Subskrybuj nas na Youtube
Przepisy dotyczące nieujawnionych przychodów i przychodów nieznajdujących pokrycia w ujawnionych źródłach mają przysparzać środków Skarbowi Państwa, ale powinny też mieć funkcję prewencyjną
Poprzez nieuchronność opodatkowania, ale i przez wysokość podatku sankcyjnego regulacje powinny zachęcać podatników, aby sami dzielili się swoim zarobkiem z fiskusem.
Temu celowi ponad wszelką wątpliwość służy szczególny sposób ustalania podstawy opodatkowania. Od 1 stycznia 2016 r. ustawodawca określił, że podstawę opodatkowania przychodów nieznajdujących pokrycia w ujawnionych źródłach lub pochodzących ze źródeł nieujawnionych stanowić będzie w roku podatkowym przychód odpowiadający kwocie nadwyżki wydatku nad przychodami (dochodami) opodatkowanymi lub przychodami (dochodami) nieopodatkowanymi.
Zastosowanie będzie miała zasada sumowania, a zatem w przypadku wystąpienia w roku podatkowym więcej niż jednej nadwyżki (chodzi o przypadek, w którym w danym roku podatnik nabył więcej niż jedną rzecz, na którą, obiektywnie rzecz biorąc, nie powinno go stać, np. dom, jacht i samochód) podstawę opodatkowania wyznaczy suma przychodów odpowiadających kwocie nadwyżek wydatków nad przychodami (dochodami) opodatkowanymi lub przychodami (dochodami) nieopodatkowanymi.
Jakby tego było mało, prawodawca, podobnie jak to jest teraz, wprowadzi szczególną, niezbyt atrakcyjną dla podatników, ale z pewnością korzystną dla fiskusa stawkę podatku. Otóż od przychodów nieznajdujących pokrycia w ujawnionych źródłach lub pochodzących ze źródeł nieujawnionych wyznaczany będzie zryczałtowany podatek dochodowy w wysokości 75 proc. podstawy opodatkowania!
Będzie jednak pewne „ale” znacząco poprawiające sytuację podatników. W przypadku bowiem ustalenia w postępowaniu podatkowym albo w postępowaniu kontrolnym organu kontroli skarbowej źródła pochodzenia nieujawnionych uprzednio przychodów (dochodów) i ich wysokości przychody (dochody) te podlegać będą opodatkowaniu podatkiem na zasadach określonych w przepisach ustawy innych niż przepisy niniejszego rozdziału lub w przepisach odrębnych ustaw. Jednym słowem, jeżeli organowi się uda (ale by się udało, zadbać musi sam podatnik) przyporządkować przychód do konkretnego źródła, to jednak zastosowanie będą miały zasady (w tym stawka) właściwe dla dochodów z takiego źródła. PRZYKŁAD 11
Podatnik, którym zainteresuje się organ podatkowy lub kontroli skarbowej, i u którego, w wyniku przeprowadzonego postępowania, zostaną wykazane zaległości wobec fiskusa, musi spodziewać się decyzji. Prawodawca wyraźnie bowiem wskaże, co nie powinno być zaskoczeniem, że podatek od przychodów nieznajdujących pokrycia w ujawnionych źródłach lub pochodzących ze źródeł nieujawnionych ustalany będzie, w drodze decyzji, za rok podatkowy, w którym powstał przychód odpowiadający kwocie nadwyżki lub nadwyżek, przez właściwy organ podatkowy lub właściwy organ kontroli skarbowej.
I tutaj niespodzianka. Otóż obowiązek podatkowy powstawał będzie w szczególny sposób, a dokładniej w szczególnym momencie, gdyż na ostatni dzień roku podatkowego, w którym powstał przychód w kwocie odpowiadającej nadwyżce wydatku nad przychodami (dochodami) opodatkowanymi lub przychodami (dochodami) nieopodatkowanymi.
Zatem opodatkowane w ramach kategorii „inne źródła”, jako przychody nieznajdujące pokrycia w ujawnionych źródłach lub pochodzące ze źródeł nieujawnionych, będą mogły być również przychody uzyskane znacznie wcześniej niż moment powstania nadwyżki. W efekcie, chociaż zastosowanie będzie miał pięcioletni okres przedawnienia (według ordynacji podatkowej RAMKA 4, S. C7 ), to jednak w rzeczywistości będzie to specyficzny okres 5-letni. PRZYKŁAD 12
Okres przedawnienia liczony będzie nie od końca roku, w którym podatnik wypracował przychody, zarobił, a nie podzielił się z fiskusem, ale od końca roku, w którym powstały przychody nieznajdujące pokrycia w ujawnionych źródłach lub pochodzące ze źródeł nieujawnionych. Jednym słowem - zadecydują wydatki!
PRZYKŁAD 11
Ujawnienie źródła obniża stawkę
WAŻNE Obowiązek opodatkowania przychodów ze źródeł nieujawnionych powstawać będzie nie w momencie zarobkowania, lecz wydawania.
Pani Bożena, lekarka, która już wystąpiła w przykładzie nr 5, a która konsekwentnie wykazywała jedynie 10 proc. przychodów, a jednocześnie równie systematycznie wypoczywała w ekskluzywnych kurortach, wydając tym samym na jeden wyjazd więcej niż roczny przychód, została zaproszona do urzędu skarbowego. W czasie kontroli organ stwierdził, że pani doktor zarabia więcej, niż wykazuje. W konsekwencji został ustalony przychód, a urzędnik, mimochodem, wspomniał o 75-proc. podatku dochodowym. Duża była radość pani doktor (mimo wszystko), gdy się okazało, że wprawdzie musi zapłacić podatek, ale taki jak od dochodów z działalności gospodarczej, w jej przypadku według stawki 19-proc.
PRZYKŁAD 12
Prywatna inicjatywa bez wiedzy fiskusa
Pan Adam jest emerytem. Obecnie jego emerytura nie jest zbyt wysoka. Przed kilkoma laty pan Adam intensywnie zarabiał, świadcząc usługi hydrauliczne. Problem w tym, że nie miał zwyczaju płacić podatków od takich zarobków, a dokładniej, nawet nie informował o swojej prywatnej inicjatywie organów podatkowych, ZUS itp.
W okresie gdy pan Adam wykonywał taką działalność, jako dobry fachowiec osiągał bardzo przyzwoite zarobki, co pozwoliło mu odłożyć niemałą sumę. Środki te postanowił wykorzystać w czasie emerytury, oddając się swojej pasji, jaką jest żeglarstwo. W 2016 roku panu Adamowi udało się spełnić marzenie i kupił jacht. Zakupem takim zainteresował się urząd skarbowy, zadając pytanie, w jaki sposób emeryt z niezbyt wysoką emeryturą mógł sobie pozwolić na taki wydatek. W wyniku postępowania organ wyznaczył przychód podatkowy. Niestety nieskuteczne okazały się tłumaczenia, że owszem, pan Adam zarabiał jako aktywny przedstawiciel szarej strefy, ale od tamtego czasu minęło już tyle lat, że zobowiązania uległy przedawnieniu. Jak wyjaśni urzędnik, pięć lat okresu przedawnienia rozpoczęłoby swój bieg dopiero z końcem roku, w którym pan Adam zakupił jacht, na który – zdaniem pracowników urzędu skarbowego – nie powinno go było stać. Owszem, nieujawniony wcześniej przychód z działalności mógłby pomóc panu Adamowi, nawet gdyby zobowiązanie uległo przedawnieniu, tylko problem w tym, że podatnik nie potrafi uprawdopodobnić, że i w jakim zakresie zarabiał jako przedstawiciel szarej strefy.
