Czy ubezpieczenie od utraty dochodów jest kosztem uzyskania przychodów?
Podatnik prowadzi działalność, wykonując zawód lekarza. Czy koszty dobrowolnego ubezpieczenia, które zabezpiecza na wypadek całkowitej okresowej niezdolności do pracy na skutek choroby lub nieszczęśliwego wypadku, może zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów?
Nie. Wydatki ponoszone na takie ubezpieczenie nie zostały ujęte w katalogu wydatków nieuznawanych za koszt uzyskania przychodów, zawartym w art. 23 ustawy o PIT. Nie stanowi to jednak wystarczającej przesłanki do zaliczenia ich do kosztów prowadzonej działalności. Konieczne jest bowiem zaistnienie związku przyczynowego między poniesionym wydatkiem a osiągniętym przychodem lub zachowaniem albo zabezpieczeniem źródła przychodów. Tych warunków nie spełnia dodatkowe ubezpieczenie. Ma ono bowiem na celu dodatkowe (poza zasiłkiem chorobowym otrzymywanym z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej) finansowe zabezpieczenie osobiste podatnika w związku z niemożnością wykonywania przez niego pracy zarówno na skutek okresowej, jak i pełnej niezdolności w wyniku choroby lub wypadku. Potwierdzają to liczne interpretacje indywidualne, np. dyrektora Izby Skarbowej Katowicach w z 17 lutego 2015 r. (nr IBPBI/1/415-1395/14/ZK) i z 22 kwietnia 2015 r. (nr IBPBI/1/4511-94/15/ESZ).
Organy podatkowe wskazują, że celem poniesienia takiego wydatku jest przede wszystkim zabezpieczenie bytu podatnika na wypadek niezdolności do pracy wskutek nieszczęśliwego wypadku lub choroby. Należy zatem zaliczyć go do wydatków o charakterze osobistym - twierdzi fiskus. Wyjaśnia, że konieczność opłacania polisy z tytułu tego typu ubezpieczenia jest niezależna od tego, czy ubezpieczony prowadzi działalność gospodarczą, czy też nie. Z założenia ma ono na celu niepogorszenie sytuacji materialnej podatnika. Otrzymane odszkodowanie – w sytuacji zaistnienia zdarzenia objętego ubezpieczeniem – nie będzie przychodem z działalności gospodarczej, a omawiany wydatek bezspornie poniesiony został w celu potencjalnego otrzymania takiego odszkodowania - twierdzą organy.
Na takim samym stanowisku stoją sądy administracyjne. Stwierdził tak przykładowo Wojewódzki Sąd Administracyjny w Bydgoszczy w nieprawomocnym wyroku z 16 czerwca 2015 r. (sygn. akt I SA/Bd 370/15) i WSA w Gdańsku w nieprawomocnym wyroku z 21 października 2015 r. (sygn. akt I SA/Gd 1179/15).
Podstawa prawna
Art. 22 ust. 1, art. 23 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 361 ze zm.).
Podatniczka posłała dziecko do przedszkola, by zająć się firmą. Czy opłatę za przedszkole, tj. czesne i opłatę za wyżywienie, udokumentowaną fakturami za przedszkole, może uznać za koszt uzyskania przychodu w prowadzonej działalności gospodarczej?
Nie. Stanowisko takie zajął dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach w interpretacji z 17 października 2014 r. (nr IBPBI/1/415-858/14/KBU). Omawiana sprawa dotyczyła kobiety, która prowadzi biuro rachunkowe. Ze względu na swoje obowiązki musiała zapisać dziecko do przedszkola. W związku z tym, że w państwowym przedszkolu nie było wolnych miejsc, zapisała dziecko do prywatnej placówki. We wcześniejszym okresie w opiece nad dzieckiem pomagała podatniczce matka, jednak ze względu na zły stan zdrowia nie mogła tego dłużej robić. Podatniczka twierdziła, że ponoszone opłaty za przedszkole są związane z przychodem. Argumentowała, że sprawowanie osobistej opieki nad dzieckiem uniemożliwiłoby jej przebywanie w siedzibie firmy, a co za tym idzie, nie mogłaby uzyskiwać przychodów, gdyż zostałaby zmuszona do zamknięcia firmy.
Z tym nie zgodził się organ podatkowy. Dyrektor katowickiej izby uznał, że nie ma podstaw do zaliczania do kosztów uzyskania przychodu prowadzonej przez podatniczkę działalności gospodarczej wydatków ponoszonych z związku z pobytem jej dziecka w przedszkolu. Opłaty te nie są bowiem ponoszone w celu uzyskania przychodu z tej działalności bądź też zachowania lub zabezpieczenia tego źródła przychodu. „Zapewnienie prawidłowej opieki nad małoletnim dzieckiem jest obowiązkiem rodziców wynikającym z prywatnej sfery ich życia, niezależnym od ich aktywności zawodowej oraz źródła, z którego uzyskują oni dochody podlegające opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych - wyjaśnił organ. ©?
Podstawa prawna
Art. 22 ust. 1 art. 23 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 361 ze zm.).
Radca prawny prowadzi kancelarię. Aby pracować, musi mieć okulary korekcyjne. Czy ich koszt może zaliczyć do kosztów prowadzonej działalności?
Nie. Wydatek ten nie jest ścisłe powiązany z celem, jakim jest osiągnięcia przychodów. Tymczasem cel ten musi być widoczny, a ponoszony koszt powinien go bezpośrednio realizować lub co najmniej zakładać jako realny. Wynika to z interpretacji dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z 27 stycznia 2009 r. (nr IPPB1/415-1312/08-2/EC).
Stwierdził on, że do kosztów uzyskania przychodów nie można zaliczyć wydatków uwarunkowanych stanem zdrowia osoby prowadzącej działalność. Zakup okularów korekcyjnych ma na celu ochronę zdrowia. Zdaniem fiskusa są to wydatki o charakterze osobistym. W przypadku wady wzroku czy też jej pogłębiania się osoba fizyczna zmuszona jest do dokonania zakupu okularów z odpowiednimi szkłami niezależnie od tego, czy prowadzi działalność, czy nie.
Stanowisko fiskusa potwierdza prawomocny wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Kielcach z 30 października 2006 r. (sygn. akt I SA/Ke 209/06). Sąd wyjaśnił, że zakup okularów korekcyjnych nie wychodzi poza realizację normalnych potrzeb danej osoby fizycznej. Celem poniesionego w tym zakresie wydatku była ochrona wzroku z powodu jego wad w ogóle, a nie jedynie w związku z prowadzona działalnością zarobkową. Sąd wyjaśnił, że na podatniku ciąży wykazanie, iż istnieje ścisły związek tych wydatków właśnie z wykonywaną przez niego działalnością. Tymczasem skarżący decyzję fiskusa tego nie zrobił. Nie wykazał istnienia obiektywnej konieczności posiadania okularów korekcyjnych w związku z wykonywaną pracą, np. wynikającą z zaleceń lekarskich czy też danego rodzaju wady wzroku.
Podstawa prawna
Art. 22 ust. 1 art. 23 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 361 ze zm.).