W przyszłym roku klauzula przeciwko unikaniu opodatkowania obejmie również płatników. Oprócz zaległości i odsetek trzeba będzie zapłacić 40 proc. uzyskanej korzyści podatkowej, do której fiskus zastosował klauzulę.
Od 2019 r. generalna klauzula przeciwko unikaniu opodatkowania zwiększy swój zasięg. Przede wszystkim nie będzie już limitu korzyści podatkowej w wysokości 100 tys. zł, od którego można obecnie stosować klauzulę (szerzej pisaliśmy o tym w artykule „Skarbówka zyska młot na drobne optymalizacje, DGP nr 240/18). W efekcie w zasięgu klauzuli znajdą się również mniejsi podatnicy.
Ponadto od 2019 r. powinni się jej obawiać nie tylko podatnicy, ale także płatnicy. Rozszerzy się ponadto zakres sytuacji objętych klauzulą.

Zasięg klauzuli

Dziś może być ona stosowana do czynności zrealizowanych jedynie lub przede wszystkim w celu osiągnięcia korzyści podatkowej (gdy sposób działania był sztuczny). Po zmianach będzie dotyczyć również działań, których jednym z głównych celów była korzyść podatkowa.
– Wyobraźmy sobie właściciela mieszkania, który, mimo otrzymanych korzystnych ofert, będzie odwlekał jego sprzedaż do momentu upływu 5 lat, aby skorzystać ze zwolnienia z PIT. Czy można uznać, że jednym z głównych celów jego decyzji było uzyskanie korzyści podatkowej i zastosować klauzulę? – pyta retorycznie Magdalena Zamoyska, doradca podatkowy, partner MDDP.
Ma nadzieję, że praktyka szefa Krajowej Administracji Skarbowej nie pójdzie w tym kierunku.
Dodaje, że podmioty gospodarcze z reguły również nie dążą do maksymalizacji obciążeń podatkowych. Jeżeli, realizując cel biznesowy, mają do wyboru legalny sposób skutkujący niższym opodatkowaniem, to z dużym prawdopodobieństwem go zastosują.
– Trudno przewidzieć, czy w przyszłości skarbówka nie będzie oceniała takich wyborów pod kątem klauzuli, twierdząc, że jednym z ich głównych celów była korzyść podatkowa – zastanawia się ekspertka.

Fiskusowi będzie łatwiej

Obecnie, jeżeli szef KAS uzna, że dana transakcja służyła przede wszystkim osiągnięciu korzyści podatkowej, to powinien wskazać czynność odpowiednią, która ją zastąpi. W praktyce może być to trudne lub nawet niemożliwe.
– Dlatego nowelizacja wprowadza zasadę, że brak działania (np. zaniechanie sprzedaży lub aportu) może być uznane za czynność odpowiednią. Zmiana ta z pewnością ułatwi KAS prowadzenie postępowań klauzulowych – ocenia ekspertka MDDP.

Dodatkowe zobowiązanie

Z klauzulą generalną powiązana jest kolejna nowość– dodatkowe zobowiązanie podatkowe. Fiskus będzie mógł je wymierzyć podatnikom i płatnikom wszystkich podatków, jeśli wyda wobec nich decyzję na podstawie klauzuli generalnej lub klauzul szczególnych.
Jeżeli decyzja będzie dotyczyć CIT lub PIT, to dodatkowa sankcja wyniesie 10 proc. sumy nienależnie wykazanej lub zawyżonej straty podatkowej i niewykazanego w całości lub w części dochodu do opodatkowania. W przypadku innych podatków dodatkowe zobowiązanie wyniesie 40 proc. korzyści podatkowej. O tym, jak dotkliwe w praktyce mogą być to sankcje, mówił Andrzej Nikończyk, doradca podatkowy i partner w KNDP w wywiadzie „Dodatkowe zobowiązanie wywłaszczy z dorobku życia” (DGP nr 195/18).
– Organ nałoży dodatkowe zobowiązanie w podatku dochodowym niezależnie od tego, czy na skutek decyzji organu u podatnika powstanie zaległość podatkowa, czy określona zostanie jedynie niższa strata podatkowa – podkreśla Bartosz Czerwiński, menedżer w Zespole Postępowań Podatkowych i Sądowych Doradztwa Podatkowego EY.
Ponadto organ podwoi lub nawet potroi wysokość sankcji podatnikowi, który nie przedstawi dokumentacji cen transferowych.
W ocenie ekspertów podstawowym celem tych regulacji jest prewencja.
Czytelników zachęcamy do zadawania pytań na adres: podatki2019@infor.pl