Przepisów ustawy o VAT nie stosuje się do transakcji zbycia przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanej części. Przepis ten nadal budzi wiele wątpliwości. Jak właściwie rozumieć pojęcie „przedsiębiorstwo”, by uniknąć sporu z fiskusem?
Problem rozstrzygał niedawno WSA we Wrocławiu w wyroku z 16 grudnia 2010 r. (sygn. akt I SA/Wr 1297/10). Spór dotyczył transakcji sprzedaży zakładu, w ramach którego fundacja świadczyła usługi ochrony osób i mienia. W ramach transakcji organy fundacji planowały przenieść na nabywcę ogół praw i obowiązków związanych z prowadzeniem zakładu, w tym: wyposażenie, środki trwałe, umowy zawarte w związku z prowadzeniem działalności. Nabywca miał też przejąć wszelkie prawa i zobowiązania wynikające z umów o pracę. Zakład nie prowadził osobnego bilansu finansowego.
Zdaniem fundacji, zbycie zakładu jest równoznaczne ze zbyciem przedsiębiorstwa, a zatem zwolnione z VAT. Kwestia niesporządzania osobnego bilansu jest nieistotna, ponieważ nie jest on obecnie warunkiem niezbędnym uznania za przedsiębiorstwo w świetle art. 6 pkt 1 ustawy o VAT. Organy podatkowe argumentowały zaś, że zbywane przez fundację składniki zakładu nie stanowią zorganizowanej całości. Stwierdziły także, że sporządzanie osobnego bilansu stanowi istotny element zakwalifikowania danej jednostki jako przedsiębiorstwa, a więc przedmiotem transakcji nie jest przedsiębiorstwo. WSA w sporze przyznał rację fundacji. Sędziowie podkreślili, że organ niesłusznie dokonał zawężającej interpretacji art. 6 pkt 1 ustawy o VAT.
Skład orzekający wskazał słusznie, że aby zakład stanowił wyodrębnioną część przedsiębiorstwa, nie jest istotne, czy zostaną wykazane powiązania organizacyjne pomiędzy składnikami takiego zakładu. Prowadzenie odrębnego bilansu finansowego też nie może być uznane za warunek niezbędny do stwierdzenia wymaganego zorganizowania składników przedsiębiorstwa. Tym samym już sam fakt, że nowy właściciel będzie mógł przy użyciu tego zakładu prowadzić biznes, jest wystarczający do tego, aby uznać, że w ramach transakcji doszło do transferu przedsiębiorstwa w rozumieniu VAT.