Mieszkam na wsi i chciałabym sobie dorobić – pisze pani Krystyna w liście do redakcji. – Słyszałam, że rolnicy będą mogli sprzedawać swoje wyroby, nie płacąc podatku. Czy to prawda – pyta czytelniczka.
Niestety nie. Pierwotnie były takie plany, ale ostatecznie przyjęto inne rozwiązanie, które będzie można zastosować od 1 stycznia 2016 r. Od tego momentu rolnicy będą mogli sprzedawać przetworzone wyroby roślinne lub zwierzęce pochodzące z własnych upraw, hodowli lub chowu, np. mąkę, dżemy, kompoty, sery, wędliny lub ciasta, stosując preferencyjną 2-proc. stawkę podatku od przychodów ewidencjonowanych. Pozwolą na to zmiany w ustawie o PIT i zryczałtowanym podatku dochodowym.
Nowelizacja określiła jednak wiele warunków, które wykluczają skorzystanie z 2 proc. stawki ryczałtu.
Nie będzie jej można zastosować do tego typu przychodów, jeżeli zostaną uzyskane w ramach prowadzonych działów specjalnych produkcji rolnej oraz produktów opodatkowanych podatkiem akcyzowym, np. napojów alkoholowych. Nie skorzystają z niej również osoby, które jednocześnie będą osiągać przychody z pozarolniczej działalności gospodarczej.
Kolejny wymóg to konieczność wytwarzania produktów w sposób inny niż przemysłowy. Preferencja nie obejmie tych, do których przetwarzania i sprzedaży będą zatrudniani pracownicy bądź podwykonawcy na podstawie umów o pracę, umów-zleceń, umów o dzieło oraz innych o podobnym charakterze, ani tych, które są objęte akcyzą (np. napojów alkoholowych).
Ponadto rolnik będzie mógł wybrać ryczałt jedynie wtedy, gdy będzie handlował wyłącznie w miejscu wytwarzania produktów lub na targowiskach, przez które rozumie się wszelkie miejsca przeznaczone do prowadzenia handlu, z wyjątkiem sprzedaży dokonywanej w budynkach lub w ich częściach.
Sprzedaż nie może być wykonywana na rzecz osób prawnych, jednostek organizacyjnych nieposiadających osobowości prawnej lub na rzecz osób fizycznych na potrzeby prowadzonej przez nie pozarolniczej działalności gospodarczej. Preferencję wyklucza więc zbycie produktów np. hurtowniom lub sklepom.
Jednak najważniejszy warunek zastosowania 2-proc. stawki podatku to prowadzenie ewidencji sprzedaży za każdy rok podatkowy. Będzie ona musiała zawierać co najmniej: numer kolejnego wpisu, datę uzyskania przychodu, kwotę przychodu, przychód narastająco od początku roku. Przychody będą musiały być ewidencjonowane w dniu sprzedaży. Nierzetelnie prowadzona ewidencja, której nie będzie można uznać za dowód w postępowaniu podatkowym, może być zagrożona sankcyjną stawką w wysokości pięciokrotności podstawowej, czyli 10-procentową.
Rolnicy sprzedający własne wyroby mogą płacić podatek w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych, o ile w poprzednim roku nie przekroczyły one 150 tys. euro. Limit przeliczany jest po średnim kursie ogłoszonym przez NBP na pierwszy dzień roboczy października poprzedzającego rok podatkowy. W tym roku bierze się pod uwagę kurs ogłoszony 1 października, czyli 4,2437 zł. Oznacza to, że w 2016 r. uproszczony sposób rozliczeń będą mogli wybrać ci, których przychody nie przekroczyły 636 555 zł. Oczywiście, jeżeli pani Krystyna rozpocznie działalność w przyszłym roku – ma prawo zastosować preferencję. Dopiero w kolejnym będzie musiała brać pod uwagę wysokość przychodu.
Możliwość zakwalifikowania przychodów ze sprzedaży produktów przetworzonych do tzw. innych przychodów i tym samym skorzystania z 2-proc. ryczałtu nie wyklucza zastosowania skali podatkowej. Rozliczanie na zasadach ogólnych umożliwia potrącanie kosztów uzyskania przychodów. Jednak jeżeli rolnik zdecyduje się zastosować ryczałt, będzie musiał złożyć naczelnikowi urzędu skarbowego stosowane oświadczenie nie później niż do 20 stycznia roku podatkowego. Czyli jeśli pani Krystyna będzie chciała w przyszłym roku sprzedaż swoich przetworów rozliczać na preferencyjnych zasadach, będzie musiała złożyć oświadczenie do 20 stycznia 2016 r.
Po zakończeniu roku ryczałt rozlicza się, składając do końca następnego roczny PIT-28. Przychód w takim przypadku można pomniejszyć o stratę z lat ubiegłych (np. jeżeli działalność była rozliczana na zasadach ogólnych), przysługujące odliczenia, np. z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne, ulgi rehabilitacyjnej, dokonanych darowizn, wpłat na IKZE, wydatków na internet.
Ale uwaga! Przy uzyskiwaniu przychodów opodatkowanych różnymi stawkami, np. ze sprzedaży produktów przetworzonych (2 proc.) i z najmu (8,5 proc.), odliczeń dokonuje się proporcjonalnie. Należy tu zastosować takie proporcje, w jakich pozostają poszczególne przychody opodatkowane różnymi stawkami do ogólnej ich kwoty.
Podstawa prawna
Art. 1 ust. 4, art. 12 ust. 1 pkt 6, art. 17 ust. 3 ustawy z 20 listopada 1998 r. o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (Dz.U. nr 144, poz. 930 ze. zm.). Art. 20 ust. 1c ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 361 ze zm.).