Zdaniem ekspertów praw do kontynuowania dotychczasowej amortyzacji nie przywróci im nowelizacja, której pierwsze czytanie w Sejmie odbyło się w zeszłym tygodniu (druk sejmowy nr 2291). Obdarowani przed 2018 r. niewiele więc zyskają na planowanych zmianach.
Kto otrzymał majątek w darowiźnie przed 2018 r., nie może go obecnie amortyzować – potwierdził dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji z 9 kwietnia 2018 r. (nr 0115-KDIT3. 4011.36.2018.1.DB).
Teraz nie wolno
Zasadniczo nowelizacja zmierza do złagodzenia przepisów, które od 1 stycznia 2018 r. zabraniają zaliczania do podatkowych kosztów odpisów amortyzacyjnych od środków trwałych i wartości niematerialnych i prawnych (WNiP) otrzymanych nieodpłatnie, jeżeli podatnik korzystał ze zwolnienia od podatku od spadków i darowizn. Takie zwolnienie przysługuje spadkom i darowiznom przekazywanym w najbliższej rodzinie (np. gdy syn dziedziczy po matce).
Przed 2018 r. taki majątek można było amortyzować i odpisy odliczać od przychodu. Od 1 stycznia br. stało się to niemożliwe, wskutek nowelizacji ustaw podatkowych (w tym o PIT) uchwalonej przez Sejm 27 października 2017 r. (Dz.U. poz. 2175).
Potwierdził to dyrektor KIS we wspomnianej interpretacji z 9 kwietnia 2018 r. Nie zgodził się z podatnikiem, że taka wykładnia jest sprzeczna z konstytucyjną zasadą ochrony interesów w toku oraz ochrony praw nabytych, w obronie których niejednokrotnie stawał wcześniej Trybunał Konstytucyjny.
Dyrektor KIS wskazał jednak, że ustawodawca nie przewidział w przepisach przejściowych nowelizacji żadnych włączeń w tym względzie.
Będą zmiany
Sejm pracuje teraz nad przywróceniem poprzedniego stanu prawnego, z tym że nie w pełni.
Zmiana miałaby mieć zastosowanie do dochodów uzyskanych od 1 stycznia 2018 r. Zasadniczo oznaczałaby, że spadkobiercy i obdarowani będą mogli amortyzować majątek odziedziczony lub otrzymany w darowiźnie przed 2017 r.
O ile jednak spadkobiercy będą to robić na dotychczasowych zasadach (obowiązujących do końca 2017 r.), o tyle obdarowani nie będą już mogli sami ustalać wartości początkowej otrzymanego majątku. Będą mogli jedynie kontynuować amortyzację po darczyńcy (w tym przyjmować tę samą wartość początkową, którą on przyjął).
Obdarowani i tak stracą
Powstaje pytanie, czy będzie to dotyczyć również podatników, którzy otrzymali darowiznę przed 1 stycznia 2018 r.
– Niestety tak – twierdzi Dariusz Bednarski, partner zarządzający departamentem doradztwa w Grant Thornton. Wyjaśnia, że art. 23 ust. 1 pkt 45a lit a ustawy o PIT co do zasady nie pozwala zaliczać do kosztów odpisów od darowanych środków trwałych i WNiP. Zgodnie z projektowanym teraz przepisem (nowym art. 23 ust. 9) tego wykluczenia nie będzie się stosować do majątku, który był amortyzowany u darczyńcy. Ale jednocześnie przepis ten pozwala na amortyzowanie jedynie na zasadzie kontynuacji (dokończenie amortyzacji rozpoczętej przez darczyńcę).
Zastosowanie nowego art. 23 ust 9 będzie więc oznaczać, że podatnicy, którzy dostali darowizny przed 2018 r., będą mogli wstecz od 1 stycznia br. uwzględnić w kosztach odpisy amortyzacyjne. – Nie następuje jednak przywrócenie praw, które mieli do końca 2017 r., a tylko przyznanie prawa do kontynuowania amortyzacji po darczyńcy – podkreśla Dariusza Bednarski.
Srogie konsekwencje
W konsekwencji, jak podkreśla ekspert:
  • nie będzie można zaliczyć do kosztów odpisów amortyzacyjnych od tych składników majątkowych, które nie były środkami trwałymi i WNiP u darczyńcy (np. znaki towarowe wytworzone w działalności darczyńcy i następnie przekazane w darowiźnie);
  • nie będzie można w pełni zaliczyć do kosztów odpisów amortyzacyjnych od podarowanych składników majątkowych, które były środkami trwałymi lub WNiP u darczyńcy, ale w ramach darowizny zostały przeszacowane do wartości rynkowej i amortyzowane od tej wartości. W tym przypadku podatnik będzie mógł zaliczyć do kosztów jedynie amortyzację odpowiadającą wartości odpisów, które dokonywałby darczyńca, jeżeli nadal korzystałby w swojej działalności ze składnika majątkowego.
Oba te ograniczenia dotyczą środków trwałych i WNiP podarowanych zarówno przed, jak i po 2018 r.