Mechanizm podzielonej płatności nie zależy od sposobu zapłaty

Jeżeli sprzedaż dotyczy towarów z załącznika nr 15 do ustawy o VAT, a wartość transakcji przekracza 15 tys. zł brutto, to płatność musi być z zastosowaniem split paymentu, niezależnie od tego, czy jest przelewem, czy kartą. Ale tylko dla tych towarów – orzekł NSA.

Przypomnijmy, że mechanizm podzielonej płatności (MPP), określany potocznie jako split payment, dotyczy sprzedaży towarów „wrażliwych”, wymienionych w załączniku nr 15 do ustawy o VAT. Są to m.in.: paliwa, części do silników, telefony, telewizory, aparaty fotograficzne, różnego rodzaju wyroby ze złota i srebra. Zastosowanie MPP jest obligatoryjne, gdy kwota należności brutto na fakturze przekracza 15 tys. zł (art. 108a ust. 1a ustawy o VAT).

Płatność kartami ...

Sprawa rozpatrzona przez NSA dotyczyła obowiązku stosowania MPP w sytuacji, gdy transakcje są opłacane przy użyciu kart prepaid lub gotówkowych kart flotowych. Spółka handlująca paliwami płynnymi uważała, że w takich sytuacjach nie ma obowiązku stosowania MPP i to bez względu na kwotę należności ogółem na fakturze jednostkowej lub fakturze zbiorczej.

Argumentowała, że zasilenie kart prepaid nie jest tym samym co zaliczka ani przedpłata, bo w momencie wpłaty nie jest znany przedmiot, ilość, cena ani miejsce sprzedaży.

... jest bez znaczenia

Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej przyznał jej rację co do braku obowiązku stosowania MPP w sytuacjach, gdy łączna kwota należności na fakturze nie przekracza 15 tys. zł brutto. Nie zgodził się z nią natomiast co do faktur o wartości powyżej 15 tys. zł brutto. Stwierdził, że przekroczenie tej kwoty powoduje obowiązek stosowania split paymentu.

Wyjaśnił, że faktury, jeżeli dokumentują sprzedaż towarów z załącznika nr 15 do ustawy o VAT i przekraczają kwotę wskazaną w ustawie, muszą być opłacone z zastosowaniem MPP.

Spór toczył się głównie o obowiązek stosowania MPP, gdy wartość faktury zbiorczej wystawionej przez spółkę przekracza 15 tys. zł.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie (sygn. akt III SA/Wa 1095/20) zgodził się z fiskusem, że przepisy o MPP nie uzależniają stosowania tego mechanizmu od możliwości technicznych, procedur, programów, rozwiązań przyjętych przez podatników, zasad postępowania wynikających z umów zawartych z kontrahentami, ani od sposobu rozliczania tych umów.

Nie ma znaczenia, czy płatności dokonano przy użyciu kart prepaid, czy na podstawie gotówkowych kart flotowych.

WSA dodał, że gdyby zgodzić się ze spółką, to zapłata w inny sposób niż przelewem (np. gotówką czy kartą) oznaczałaby w istocie możliwość obejścia przepisów o obowiązku stosowania MPP. Celem – jak przypomniał sąd – było wyeliminowanie oszustw związanych z VAT. Model ten w większym stopniu zapewnia, że organy podatkowe otrzymają całą kwotę VAT, która powinna zostać przekazana przez podatnika do polskiego Skarbu Państwa – podkreślił WSA.

Nie wszystko, co na fakturze

Naczelny Sąd Administracyjny nie zgodził się ani z interpretacją organu podatkowego, ani z wyrokiem WSA.

Potwierdził, że zastosowanie MPP jest obowiązkowe, gdy kwota należności ogółem na fakturze przekracza 15 tys. zł. Z tego punktu widzenia bez znaczenia jest to, czy mamy do czynienia z fakturą jednostkową, czy zbiorczą. Nieistotne jest również to, czy sprzedaż odbyła się za pomocą kart prepaid, czy została opłacona gotówkową

Nieprawidłowość stanowiska organu podatkowego polegała - w ocenie NSA - na tym, że fiskus odniósł obowiązek stosowania MPP do całej kwoty wynikającej z faktury. Tymczasem spółka w opisie stanu faktycznego zaznaczyła, że towary wymienione w załączniku nr 15 do ustawy o VAT mogą stanowić tylko jedną z pozycji na fakturze.

Ustawodawca – jak podkreślił NSA – przewiduje obowiązek zastosowania split paymentu tylko w odniesieniu do towarów i usług wymienionych w załączniku nr 15.

- Nabywca może zastosować mechanizm podzielonej płatności do całości kwoty faktury, ale wtedy mamy do czynienia z sytuacją, w której realizuje obowiązek w odniesieniu do jednej pozycji i stosuje mechanizm podzielonej płatności na zasadzie dobrowolności w odniesieniu do pozostałych pozycji faktury – wyjaśnił sędzia Zbigniew Łoboda.