Subskrybuj nas na Youtube
Nasza spółka planuje zorganizowanie akcji marketingowej. Ustaliliśmy nagrody, zastanawiamy się tylko, jakie obowiązki podatkowe będziemy mieć, jeśli zorganizujemy konkurs, a jakie kiedy loterię? Czy są jakieś różnice?
Przy organizowaniu akcji marketingowych należy zwrócić szczególną uwagę na różnice między konkursem a loterią. Pojęcia te, mimo że wielokrotnie pojawiają się w przepisach prawa podatkowego, nie zostały w nich zdefiniowane. Ich błędna kwalifikacja może spowodować poważne konsekwencje włącznie z odpowiedzialnością karnoskarbową i nieważnością czynności prawnych.
Kiedy konkurs
Zgodnie ze słownikowym rozumieniem konkurs to impreza, przedsięwzięcie o charakterze artystycznym, rozrywkowym, sportowym, mające określony program i dające możliwość wyboru przez eliminację najlepszych wykonawców, autorów danych prac itp. zwykle wyróżnionych nagrodami. Zdaniem sądów administracyjnych o wydaniu nagród w konkursie można mówić wówczas, gdy został on ogłoszony wraz ze stosownym regulaminem. Ponadto uczestnicy powinni podjąć działania zawierające element współzawodnictwa. Konkurs powinien się zakończyć ogłoszeniem wyników, które mają ścisły związek z efektem bezpośredniego współzawodnictwa jego uczestników.
RADA: do uznania akcji promocyjnej za konkurs niezbędne jest zaistnienie elementu współzawodnictwa między uczestnikami, w stopniu pozwalającym na wytypowanie i nagrodzenie najlepszych z nich. I na tę okoliczność należy przygotować regulamin, w którym zostaną określone jego zasady (np. organizator, warunki udziału, nagrody, kryteria wyboru zwycięzców). Co istotne, organizacja konkursu nie wymaga uzyskania żadnych zezwoleń.
W PIT
Wszelkiego rodzaju nagrody i inne nieodpłatne świadczenia otrzymywane przez uczestników konkursu stanowią dla nich przychód. Jednak nie od wszystkich uczestnik będzie musiał zapłacić podatek dochodowy.
Przepisem, na który należy zwrócić uwagę, jest art. 21 ust. 1 pkt 68 ustawy o PIT, zgodnie z którym wolne od podatku dochodowego są wartość wygranych w konkursach i grach organizowanych i emitowanych (ogłaszanych) przez środki masowego przekazu (prasa, radio i telewizja) oraz konkursach z dziedziny nauki, kultury, sztuki, dziennikarstwa i sportu, a także nagród związanych ze sprzedażą premiową towarów lub usług, jeżeli jednorazowa wartość tych wygranych lub nagród nie przekracza kwoty 760 zł.
Nagroda może korzystać ze zwolnienia z opodatkowania, jeśli konkurs jest organizowany i emitowany (ogłaszany) przez środki masowego przekazu (prasa, radio i telewizja). Chociaż nie wynika to wprost z przepisu, to do środków masowego przekazu należy zaliczyć również nowe media, tj. telegazetę, telewizję satelitarną, internet. Dla zastosowania zwolnienia zarówno organy podatkowe, jak i sądy administracyjne wymagają, aby konkurs był ogłoszony, jak również zorganizowany przez środki masowego przekazu. Niewystarczająca będzie zatem sama informacja o konkursie, jaka ukaże się w środkach masowego przekazu.
Takie stanowisko zajęły np. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w wyroku z 17 kwietnia 2012 r. (sygn. akt III SA/Wa 2043/11) oraz Wojewódzki Sąd Administracyjny w Łodzi w wyroku z 12 lipca 2012 r. (sygn. akt I SA/Łd 646/12).
Gdy organizatorem konkursu jest inny przedsiębiorca, przekazywane nagrody mogą być zwolnione od opodatkowania tylko wówczas, gdy są wydawane w konkursach z dziedziny nauki, kultury, sztuki, dziennikarstwa i sportu.
