Zawarcie umowy przedwstępnej przed 2024 r. uwalnia od 6-proc. PCC

W rozpatrzonej przez gdański sąd sprawie chodziło o podatnika, który w październiku 2022 r. zawarł z deweloperem notarialną umowę przedwstępną. Deweloper zobowiązał się w niej do wybudowania nieruchomości i ustanowienia odrębnej własności sześciu lokali mieszkalnych wraz z udziałem w części wspólnej i ich sprzedaży nabywcy.

Do umowy ustanowienia odrębnej własności zawartej w 2024 r. notariusz zastosował stawkę PCC w wysokości 6 proc. Podatnik uważał, że niesłusznie. Argumentował, że do zawarcia umowy zobowiązującej doszło jeszcze przed 1 stycznia 2024 r., a więc przed dniem wejścia w życie nowych przepisów.

6-proc. PCC był należny

Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej był innego zdania. W interpretacji z 16 stycznia 2025 r. (sygn. 0111-KDIB2-2.4014.333.2024.1.PB) przeanalizował, czy zawarta w 2022 r. z deweloperem umowa rzeczywiście była umową, o której mowa w art. 13 ust. 2 ustawy nowelizującej z 26 maja 2023 r. (Dz.U. z 2023 r. poz. 1463). Przepis ten (przejściowy) miał na celu ochronę interesów osób, które zawarły „umowę zobowiązującą do dokonania tej sprzedaży” przed 1 stycznia 2024 r.

Dyrektor KIS stwierdził, że istnieją zasadnicze różnice między umową zobowiązującą do przeniesienia własności nieruchomości a umową przedwstępną. Stwierdził, że ta druga, która równie dobrze może mieć charakter organizacyjny, nie jest umową zobowiązującą, bo nie stanowi podstawy do dochodzenia przeniesienia własności nieruchomości na nabywcę.

Umowa była zobowiązująca

Nie zgodził się z tym WSA w Gdańsku. Uzasadniając wyrok, sędzia Zbigniew Romała wyjaśnił, że w prawie podatkowym pierwszeństwo ma wykładnia językowa, a w art. 13 ust. 2 ustawy nowelizującej użyto sformułowania „umowa zobowiązująca do dokonania tej sprzedaży”. Dla zrozumienia tego pojęcia nie ma znaczenia – jak tłumaczył sędzia – czy nauka prawa określa to nabycie jako mające charakter zobowiązująco-rozporządzający czy inny.

Sąd uznał, że koncepcja zaprezentowana przez fiskusa jest rażąco sztuczna.

– Strony zawierają umowę przedwstępną dotyczącą przeniesienia własności sprzedaży mieszkania, bez rozróżniania skutków zobowiązujących i rozporządzających, na formułowanie umów przedwstępnych o charakterze organizacyjnym. Niepotrzebnie fiskus wprowadza sztuczną koncepcję teoretycznie możliwych umów przedwstępnych, zobowiązujących, przenoszących własność. Skutek zawartej umowy jest taki, że strona może domagać się poprzez sąd realizacji takiej umowy – podsumował sędzia Romała.

Wyrok jest nieprawomocny. ©℗

orzecznictwo