Ruszyły testy KSeF 2.0 – pierwsze awarie i problemy

Osoby, które wcześniej próbowały to zrobić, mówią z przekąsem, że pierwszą awarię KSeF mają już za sobą. To wnioski z początków testowania wersji demo. Nie są optymistyczne, właśnie ze względu na problemy z uwierzytelnieniem się w systemie za pomocą jednej z bardziej popularnych metod – pieczęci kwalifikowanej.

Dużo czasu zajęło też przetwarzanie testowanych faktur ustrukturyzowanych w udostępnionym jeszcze wcześniej, bo 30 września br., środowisku testowym. Błędy są na bieżąco zgłaszane resortowi finansów.

DGP zapytała o komentarz do zgłaszanych problemów Ministerstwo Finansów. Do dnia zamknięcia numeru nie uzyskaliśmy jeszcze odpowiedzi.

- Minęliśmy właśnie granicę 100 dni kalendarzowych do 1 lutego 2026 r., gdy najwięksi podatnicy będą musieli wystawiać faktury przy użyciu KSeF, a wszyscy ich kontrahenci – odbierać takie faktury za pomocą systemu. Jesteśmy już naprawdę na ostatniej prostej – podkreśla Piotr Juszczyk, główny doradca podatkowy InFaktu.

Założenia a praktyka

Udostępniając do testowania wersję demo KSeF, Ministerstwo Finansów informowało, że otwiera możliwość „sprawdzenia systemów finansowo-księgowych z wykorzystaniem rzeczywistych metod uwierzytelniania”. Niedługo po tym w internecie pojawiły się krytyczne opinie ze strony osób, które próbowały przetestować tę wersję. Padły głosy, że resort udostępnił ją przede wszystkim po to, by dochować przyjętego harmonogramu. Testujący nie kryli, że napotkali duże problemy.

- Udostępnione środowisko KSeF 2.0 Demo nie pozwalało przez długi czas uwierzytelnić się za pomocą pieczęci kwalifikowanej – informuje Adrian Lapierre, founder w iTrust i główny programista w ITNINE. To oznacza, że nie działała metoda uwierzytelnienia się, która w założeniu ma być stosowana przez większość firm.

Jak się uwierzytelnić

Uwierzytelnienie się w systemie jest niezbędne, aby potwierdzić, że dana osoba jest uprawniona do wystawiania i odbierania faktur w imieniu firmy. Jest to więc kluczowe zabezpieczenie przed nieuprawnionym dostępem do danych finansowych przedsiębiorstwa.

Uwierzytelnienie ma być docelowo możliwe za pomocą: profilu zaufanego, kwalifikowanego podpisu elektronicznego, certyfikatu KSeF, tokenu KSeF i elektronicznej pieczęci kwalifikowanej.

Profil zaufany i kwalifikowany podpis elektroniczny mają być stosowane głównie przez osoby fizyczne prowadzące jednoosobową działalność gospodarczą. Z kolei tokeny KSeF trzeba będzie wygenerować po zalogowaniu się do KSeF (uwaga: tokeny wygenerowane w przeszłości dla poprzedniej wersji KSeF 1.0 są nieaktualne). O certyfikaty KSeF będzie można występować dopiero od 1 listopada 2025 r.

Natomiast pieczęć kwalifikowana to rodzaj bezpiecznego podpisu przypisanego do firmy, a nie konkretnej osoby fizycznej. Ma to być najpewniejsza metoda uwierzytelnienia.

Dopiero w miniony piątek został usunięty problem z uwierzytelnianiem się za pomocą pieczęci kwalifikowanej. - Wcześniej próby kończyły się komunikatem „Uwierzytelnianie w toku”. Trwało to ponad 30 minut i kończyło się niepowodzeniem – informuje Adrian Lapierre. Jego zdaniem źródłem problemu był najprawdopodobniej udostępniony mechanizm obsługi podpisów i walidacji certyfikatów. – Można przypuszczać, że było to spowodowane dużym pośpiechem. Gdyby problem był niewielki, to naprawa potrwałaby zapewne kilka godzin – uważa ekspert ITNINE.

Podpisy elektroniczne działają

Niektórzy wybrali inną metodę uwierzytelnienia. - We wszystkich naszych projektach wdrożeniowych postawiliśmy na uwierzytelnienie podpisami kwalifikowanymi osób fizycznych. - Firmy już się nimi posługują, bo wykorzystują je do podpisywania jednolitych plików kontrolnych – informuje Marcin Madej, doradca podatkowy w Ittax.pl.

To pozwoliło części podatnikom przetestować już środowisko przedprodukcyjne.

Natomiast podatnicy, którzy testowali udostępnione wcześniej środowisko testowe (czyli interfejs programistyczny KSeF 2.0 - API), napotkali na inny problem - długi czas przetwarzania faktur. Mijały kwadranse, a oni ciągle widzieli kod 150 („Trwa przetwarzanie”). Zawiadamiali o tym Centrum Informatyki Resortu Finansów, które musiało szybko reagować.

- W miniony czwartek testowane faktury były już przetwarzane normalnie, ale problem nie był jednostkowy i co więcej zdarzał się już od samego początku wdrażania KSeF. Pozostaje mieć nadzieję, że nie wróci – mówi Adrian Lapierre.

Zdaniem ekspertów, środowisko testowe KSeF 2.0 powinno było zostać udostępnione znacznie wcześniej, nawet na wiosnę 2025 r. – Słusznie ponad półtora roku temu podjęto decyzję o przełożeniu na 1 lutego 2026 r. daty wdrożenia obowiązkowego KSeF. Można było ten czas lepiej rozplanować, tak aby uniknąć pośpiechu, z jakim mamy do czynienia teraz. Pośpiech jest zawsze złym doradcą i pozostaje w związku z tym mieć nadzieję, że błędów systemu będzie jak najmniej – komentuje Marcin Madej.

Aplikacja Podatnika rozwiąże problemy?

3 listopada 2025 r. ma zostać udostępniona testowa wersja Aplikacji Podatnika KSeF 2.0. Dzięki niej przedsiębiorcy będą mogli sami, bez udziału informatyków, sprawdzić, jak funkcjonuje KSeF i odpowiednio się do niego przygotować.

- W aplikacji najprawdopodobniej będzie można uzyskać uprawnienia dostępu do KSeF. Obecnie księgowy bez specjalistycznego wsparcia działu IT nie ma na to szans – mówi Marcin Madej.

Przypomnijmy, że o obawach o wydolność KSeF pisaliśmy już wcześniej, w artykule „Testy KSeF budzą obawy, czy system udźwignie wszystkie faktury” (DGP nr 193/2025). Było to tuż po tym, jak 30 września br. MF udostępniło wspomnianą już wersję testową. Zwróciliśmy wtedy uwagę m.in. na to, że docelowa wersja systemu ma być limitowana. Możliwa będzie wysyłka i odbiór maksymalnie 180 faktur na godzinę w trybie interaktywnym.

Resort finansów tłumaczył to koniecznością „ochrony stabilności systemu, ochrony przed cyberzagrożeniami oraz zapewnienia równych warunków dostępu dla wszystkich użytkowników”.

Wyższe limity mają obowiązywać w godzinach między 20:00 a 6:00 (nie są jednak jeszcze znane).