W przepisach podatkowych nie zdefiniowano pojęć nauka, kultura, dziennikarstwo czy sport. Z interpretacji podatkowych wynika, że organy podatkowe posługują się słownikowym rozumieniem tych terminów. Tytułem przykładu dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi w interpretacji z 17 sierpnia 2012 r. (nr IPTPB1/415-325/12-2/ASZ), za konkurs z dziedziny nauki uznał konkurs na temat wiedzy o przepisach BHP w rolnictwie.
RADA: nagroda wydawana w konkursie korzysta ze zwolnienia od opodatkowania tylko wówczas, gdy jej wartość nie przekroczy 760 zł. Jeżeli wartość nagrody przekroczy kwotę 760 zł, zwolnienie nie będzie mogło być stosowane. W takim wypadku cała wartość przekazywanej nagrody (a nie jedynie nadwyżka ponad kwotę 760 zł) podlega opodatkowaniu.
Jeśli wydawana nagroda korzysta ze zwolnienia od opodatkowania, wówczas organizator nie jest zobowiązany do poboru i odprowadzenia podatku dochodowego od wartości nagrody. Nie ciążą na nim również żadne obowiązki sprawozdawcze.
Jeśli zwolnienie nie znajduje zastosowania, wówczas podmiot, który wydał nagrodę, jest zobowiązany do pobrania 10-proc. ryczałtowego podatku dochodowego. Jeżeli nagroda ma charakter niepieniężny, podatek należy pobrać przed przekazaniem nagrody. Pobrany podatek należy wpłacić na rachunek urzędu skarbowego w terminie do 20. dnia następnego miesiąca. Ponadto w terminie do końca stycznia następnego roku płatnik jest zobowiązany do przesłania organom podatkowym deklaracji PIT-8AR. Od 1 stycznia 2015 r. przedmiotową informację należy składać w formie elektronicznej.
Uwaga: obowiązek potrącenia przez organizatora 10-proc. zryczałtowanego podatku dotyczy także sytuacji, gdy zwycięzcą konkursu jest osoba prowadząca działalność gospodarczą. Taki wniosek wynika z dwóch wyroków Naczelnego Sądu Administracyjnego z 20 stycznia 2015 r. (sygn. akt II FSK 232/13, sygn. akt II FSK 202/13).
Przedsiębiorca, który wygrał nagrodę pieniężną w konkursie, płaci od niej zryczałtowany 10-proc. PIT – potwierdził dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie w interpretacji z 28 kwietnia 2016 r., nr IPPB1/4511-258/16-2/EC. To odmienne stanowisko od dotychczas prezentowanego przez organy podatkowe, ale trudno mówić o przełomie. 11 maja 2016 r. dyrektor tej samej izby wydał bowiem inną interpretację, w której stwierdził co innego (nr IPPB1/4511-447/16-2/EC).
Zasadniczo fiskus stoi na stanowisku, że wygrana w loterii bądź konkursie jest dla osób prowadzących firmę zwykłym przychodem z działalności gospodarczej. To oznaczałoby, że należy od niej płacić PIT według zasad ogólnych (18 i 32 proc.) albo liniowej stawki 19 proc. Minister finansów uznał tak m.in. w interpretacjach zmieniających z 12 stycznia 2016 r. (nr DD9.8220.2.152.2015.JQP i nr DD9.8220.2.150.2015.JQP).
Wykładnię tę podzielił również dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu w interpretacji z 12 lutego 2016 r., nr ILPB1/4511-1-1592/15-2/AMN).
Inaczej jednak orzekł Naczelny Sąd Administracyjny w wyrokach z 20 stycznia 2015 r. (sygn. akt II FSK 232/13, sygn. akt II FSK 202/13) i z 1 grudnia 2015 r. (sygn. akt II FSK 2075/13). Sąd podkreślił, że z art. 30 ust. 1 pkt 2 ustawy o PIT wynika, iż organizator konkursu powinien potrącać 10-proc. zryczałtowaną daninę niezależnie od tego, kto został laureatem. Nie ma więc znaczenia, czy wygrała osoba fizyczna, czy przedsiębiorca.
