Subskrybuj nas na Youtube
21 lutego ukazała się ustawa z 26 stycznia 2018 r. o zmianie ustawy o Krajowym Rejestrze Sądowym oraz niektórych innych ustaw. Wprowadza ona wiele zmian ważnych dla podmiotów sporządzających sprawozdania finansowe oraz ich użytkowników. Zmiany te dotyczą też bezpośrednio ustawy z 29 września 1994 r. o rachunkowości oraz obu ustaw o podatku dochodowym.
Wszystkie czynności związane ze składaniem sprawozdania finansowego i innych sprawozdań oraz oświadczeń na podstawie ustawy o rachunkowości wykonywane będą w systemie teleinformatycznym za pośrednictwem konta służącego do wnoszenia pism procesowych w postępowaniu rejestrowym.
Ustawa z 26 stycznia 2018 r. wchodzi generalnie w życie 15 marca 2018 r., ale zmiany w ustawie o rachunkowości i w ustawach podatkowych wchodzą w życie 1 października 2018 r. Przepis dotyczący zgłaszania informacji przez wspólników spółki jawnej, zmiany w ustawie o biegłych i ordynacji podatkowej wejdą w życie od 15 marca.
Elektroniczna wersja
W prawie bilansowym wprowadzono zmiany. Nowe zapisy w art. 45 ustawy o rachunkowości, skutkować będą sporządzaniem sprawozdań w wersji elektronicznej w strukturze logicznej oraz formacie udostępnianym w Biuletynie Informacji Publicznej na stronie podmiotowej Ministerstwa Finansów (art. 45 ust. 1g u.o.r.). Obowiązek ten będzie dotyczył jednostek wpisanych do rejestru przedsiębiorców Krajowego Rejestru Sądowego. Zgodnie z art. 45 ust. 1f sprawozdanie finansowe powinno być sporządzane w postaci elektronicznej oraz opatrzone kwalifikowanym podpisem elektronicznym lub podpisem potwierdzonym profilem zaufanym ePUAP. Minister finansów będzie miał prawo wskazać strukturę logiczną sprawozdania finansowego sporządzanego zgodnie z MSR.
W tej formie składane będą także:
wsprawozdania z działalności jednostki (art. 49 ust. 7 u.o.r.),
wskonsolidowane sprawozdanie finansowe sporządzane według ustawy (art. 63 ust. 2c u.o.r.),
wsprawozdania z działalności grupy kapitałowej dołączane do rocznego skonsolidowanego sprawozdania finansowego (art. 55 ust. 2a u.o.r.),
wsprawozdania z płatności i skonsolidowane sprawozdania z płatności (art. 63k u.o.r.).
Nie będzie przygotowywane w postaci elektronicznej oraz opatrywane kwalifikowanym podpisem elektronicznym lub podpisem potwierdzonym profilem zaufanym ePUAP sprawozdanie skonsolidowane sporządzane według MSSF.
Oświadczenie
Utrzymano obowiązującą już zasadę, że kierownik jednostki będącej spółką jawną osób fizycznych lub spółką partnerską, której przychody netto ze sprzedaży towarów, produktów i operacji finansowych za poprzedni rok obrotowy wyniosły mniej niż równowartość w walucie polskiej 2 000 000 euro i która nie stosuje zasad rachunkowości określonych ustawą na podstawie art. 2 ust. 2, składa we właściwym rejestrze sądowym w terminie sześciu miesięcy od dnia kończącego rok obrotowy oświadczenie o braku obowiązku sporządzenia i złożenia rocznego sprawozdania finansowego (art. 70a u.o.r.).
