Nabywca, który dostał nieruchomość w spadku, nie musi płacić podatku od jej zbycia, jeśli wcześniej spadkodawca zobowiązał się, że sprzeda ją w określonym terminie, a spadkobierca dotrzymał tego zobowiązania – orzekł wczoraj NSA.
Chodziło o sytuację, w której ojciec podatniczki kupił 11,5 ha gruntów. Po upływie pięciu lat od nabycia, a dokładnie w maju 2011 r., zawarł umowę przedwstępną ich sprzedaży. Zobowiązał się w umowie ze spółką (zawartej w formie aktu notarialnego), że transakcja zostanie przeprowadzona najpóźniej 5 maja 2013 r. Problem w tym, że w lipcu 2011 r. zmarł.
Majątek po nim odziedziczyli córka i syn (po połowie). Stali się oni współwłaścicielami powyższego gruntu i przeszło na nich zobowiązanie ojca. Córka zastanawiała się więc, czy dotrzymanie umowy przedwstępnej spowoduje, że będzie musiała zapłacić podatek dochodowy. Od nabycia spadku (2011 r.) do sprzedaży działki (2013 r.) nie minie bowiem pięć lat. A zgodnie z ustawą o PIT sprzedaż nieruchomości jest zwolniona z podatku, dopiero gdy odbędzie się po upływie właśnie takiego okresu.
Organ podatkowy oraz WSA w Olsztynie uznały, że w takiej sytuacji podatniczka będzie musiała zapłacić PIT. Zdaniem sądu nie ma znaczenia, że zawarcie umowy sprzedaży jest skutkiem wykonania zobowiązania spadkodawcy.
Najważniejsze rzeczy, jakie trzeba wiedzieć o podatku od spadków i darowizn
Najważniejsze rzeczy, jakie trzeba wiedzieć o podatku od spadków i darowizn

Zobacz również
NSA uchylił jednak zarówno wyrok, jak i interpretację dyrektora izby skarbowej. Sędzia Stefan Babiarz, szczegółowo uzasadniając wyrok, wyjaśnił m.in., że podatniczka w tej sytuacji nie miała wyjścia. Gdyby nie wykonała zobowiązania z umowy przedwstępnej, to narażałaby się na powództwo, które najprawdopodobniej by przegrała. Sędzia wyjaśnił też, że zgodnie z uchwałą NSA (z 17 grudnia 1996 r., sygn. akt FPS 7/96) art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o PIT musi być interpretowany ściśle, a wątpliwości prawne powinny być wyjaśniane na korzyść podatnika.

Zdaniem NSA przepis ten należy odnosić jedynie do typowych sytuacji, w których dochodzi do spekulacyjnego obrotu nieruchomościami. A w tej sprawie nie mamy z tym do czynienia. Co więcej, spadkobiercy nie mogą być w gorszej sytuacji prawnej, niż był spadkodawca. Podatniczka nie miała bowiem wpływu na to, że stała się spadkobierczynią i że musiała w określonej sytuacji zbyć działki. Cel art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o PIT nie został więc spełniony. A więc sprzedaż przez podatniczkę nie podlega temu przepisowi. I nie musi ona płacić podatku.

ORZECZNICTWO

Wyrok NSA z 24 maja 2016 r., sygn. akt II FSK 1014/14. www.serwisy.gazetaprawna.pl/orzeczenia