Zmiany w podatku od spadków. Rząd wyraził zgodę

Zmiany mają dotyczyć tylko spadków, nie darowizn. Przewiduje je przyjęty przez Radę Ministrów projekt nowelizacji ustawy o podatku od spadków i darowizn. Teraz trafi do rozpatrzenia przez Sejm. Ma ona wejść w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia w Dzienniku Ustaw.

Niemożliwe przywrócenie terminu na zgłoszenie spadku

Zmiany dotyczą osób, które chcą skorzystać ze zwolnienia, o którym mowa w art. 4a ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn. Pozwala on nie płacić podatku od spadku odziedziczonego po osobie najbliższej: małżonku, zstępnych, wstępnych, rodzeństwu, pasierbie, ojczymie, macosze.

Warunkiem skorzystania z tej preferencji jest zgłoszenie spadku do urzędu skarbowego (na formularzu SD-Z2), chyba że jego wartość nie przekracza kwoty wolnej od podatku. Spadkobierca ma na to sześć miesięcy od dnia uprawomocnienia się orzeczenia sądu stwierdzającego nabycie spadku.

Jeżeli nie dotrzyma tego terminu, musi zapłacić podatek. Sześciomiesięcznego terminu nie da się bowiem przywrócić, nawet jeżeli podatnik go przegapił nie z własnej winy (bo np. przebywał w szpitalu po wypadku).

Zmiana dotycząca przywrócenia terminu zgłoszenia spadku

Po nowelizacji to jednak się zmieni. Urząd skarbowy będzie mógł przywrócić sześciomiesięczny termin na zgłoszenie nabycia (nowy art. 4c do ustawy o podatku od spadków i darowizn):

- w drodze dziedziczenia własności rzeczy lub praw majątkowych (art. 4a ust. 1 pkt 1 i ust. 2 ustawy),

- w drodze dziedziczenia lub zapisu windykacyjnego własności przedsiębiorstwa osoby fizycznej lub udziału w nim (art. 4b ust. 1 pkt 1 ustawy).

Warunkiem będzie złożenie przez podatnika wniosku w tej sprawie i uprawdopodobnienie, że uchybienie terminu nastąpiło bez jego winy.

Zgodnie z przepisem przejściowym urząd skarbowy będzie mógł w przyszłości przywrócić termin na zgłoszenie spadku, który w momencie wejścia w życie nowych przepisów jeszcze nie upłynął.

Dla tych, co muszą złożyć SD-3

Przyjęty przez rząd projekt zakłada też wprowadzenie zmiany dla osób, które nie korzystają ze zwolnienia na podstawie art. 4a ustawy, tylko muszą zapłacić podatek i złożyć zeznanie SD-3. Dla nich kluczowe jest to, kiedy powstaje obowiązek podatkowy, bo od tego momentu mają miesiąc na złożenie zeznania SD-3, czyli poinformowanie urzędu skarbowego o otrzymanym spadku.

Dziś obowiązek ten powstaje już z chwilą przyjęcia spadku. Tak wynika z art. 6 ust. 1 pkt 1 ustawy. To dla spadkobierców problem, bo przepis nie uwzględnia tego, że skutki prawne nabycia spadku (z chwilą śmierci spadkodawcy) mogą zostać zniweczone:

- z woli samego spadkobiercy – gdy odrzuci on spadek (pozwala na to art. 1020 kodeksu cywilnego),

- z mocy orzeczenia sądu – jeżeli spadkobierca zostanie uznany za niegodnego dziedziczenia (art. 928 k.c.),

- z mocy orzeczenia sądu – jeżeli małżonek zostanie wyłączony od dziedziczenia (art. 940 k.c.).

Ze zmienionego art. 6 ust. 1 pkt 1 ustawy ma wynikać, że obowiązek podatkowy nie powstaje z chwilą przyjęcia spadku, tylko z chwilą:

- uprawomocnienia się orzeczenia sądu stwierdzającego nabycie spadku,

- zarejestrowania aktu poświadczenia dziedziczenia albo - wydania europejskiego poświadczenia spadkowego.

Jeżeli nabycie spadku stwierdzi organ innego państwa (niebędący sądem), to decydujący będzie moment wydania dokumentu stwierdzającego nabycie spadku przez ten organ.