Jak określić miejsce opodatkowania sprzedaży towarów wyprodukowanych w Polsce przez oddział zagranicznego przedsiębiorcy?
Oddział zlokalizowany w Polsce – zgodnie z art. 5 pkt 4 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej – jest wyodrębnioną i samodzielną organizacyjnie częścią działalności gospodarczej, wykonywaną przez przedsiębiorcę poza jego siedzibą lub głównym miejscem wykonywania działalności.
Przedsiębiorcy zagraniczni mogą tworzyć oddziały lub przedstawicielstwa w naszym kraju, o ile ratyfikowana umowa międzynarodowa nie stanowi inaczej. Rozpoczęcie działalności w ramach oddziału następuje po uzyskaniu wpisu do rejestru przedsiębiorców w Krajowym Rejestrze Sądowym. Należy pamiętać, że przedsiębiorca zagraniczny może wykonywać działalność gospodarczą wyłącznie w zakresie przedmiotu swojej działalności. Niejednokrotnie mogą powstać wątpliwości, w jakim kraju powinien zostać opodatkowany dochód z działalności gospodarczej prowadzonej w formie oddziału.
CIT
Podmioty mające siedzibę lub zarząd na terytorium Polski podlegają obowiązkowi podatkowemu od całości dochodów w Polsce, bez względu na miejsce ich osiągania – wynika to z art. 3 ust. 1 ustawy o CIT. Z kolei ust. 2 tego przepisu stanowi, że podatnicy mający zarząd lub siedzibę poza terytorium Polski podlegają obowiązkowi podatkowemu tylko od dochodów, które osiągają na terytorium Polski (z uwzględnieniem postanowień umów międzynarodowych). Oddział zagranicznego przedsiębiorstwa stanowi zakład w rozumieniu umów o unikaniu podwójnego opodatkowania. Wobec tego zysk oddziału powinien być opodatkowany w Polsce.
Umowy międzynarodowe formułują sposoby podziału przychodów i kosztów między spółką macierzystą a oddziałem (zakładem) oraz metody unikania podwójnego opodatkowania. Umowy definiują zakład w art. 5 Modelowej konwencji OECD w sprawie podatku od dochodów i majątku. Sposób opodatkowania tego dochodu i wyliczenia samego dochodu został opisany w art. 7 konwencji.
Przedsiębiorca tworzący oddział ma obowiązek ustanowienia osoby reprezentującej.
W nazwie powinna zostać użyta oryginalna nazwa przedsiębiorcy zagranicznego wraz z przetłumaczoną na język polski nazwą formy prawnej oraz z zawarciem wyrazów „oddział w Polsce”.
Przepisy o rachunkowości
Oddział prowadzi rachunkowość oddzielną w stosunku do jednostki macierzystej zgodnie z polskimi przepisami o rachunkowości. Do dodatkowych obowiązków oddziału należy zgłaszanie ministrowi gospodarki wszelkich zmian stanu faktycznego i prawnego dotyczących warunków uzasadniających wydanie decyzji o zakresie wykonywania działalności przez przedsiębiorcę zagranicznego.
Interpretacje podatkowe
Tematem opodatkowania dochodu z działalności oddziału zagranicznego przedsiębiorcy zajęła się Izba Skarbowa w Katowicach. W interpretacji indywidualnej nr IBPB-1-2/4510-469/16-1/KP określa miejsce opodatkowania dochodów z tytułu sprzedaży towarów wyprodukowanych w Polsce przez oddział zagranicznego przedsiębiorcy – w tym przypadku spółki amerykańskiej.
Oddział występujący o wydanie indywidualnej interpretacji podatkowej zajmuje się produkcją oraz sprzedażą produktów obywającą się przez sklep internetowy na cały świat. Produkty są wysyłane z oddziału. Zarządcą sklepu internetowego jest również oddział. Jedynie zapłaty regulowane przez kupujących są dokonywane na konto spółki macierzystej (centrali).
Występujący z wnioskiem o interpretację nie wiedział, czy produkcja prowadzona w Polsce i późniejsza sprzedaż na teren całego świata przynosi dochody do opodatkowania w naszym kraju.
Organ podatkowy uznał, że cała sprzedaż dokonywana z oddziału powinna podlegać opodatkowaniu na terenie Polski (tj. w kraju położenia oddziału) na podstawie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.
Podsumowanie
Oddział zagranicznego przedsiębiorcy nie ma odrębnej osobowości prawnej. Również na podstawie przepisów międzynarodowych formułowana jest koncepcja single entity, zgodnie z którą źródłem aktywności oddziału jest osobowość prawna przedsiębiorcy zagranicznego. Zarówno na podstawie przepisów ustawy o CIT, jak i standardowych umów o unikaniu podwójnego opodatkowania stwierdzić należy, że oddział nie stanowi odrębnego podmiotu podatkowego, jest jedynie wyodrębnioną częścią przedsiębiorcy zagranicznego. Oddział zobligowany jest jednak do prowadzenia odrębnej księgowości na podstawie polskich przepisów o rachunkowości.
Dochody oddziału są dochodami zagranicznego przedsiębiorcy, który rozpoznaje w Polsce jedynie ograniczony obowiązek podatkowy (zgodnie z art. 3 ust. 2 ustawy o CIT) – do wysokości dochodów osiągniętych w Polsce.
Podstawa prawna
Art. 5 pkt 4 ustawy z 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (t.j. Dz.U. z 2013 r. poz. 672 ze zm.).
Art. 3 ust. 1 i 2 ustawy z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t.j. Dz.U. z 2014 r. poz. 851 ze zm.).