Kiedy rozliczyć skonto przyznane z tytułu wcześniejszej zapłaty

Spółka jest producentem tkanin. W momencie dostawy towarów na rzecz hurtowych odbiorców wystawiamy faktury sprzedaży. Jednocześnie wprowadziliśmy model płatności polegający na tym, że odbiorca, który dokonał zapłaty przed upływem terminu płatności wskazanego na wystawionej fakturze sprzedaży, nabywa określonej wysokości rabat w formie skonta. Skonto jest później dokumentowane fakturą korygującą. Czy transakcja jest prawidłowo udokumentowana? W którym momencie przysługuje nam prawo do obniżenia podatku należnego wynikającego z faktury korygującej wystawionej na okoliczność przyznania skonta? Jak ująć transakcję w księgach rachunkowych?

Skonto jest rodzajem rabatu – procentowym obniżeniem ceny związanym z warunkami płatności za dostawę towarów lub wykonanie usługi. Jest ono przyznawane za zapłatę dokonaną we wcześniejszym, wskazanym przez sprzedawcę terminie. Rabat ten jest przyznawany przez sprzedawcę z chwilą ziszczenia się określonego warunku, czyli w momencie dokonania wcześniejszej zapłaty przez nabywcę.

Sposób udokumentowania i rozliczenia skonta przez sprzedawcę zależy od tego, czy na moment wystawienia faktury pierwotnej nabywca dokonał zapłaty uprawniającej do otrzymania tego rabatu. Skonta nie uwzględnia się w fakturze pierwotnej, stwierdzającej dostawę towarów lub wykonanie usługi, jeśli na moment jej wystawienia nie wiadomo jeszcze, czy nabywca dokonał zapłaty w terminie uprawniającym do uzyskania tego rabatu. Gdy na moment wystawienia faktury pierwotnej nabywca nie dokonał jeszcze zapłaty uprawniającej do otrzymania skonta, nie należy wystawiać faktury z góry uwzględniającej skonto zmniejszające cenę sprzedaży (i w rezultacie podstawę opodatkowania). Takie udokumentowanie transakcji nie byłoby zgodne z jej faktycznym przebiegiem. Skonto może być uwzględnione w fakturze pierwotnej jedynie wówczas, gdy na moment jej wystawienia nabywca dokonał zapłaty za towar lub usługę, która uprawniała go do otrzymania skonta. W takim przypadku skonto należy uwzględnić już na etapie wystawiania faktury pierwotnej, na co wskazuje także art. 106e ust. 1 pkt 10 ustawy o VAT.

Jeżeli jednak najpierw następuje dostawa towarów lub wykonanie usługi potwierdzone fakturą, a następnie na podstawie otrzymanej faktury nabywca dokonuje zapłaty w terminie uprawniającym do otrzymania skonta, to – zgodnie z art. 106j ust. 1 pkt 1 w zw. z art. 29a ust. 7 pkt 1 ustawy o VAT – sprzedawca jest zobowiązany wystawić fakturę korygującą potwierdzającą udzielenie obniżki ceny w formie skonta. Potwierdził to również Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z 30 maja 2018 r., sygn. akt I FSK 325/16. Z takim przypadkiem mamy również do czynienia w sytuacji opisanej w pytaniu. Na podstawie faktury korygującej, wystawionej w związku z otrzymaną zapłatą skutkującą udzieleniem skonta, następuje obniżenie podstawy opodatkowania.

Odpowiedzialność za nieuczciwego kontrahenta jest zgodna z konwencją

Co ważne, obniżenie podstawy opodatkowania oraz kwoty podatku należnego w związku z udzieleniem skonta nie wymaga posiadania potwierdzenia otrzymania faktury korygującej przez nabywcę, o którym mowa w art. 29a ust. 13 ustawy o VAT. Zgodnie ze stanowiskiem organów podatkowych faktury korygujące, które nie wymagają otrzymania potwierdzenia ich odbioru przez nabywcę, należy rozliczać w dacie wystawienia. Potwierdził to dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu w interpretacji indywidualnej z 9 lutego 2017 r., sygn. 3063-ILPP1-3.4512.171.2016.2.KB, z której wynika, że: „obniżenie podstawy opodatkowania, w oparciu o wystawioną fakturę korygującą dokumentującą udzielone skonto, powinno zostać uwzględnione okresie, w którym wystawiono tę fakturę korygującą.”

PRZYKŁAD

Faktura korygująca

Podatnik sprzedał towary 18 lutego 2019 r. Wartość dostawy wyniosła 24 600 zł (wartość netto + VAT = 20 000 zł + 4600 zł). Z zawartej umowy handlowej wynika, że jeśli nabywca zapłaci za dostawę w terminie trzech dni od daty wydania towarów, to nabywa prawo do skonta w wysokości 3 proc. wartości transakcji. Nabywca 20 lutego 2019 r. uregulował zobowiązanie w kwocie 23 862 zł (wartość brutto dostawy – 3 proc. rabat w formie skonta, czyli 24 600 zł – 738 zł). Sprzedawca przed otrzymaniem zapłaty wystawił fakturę na całą wartość transakcji, tj. na kwotę brutto 24 600 zł. Po otrzymaniu zapłaty wystawił fakturę korygującą potwierdzającą wartość udzielonego skonta na kwotę brutto 738 zł.

Zapisy w księgach rachunkowych lutego:

1. Faktura sprzedaży – dostawa towarów:

a) wartość brutto sprzedaży, kwota 24 600 zł: Wn konto 200 „Rozrachunki z odbiorcami”,

b) wartość netto sprzedaży, kwota 20 000 zł: Ma konto 730 „Sprzedaż towarów”,

c) podatek należny, kwota 4600 zł: Ma konto 222 „Rozrachunki z urzędem skarbowym z tytułu VAT należnego” (w analityce: VAT należny do rozliczenia w bieżącym okresie).

2. WB – otrzymanie zapłaty uwzględniającej rabat w formie skonta, kwota 23 862 zł: Wn konto 130 „Rachunek bankowy”, Ma konto 200 „Rozrachunki z odbiorcami”.

3. Faktura korygująca „in minus” – skonto :

a) zmniejszenie przychodu netto ze sprzedaży, kwota 600 zł: Wn konto 730 „Sprzedaż towarów”,

b) zmniejszenie podatku należnego, kwota 138 zł: Wn konto 222 „Rozrachunki z urzędem skarbowym z tytułu VAT należnego” (w analityce: VAT należny do rozliczenia w bieżącym okresie),

c) zarachowanie zwrotu należności przysługującej odbiorcy, kwota 738 zł: Ma konto 200 „Rozrachunki z odbiorcami”.

Podstawa prawna

Ustawa z 29 września 1994 r. o rachunkowości (t.j. Dz.U. z 2018 r. poz. 395 ze zm.).

Ustawa z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz.U. z 2018 r. poz. 2174 ze zm.).