Zgłoszenie przez system
Kolejna zmiana dotycząca sprawozdań została wprost wprowadzona do ustawy o Krajowym Rejestrze Sądowym. W art. 19e ust. 1 wskazano, że złożenie dokumentów, o których mowa w art. 69 ustawy o rachunkowości (czyli sprawozdania finansowego, sprawozdania z działalności, odpisów uchwał o zatwierdzeniu sprawozdania i podziale wyniku finansowego, sprawozdania z badania – w ujęciu jednostkowym, jak również grupy kapitałowej), następuje przez zgłoszenie za pośrednictwem systemu teleinformatycznego udostępnionego do tego celu przez ministra sprawiedliwości. Zgłoszenie to opatruje kwalifikowanym podpisem elektronicznym albo podpisem potwierdzonym profilem zaufanym ePUAP co najmniej jedna osoba fizyczna, której numer PESEL jest ujawniony w rejestrze, wpisana jako członek organu uprawnionego do reprezentowania, wspólnik uprawniony do reprezentowania spółki osobowej, syndyk albo likwidator. Oznacza to, że członkowie zarządu (przynajmniej jeden) muszą dysponować kwalifikowanym podpisem elektronicznym albo podpisem potwierdzonym profilem zaufanym ePUAP. Zgłaszający będzie musiał również złożyć oświadczenie, czy złożone dokumenty finansowe spełniają wymogi z art. 52 ust. 2 i 3 ustawy o rachunkowości oraz wskazać ewentualnie osoby, które odmówiły ich podpisania jako kierownik jednostki.
Zgodnie z nowym art. 19e ust. 5 ustawy o KRS elektroniczne poświadczenie przez zgłaszającego lub wnioskodawcę uchwały bądź postanowienia o zatwierdzeniu sprawozdania finansowego i skonsolidowanego sprawozdania finansowego grupy kapitałowej oraz o podziale zysku lub pokryciu straty następuje z chwilą wprowadzenia tych dokumentów do systemu teleinformatycznego. Do zgłoszenia będzie się załączać oświadczenie, że dołączone do zgłoszenia dokumenty spełniają wymogi określone w ustawie o rachunkowości. ⒸⓅ
Podpis biegłego
Następuje też zmiana ustawy z 11 maja 2017 r. o biegłych rewidentach, firmach audytorskich oraz nadzorze publicznym (Dz.U. z 2017 r. poz. 1089) przez nadanie art. 86 ust. 1 nowego brzmienia. Zgodnie z nim: „Sprawozdanie z badania jest podpisywane przez biegłego rewidenta. W przypadku podmiotów podlegających wpisowi do rejestru przedsiębiorców Krajowego Rejestru Sądowego, sprawozdanie z badania sporządza się w postaci elektronicznej oraz opatruje kwalifikowanym podpisem elektronicznym biegłego rewidenta przeprowadzającego badanie”. Wynika to z art. 31 ustawy o KRS. Nowelizacja zmienia też art. 40 pkt 3 ustawy o KRS, gdzie w związku z ustawą o biegłych rewidentach wskazano, że umieszcza się zamiast wzmianki o złożeniu opinii z badania, wzmiankę o złożeniu sprawozdania z badania, jeżeli sprawozdanie podlegało obowiązkowi badania przez firmę audytorską na podstawie przepisów o rachunkowości.
System teleinformatyczny
Wpis do rejestru publicznego, jakim jest Krajowy Rejestr Sądowy, wzmianki o złożeniu dokumentów finansowych będzie mógł mieć charakter ewidencyjny i informacyjny, jeżeli zostanie dokonany automatycznie bez udziału sądu rejestrowego na skutek wykonania przez podmiot rejestrowy obowiązku sprawozdawczego. Taka sama sytuacja będzie mieć miejsce również w przypadku zgłoszenia informacji o braku obowiązku składania do akt rejestrowych dokumentów finansowych. Wzmianka o tej okoliczności również będzie mogła zostać zamieszczona bez udziału sądu rejestrowego przez dokonanie zgłoszenia za pośrednictwem systemu teleinformatycznego.
Zmiany w PIT i CIT
Zgodnie ze zmienionym art. 45 ust. 5 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2018 r. poz. 200) podatnicy prowadzący księgi rachunkowe zobowiązani do sporządzenia sprawozdania finansowego przekazują, za pomocą środków komunikacji elektronicznej, szefowi Krajowej Administracji Skarbowej sprawozdanie finansowe w terminie złożenia zeznania w postaci elektronicznej odpowiadającej strukturze logicznej udostępnianej na podstawie art. 45 ust. 1g ustawy o rachunkowości.
