Domek holenderski. Czy wyklucza zastosowanie zwolnienia PCC na pierwsze lokum

Na czym polega zwolnienie z PCC

Chodzi tu o preferencję w PCC, która pozwala nie płacić tego podatku w przypadku zakupu pierwszego mieszkania lub domu, ale tylko na rynku wtórnym, bo tylko wówczas mowa o PCC (na rynku pierwotnym w grę wchodzi VAT). Zgodnie z art. 9 pkt 17 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych zwolniona z podatku jest sprzedaż (chociaż podatek płaci kupujący), której przedmiotem jest:

• prawo własności lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość,
• prawo własności budynku mieszkalnego jednorodzinnego,
• spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu dotyczące lokalu mieszkalnego albo domu jednorodzinnego.

Z preferencji można skorzystać, jeżeli: „kupującym jest osoba fizyczna lub osoby fizyczne, którym w dniu sprzedaży i przed tym dniem nie przysługiwało żadne z tych praw ani udział w tych prawach, chyba że udział ten nie przekracza lub nie przekraczał 50 proc. i został nabyty w drodze dziedziczenia”.

To oznacza, że aby skorzystać ze zwolnienia, zasadniczo nie można posiadać innego mieszkania lub części udziału w mieszkaniu lub domu.

Domek holenderski

Z pytaniem wystąpiła kobieta, która zamierzała kupić mieszkanie. Chciała się upewnić, że będzie mogła skorzystać ze zwolnienia z PCC. Wyjaśniła, że jest współwłaścicielem dwóch działek. Na jednej z nich jest postawiony domek w stylu „holenderskim” i budynek gospodarczy. Tłumaczyła, że domek nie jest trwale związany z gruntem. Nie płaci od niego podatku od nieruchomości. Kobieta podkreśliła, że działka, choć ma status działki budowlanej, jest wykorzystywana jedynie rekreacyjnie, w lecie. Wynika to z tego, że domek „holenderski” nie nadaje się do całorocznego użytkowania.

Nie wyklucza zwolnienia z PCC

Dyrektor KIS potwierdził, że kobieta skorzysta ze zwolnienia przy zakupie mieszkania. Posiadanie na współwłasność działki z domkiem holenderskim tego nie wyklucza.

Odwołał się tu do prawa budowlanego (t.j. Dz.U. z 2025 r. poz. 418 ze zm.), a w szczególności do art. 3 pkt 2a. Zgodnie z tym przepisem budynkiem mieszkalnym jednorodzinnym jest budynek wolnostojący albo budynek w zabudowie bliźniaczej, szeregowej lub grupowej służący zaspokajaniu potrzeb mieszkaniowych.

- Znajdujący się na działce domek holenderski nie posiada fundamentów, gdyż nie jest związany trwale z gruntem (jest na kołach) i nie służy zaspokojeniu potrzeb mieszkaniowych (wykorzystywany jest jedynie rekreacyjnie w okresie letnim) – wyjaśnił organ. Dodał, że nie jest on budynkiem, a tym bardziej domem jednorodzinnym.

To też oznacza, że sam zakup działki z domkiem holenderskim – nawet jeżeli będzie pierwszym lokum – nie będzie podlegał zwolnieniu z PCC.