Subskrybuj nas na Youtube
Fiskus może odmówić kontrolowanemu wglądu do dokumentów, gdy zawierają one dane osobowe innych podmiotów i osób niebędących stroną postępowania – orzekł NSA.
Spór w tej sprawie toczyło dwóch wspólników spółki cywilnej, u których prowadzona była kontrola rozliczeń w PIT. Mężczyźni żądali wglądu do dokumentów, które postanowieniem naczelnika Urzędu Skarbowego w Nowym Targu zostały wyłączone z akt sprawy. Chodziło o dokumenty od prokuratury prowadzącej śledztwo w sprawie uszczupleń w VAT. Obok danych podatników znajdowały się tam także dane innych firm i osób oraz okoliczności dotyczące dostaw towarów.
Naczelnik urzędu poinformował, że dokumenty zostały wyłączone ze względu na interes publiczny (powołał się na art. 179 par. 1 ordynacji podatkowej). Wyjaśnił, że w tym wypadku chodzi o dobro osób trzecich niebędących stroną postępowania oraz konieczność ochrony tajemnicy skarbowej. Cel był bowiem taki, żeby nie dopuścić do zidentyfikowania podmiotów wymienionych w tych dowodach, a niezwiązanych ze sprawą.
Podatnicy uznali jednak, że utajniając dokumenty, fiskus narusza inną zasadę, również zapisaną w ordynacji – czynnego udziału strony w postępowaniu. Przekonywali, że nie znając całego zebranego materiału dowodowego, nie są w stanie rzetelnie odnieść się do ustaleń kontroli. Przypomnieli także, że ordynacja daje im prawo wglądu w akta sprawy, sporządzania z nich notatek, odpisów oraz kopii (art. 178 par. 1).
Naczelnik spróbował pogodzić oba interesy: publiczny z interesem kontrolowanych podatników i zanonimizował dane. Następnie taką wersję udostępnił wspólnikom.
Ci nadal jednak nie byli usatysfakcjonowani. Tłumaczyli, że taka wersja dokumentów nie pozwala im rzetelnie odnieść się do ustaleń kontroli.
Oba sądy stanęły po stronie fiskusa. WSA w Krakowie wyjaśnił, że prawo wglądu do akt sprawy jest ograniczone w odniesieniu do dokumentów zawierających informacje niejawne oraz tych, które zostaną wyłączone z akt sprawy ze względu na interes publiczny (art. 179 par. 1 ordynacji). Sąd uznał, że w ramach interesu publicznego mieści się również dobro osób trzecich, niebędących stroną w toczącym się postępowaniu.
Również Naczelny Sąd Administracyjny potwierdził, że czynny udział strony w postępowaniu podatkowym nie może oznaczać dostępu do informacji o podmiotach i osobach niebędących stroną postępowania. Powołał się na inny podobny wyrok NSA z 21 kwietnia 2017 r. (sygn. akt I FSK 1500/15).
ORZECZNICTWO
Wyroki NSA z 12 września 2017 r., sygn. akt II FSK 2302/15 i II FSK 2303/15.