Osoby fizyczne będą zatem przekazywać sporządzone na podstawie ksiąg rachunkowych sprawozdania finansowe szefowi Krajowej Administracji Skarbowej, który będzie udostępniał odpowiednie dokumenty naczelnikom urzędów skarbowych i innym podmiotom wymienionym w art. 45 ust. 8a. Zatem również osoby fizyczne nie będą musiały przekazywać sprawozdania finansowego do urzędu skarbowego. Zasada ta zacznie obowiązywać od 1 października 2018 r., a więc przy zeznaniach rocznych za 2018 r. po raz pierwszy.
Analogiczna regulacja jest wprowadzona do ustawy z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t.j. Dz.U. z 2017 r. poz. 2343 ze zm.) w art. 27 ust. 2. Wskazano w nim, że: „Podatnicy, z wyłączeniem podmiotów wpisanych do rejestru przedsiębiorców Krajowego Rejestru Sądowego, obowiązani do sporządzenia sprawozdania finansowego, przekazują do urzędu skarbowego sprawozdanie wraz ze sprawozdaniem z badania, w terminie 10 dni od daty zatwierdzenia rocznego sprawozdania finansowego, a spółki – także odpis uchwały zgromadzenia zatwierdzającego sprawozdanie finansowe. Obowiązek złożenia sprawozdania z badania nie dotyczy podatników, których sprawozdania finansowe, na podstawie odrębnych przepisów, są zwolnione z obowiązku badania”. Z nowego brzmienia tego przepisu zostały wyłączone podmioty wpisane do rejestru przedsiębiorców Krajowego Rejestru Sądowego. Ich sprawozdania finansowe będą przecież dostępne za pomocą systemu teleinformatycznego KRS. W praktyce obowiązek składania sprawozdań do urzędu skarbowego będzie dotyczył np. uczelni publicznych, dużych państwowych i samorządowych instytucji kultury czy instytutów naukowych i badawczych oraz dużych stowarzyszeń i fundacji nieprowadzących działalności gospodarczej.
Sprawozdania za 2017 r. składane w ciągu 10 dni od ich zatwierdzenia będą jeszcze w tradycyjnej papierowej formie, bowiem omawiana zmiana wejdzie w życie 1 października 2018 r. Jeśli podmiot ma przesunięty rok podatkowy względem roku kalendarzowego i dzień bilansowy przypada na 1 października 2018 r. lub później, musi te przepisy już uwzględnić.
Jeszcze możliwy skan
Ministerstwo Sprawiedliwości wyjaśniło DGP, że:
„Od 15 marca 2018 r. do 30 września 2018 r., tj. w okresie przejściowym, trzeba będzie:
wsporządzić sprawozdanie finansowe tradycyjnie,
wpo podpisaniu zeskanować je, tworząc elektroniczną kopię (skan),
wpodpisać tę kopię zgodnie z art. 38 ust. 2 ustawy nowelizującej i
wzgłosić do repozytorium dokumentów finansowych”.
Oznacza to zatem, że sprawozdania za 2017 r. będzie można przesyłać jeszcze w formie skanu. Oczywiście za pośrednictwem nowego systemu teleinformatycznego, który Ministerstwo Sprawiedliwości udostępni już w marcu 2018 r. Ale te firmy, które będą chciały nadal korzystać z dotychczasowego systemu elektronicznego przesyłania sprawozdań wciąż mają taką możliwość. Z tą jednak różnicą, że jest on płatny.
Źródło: DGP nr 35/2018
Podstawa prawna
Ustawa z 29 września 1994 r. o rachunkowości (t.j. Dz.U. z 2018 r. poz. 395).
Ustawa z 26 stycznia 2018 r. o zmianie ustawy o Krajowym Rejestrze Sądowym oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. poz. 398).