A kiedy loteria
W przypadku loterii jest inaczej. Warunki urządzania i zasady prowadzenia loterii określa ustawa z 19 listopada 2009 r. o grach hazardowych (Dz.U. nr 201, poz. 1540). Loterie mogą być urządzane wyłącznie na podstawie zezwolenia udzielonego przez dyrektora Izby Celnej. Wyjątek stanowi zorganizowanie loterii fantowej, w której wartość puli wygranych nie przekracza kwoty równej wysokości przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw bez wypłat nagród z zysku w drugim kwartale roku poprzedniego, ogłoszonego w obwieszczeniu prezesa Głównego Urzędu Statystycznego w Dzienniku Urzędowym Głównego Urzędu Statystycznego. W 2016 r. jest to kwota 4063,75 zł. W takiej sytuacji nie później niż 30 dni przed dniem rozpoczęcia loterii wystarczy jedynie dokonać zgłoszenia.
Elementem, który odróżnia loterię od konkursu, są losowe zasady przyznawania nagród. Loterie są grami losowymi o wygranych pieniężnych lub rzeczowych, których wynik zależy od przypadku, a warunki gry określa regulamin. Każdy uczestnik niezależnie od osobistych predyspozycji ma równe szanse na wygraną. Brak jest zatem typowego dla konkursu elementu współzawodnictwa między uczestnikami.
Należy pamiętać, że ten, kto wbrew przepisom ustawy lub warunkom zezwolenia urządza lub prowadzi loterię fantową, loterię promocyjną lub loterię audioteksową, podlega karze grzywny do 240 stawek dziennych.
Loteria urządzona i prowadzona przez dany podmiot bez zezwolenia właściwego organu jest z mocy prawa nieważna. Świadczenie spełnione na jej podstawie podlega zwrotowi jako nienależne. Takie stanowisko wyraził Sąd Apelacyjny w Warszawie w wyroku z 17 marca 2006 r. (sygn. akt I ACa 625/05).
Przychód dla uczestnika
Podobnie jak w przypadku konkursów wartość nagród otrzymanych w loterii stanowi przychód dla jej uczestnika. Również nie od wszystkich wygranych zapłacimy podatek dochodowy.
Zwolnienie otrzymanych nagród od opodatkowania przewiduje art. 21 ust. 1 pkt 6a ustawy o PIT. Zgodnie z nim wolne od podatku dochodowego są wygrane w loteriach pieniężnych, loteriach promocyjnych, loteriach audioteksowych i loteriach fantowych, jeżeli jednorazowa wartość tych wygranych nie przekracza 2280 zł, urządzanych i prowadzonych przez uprawniony podmiot na podstawie przepisów o grach hazardowych obowiązujących w państwie członkowskim Unii Europejskiej lub w innym państwie należącym do Europejskiego Obszaru Gospodarczego.
Dla zastosowania zwolnienia niezbędne jest zatem, aby loteria była urządzona i prowadzona na podstawie wymaganego zezwolenia. Należy również zwrócić uwagę, że limit wygranych jest zdecydowanie wyższy niż w przypadku konkursów.
Gdy nagroda otrzymana w loterii korzysta ze zwolnienia od opodatkowania, wówczas analogicznie jak w przypadku konkursu organizator nie jest zobowiązany do poboru i odprowadzenia podatku dochodowego od wartości nagrody. Nie ciążą na nim również żadne obowiązki sprawozdawcze. Jeśli przedmiotowe zwolnienie nie znajduje zastosowania, wówczas powstaje obowiązek pobrania od osoby otrzymującej nagrodę 10-proc. ryczałtowego podatku dochodowego i odprowadzenia podatku na rachunek urzędu skarbowego. Do końca stycznia następnego roku należy złożyć deklarację PIT-8AR.
Podstawa prawna
Ustawa z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 361).