nim opodatkowania – a więc w sytuacji, gdy nie został on odliczony od podatku dochodowego, np. z powodu wykazania straty podatkowej.
Na podstawie przepisów przejściowych nowy instrument przysługuje wstecz – zatem również podatnikom podlegającym podatkowi minimalnemu w 2018 r., tj. w związku z tytułem własności budynków handlowych i biurowych. Przy czym podatek podlega zwrotowi, jeżeli organ podatkowy nie stwierdzi nieprawidłowości wysokości zobowiązania lub straty podatkowej (a więc w zakresie ogólnego rozliczenia rocznego podatku dochodowego) oraz samego podatku minimalnego. I tak przedmiotem weryfikacji przez organy może być w szczególności rynkowość kosztów finansowania dłużnego poniesionych w związku z nabyciem lub wytworzeniem budynku, jak również innych przychodów i kosztów. Z analizy przepisów wynika, że jeżeli organ podatkowy określi inną wysokość zobowiązania podatkowego, to kwota do zwrotu zostanie skompensowana z różnicą wynikającą z nowo określonego zobowiązania podatkowego. Ewentualna zmiana wysokości straty podatkowej nie będzie miała wpływu na zmianę kwoty podlegającej zwrotowi.

Pierwsze postępowania

Po złożeniu zeznań rocznych za 2018 r., tj. zasadniczo po 31 marca 2019 r. (CIT) i 30 kwietnia 2019 (PIT), podatnicy podlegający podatkowi minimalnemu w 2018 r. zyskali faktyczną możliwość wystąpienia z wnioskiem o zwrot. Wobec niepewności podatników dotyczących praktyki organów podatkowych w zakresie zakresu weryfikacji rozliczeń, do tej pory nieliczni podatnicy zdecydowali się na wystąpienie o zwrot. Przepisy nie regulują terminu na złożenie wniosku, co oznacza, że zastosowanie mają zasady ogólne, tj. do upływu terminu przedawnienia zobowiązania podatkowego. Pierwsze postępowania dotyczące zwrotu podatku minimalnego zostały już wszczęte, a podatnicy otrzymują wezwania do przedłożenia wyjaśnień i dokumentów. Podatnicy podlegający podatkowi minimalnemu w 2019 r. będą uprawnieni do wystąpienia o zwrot po złożeniu rocznych deklaracji na podatek dochodowy, a więc zasadniczo po 31 marca 2020 r. (CIT) lub 30 kwietnia 2020 r. (PIT).
WAŻNE Podatkiem minimalnym od 2019 r. objęto wszystkie rodzaje budynków, które są przedmiotem najmu (lub umowy o podobnym charakterze).

Co jest sprawdzane

Organy wzywają do przedłożenia dokumentacji potwierdzającej sposób ustalenia wartości początkowej środka trwałego w postaci budynku wraz ze szczegółami dotyczącymi kosztów finansowania dłużnego ujętych w wartości początkowej (w tym dokumentacji cen transferowych, jeżeli była wymagana). Ponadto przedmiotem wezwań są: zestawienia obrotów i sald kont aktywnych, zestawienia kosztów i przychodów bilansowych z przejściem na wynik podatkowy, dokumentacje cen transferowych w przypadku transakcji z podmiotami powiązanymi. Potwierdza to, że przedmiotem weryfikacji organów podatkowych mogą być wszystkie elementy, które miały wpływ na ustalenie wyniku podatkowego za dany rok podatkowy. Organy są też zainteresowane transakcjami z podmiotami powiązanymi, w szczególności w zakresie finansowania dłużnego.
Fiskus wesprze czyste powietrze. 8 proc. VAT na instalacje fotowoltaiczne
Fiskus wesprze czyste powietrze. 8 proc. VAT na instalacje fotowoltaiczne

Zobacz również
Skutki złożenia wniosku
W praktyce wniesienie wniosku o zwrot oznacza wszczęcie przez organy podatkowe postępowania podatkowego, w trakcie którego weryfikacji mogą podlegać wszelkie elementy wpływające na końcowe rozliczenie podatku dochodowego (np. wysokość odpisów amortyzacyjnych, moment poniesienia kosztów czy osiągnięcia przychodów). Z regulacji wynika instrukcja dla organów podatkowych, aby w szczególności weryfikować finansowanie dłużne. Organy podatkowe mogą żądać stosownych wyjaśnień i dokumentów poprzez doręczanie podatnikom wezwań w trybie ustawy z 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2019 r. poz. 900 ze zm.).
NSA: Przy kontroli podatkowej liczy się jej cel, a nie treść upoważnienia
NSA: Przy kontroli podatkowej liczy się jej cel, a nie treść upoważnienia

Zobacz również

Konkluzje

Główny warunek do zwrotu podatku minimalnego to w praktyce prawidłowo obliczony wynik podatkowy na potrzeby podatków dochodowych, prawidłowa kalkulacja wartości początkowej budynku oraz wypełnienie obowiązków dotyczących cen transferowych. Mając jednak na uwadze wysoki stopień skomplikowania przepisów oraz często niejasne interpretacje przepisów, część podatników może mieć obawy przed wystąpieniem o zwrot podatku. Prowadzi to bowiem automatycznie do weryfikacji rozliczeń podatkowych, w ramach której organ podatkowy może w inny sposób sklasyfikować transakcję czy charakter przychodu lub kosztu. Przegląd rozliczeń dokonany przed wystąpieniem z wnioskiem o zwrot podatku minimalnego pozwala wykryć ewentualne nieprawidłowości i ustalić potencjalnie sporne obszary. Z kolei brak wystąpienia w dłuższym czasie może sugerować organom wątpliwości podatnika w zakresie rozliczeń podatku dochodowego – może bowiem powstać pytanie, dlaczego podatnik, któremu przysługuje nadpłata, nie występuje o zwrot podatku.
Podstawa prawna
Art. 24b ustawy z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t.j. Dz.U. z 2019 r. poz. 865 ze zm.).
Art. 30g ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2019 r. poz. 1387 ze zm.).
Art. 4–7 ustawy z 15 czerwca 2018 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (Dz.U. poz. 1291 ze zm.).