Subskrybuj nas na Youtube
Dopiero posiadanie dowodów potwierdzających faktyczne wykonanie usługi niematerialnej pozwala zakwalifikować wydatki do kosztów – stwierdził Trybunał Konstytucyjny i odmówił rozpatrzenia skargi.
Złożyła ją spółka, która organizuje gry na automatach. Dyrektor urzędu kontroli skarbowej uznał, że zawyżyła koszty uzyskania przychodów, zaliczając do nich kwoty za usługi konsultingowe. Twierdził, że podatnik nie przedstawił materiałów świadczących o ich faktycznym wykonaniu ani nie wykazał związku wydatków z celem uzyskania przychodów. W odwołaniu spółka zarzuciła, że organ nie przeprowadził koniecznych dowodów (w tym z zeznań osoby, która wykonała usługę), a te, które zebrał, źle ocenił. Podkreśliła, że wykonanie usług konsultingowych nie musi być potwierdzone dokumentami, ale każdym dowodem, jak np. zeznania świadka. Zarówno organ odwoławczy, jak i sądy stanęły po stronie dyrektora UKS. Wojewódzki sąd administracyjny stwierdził, że „przedmiotem dowodu w sprawie spółki powinna być treść wskazanej dokumentacji i to w takiej postaci, w jakiej spółka ją otrzymała, posiadała i uczyniła podstawą uznania wydatków za koszt”. Zeznania świadków natomiast to nie to samo.
WSA wyjaśnił, że zgodnie z utrwalonym orzecznictwem podatnik musi współdziałać z organem, aby wyjaśnić sprawę. Tego wymogu jednak spółka nie spełniła. Zamiast dostarczyć dokumenty, na podstawie których ujęła koszt w księgach, zawnioskowała o przesłuchanie świadka, sugerując, że od niego organ mógłby pozyskać potrzebną do oceny dokumentację.
Po przegranej w sądach spółka zaskarżyła art. 15 ust. 1 ustawy o PIT i art. 122 ordynacji podatkowej. Zakwestionowała przepisy w zakresie, w jakim obarczają podatnika w postępowaniu podatkowym wyłącznym ciężarem dowodu wykazania okoliczności w postaci dokumentów, gdy organ kwestionuje przedłożone dokumenty i uniemożliwia wykazania okoliczności za pomocą zeznań świadków. Stwierdziła, że narusza to zasadę własności i zaufania obywateli do państwa, a także zasadę bezpieczeństwa prawnego i sprawiedliwości proceduralnej.
Trybunał uznał skargę za bezzasadną. Przypomniał jednak, że uznanie danego wydatku za koszt jest uzależnione od jego prawidłowego udokumentowania. Podkreślił, że jest możliwe tylko wtedy, gdy z prawidłowo i rzetelnie udokumentowanych zdarzeń ponad wszelką wątpliwość wynika, że był to wydatek celowy i racjonalnie uzasadniony. „W konsekwencji to w interesie podatnika jest wykazanie nie tylko faktu poniesienia danego wydatku, ale także jego celowości i racjonalności” – stwierdził TK. Dodał, że za koszt nie można uznać wydatków, których charakter budzi wątpliwości.
Wskazał też, że w przypadku usług niematerialnych nie są wystarczające podpisanie umowy i faktury zakupu. – Dopiero bowiem posiadanie dowodów potwierdzających faktyczne wykonanie tego rodzaju usług pozwala zakwalifikować ponoszone wydatki do kosztów – stwierdził TK.
ORZECZNICTWO
Postanowienie TK z 9 maja 2016 r., sygn. akt Ts 373/15. www.serwisy.gazetaprawna.pl/orzeczenia
