W uzasadnieniu sędzia Aleksandra Wrzesińska-Nowacka dodała: - Nawet jeśli wykładowca co roku wygłasza wykład na ten sam temat przed kolejnymi rocznikami studentów, każde z wystąpień różni się od poprzedniego.

NSA nie miał też wątpliwości, że jeżeli wykładowca wykonywał wyłącznie działalność dydaktyczną, to już od początku 2018 r. do całości jego wynagrodzenia można było zastosować 50-proc. koszty uzyskania przychodu.

Spór z fiskusem powstał z tego powodu, że dopiero 31 sierpnia 2018 r. wszedł w życie art. 116 ust. 7 prawa o szkolnictwie wyższym i nauce (Dz.U. 2018 poz. 1668), zgodnie z którym wykonywanie obowiązków nauczyciela akademickiego ma twórczy i indywidualny charakter.

Koszty podatkowe nauczyciela akademickiego

Mimo to nauczyciel akademicki, którego dotyczyła ta sprawa, wystąpił o zwrot nadpłaty PIT za cały 2018 r. Twierdził, że przysługiwało mu prawo do 50-proc. kosztów w odniesieniu do całego przychodu uzyskanego w 2018 r. z tytułu zatrudnienia na stanowisku wykładowcy.

Organy podatkowe obu instancji odmówiły jednak stwierdzenia nadpłaty. Stwierdziły, że przepisy umożliwiające zastosowanie w tym przypadku podwyższonych kosztów uzyskania przychodów do całego wynagrodzenia weszły w życie dopiero 31 sierpnia 2018 r., a wcześniej można je było odnieść tylko do tej części wynagrodzenia, która faktycznie była związana z działalnością twórczą (zgodnie z art. 22 ust. 9 pkt 3 ustawy o PIT).

Stanowisko fiskusa podzielił Wojewódzki Sąd Administracyjny w Olsztynie (sygn. akt I SA/Ol 44/22). Podkreślił, że dopiero po wejściu w życie art. 116 ust. 7 prawa o szkolnictwie wyższym i nauce ustawodawca jednoznacznie przesądził, że wykonywanie obowiązków nauczyciela akademickiego stanowi działalność twórczą o indywidualnym charakterze. Dopiero od tego momentu więc całość wynagrodzenia wykładowcy stanowi wynagrodzenie za działalność twórczą, wobec której można stosować 50-proc. koszty.

Działalność dydaktyczna nauczyciela akademickiego jest twórcza

NSA stanął po stronie podatnika. Wskazał, że choć art. 116 ust. 7 prawa o szkolnictwie wyższym i nauce wszedł w życie w sierpniu 2018 r., to znaczenie mają także inne przepisy. Wskazał na nowelizację z 27 października 2017 r. (Dz.U. 2017 poz. 2175), na mocy której w art. 22 ustawy o PIT dodano ust. 9b. Zgodnie z tym przepisem art. 22 ust. 9 pkt 3 stosuje się do przychodów uzyskiwanych m.in. z tytułu działalności naukowo-dydaktycznej.

Z kolei nowelizacją z 15 czerwca 2018 r. (Dz.U. 2018 poz. 1291) zmieniono brzmienie art. 22 ust. 9b. Wynika z niego, że art. 22 ust. 9 pkt 3 stosuje się do przychodów uzyskiwanych m.in. z tytułu „działalności badawczo-rozwojowej, naukowo-dydaktycznej, naukowej oraz prowadzonej w uczelni działalności dydaktycznej”. W takiej formie obowiązuje on do tej pory. Co więcej – jak podkreślił NSA - obecne brzmienie tego przepisu stosuje się do dochodów (przychodów) uzyskanych od 1 stycznia 2018 r., bo tak wynika z przepisu przejściowego - art. 4 ustawy zmieniającej.

Wyrok NSA z 6 listopada 2025 r., sygn. akt II FSK 688/22