To podatnik powinien być zainteresowany uaktualnieniem swoich danych. W przeciwnym razie naraża się na skutki fikcyjnego doręczenia.
Z najnowszych orzeczeń Naczelnego Sądu Administracyjnego wynika, że osoba, która nie poinformuje fiskusa o zmianie miejsca zamieszkania, musi liczyć się z tym, że organ będzie skutecznie posługiwał się jej starym adresem. I to zarówno przy wysyłaniu korespondencji, jak i ustalaniu właściwości miejscowej organu uprawnionego do kontroli.
Z art. 146 ordynacji podatkowej wynika, że obowiązek zawiadomienia organu o zmianie adresu ciąży jedynie na stronie toczącego się już postępowania. Potwierdził to NSA w wyroku z 18 listopada 2015 r. (sygn. akt II FSK 2291/13). Zarazem jednak wskazał, że zmiana adresu leży w interesie każdego podatnika. Także tego, wobec którego fiskus może dopiero podjąć działania. Brak zmiany adresu spowoduje, że korespondencja (włącznie z postanowieniem o wszczęciu postępowania) będzie kierowana na adres zameldowania, a fiskus przyjmie fikcję doręczenia.
W innym wyroku – z 22 października br. – NSA orzekł, że podatnika, który nie uaktualnił adresu, będzie kontrolował dyrektor tego urzędu, który jest właściwy dla podanego wcześniej miejsca zamieszkania. Sprawa dotyczyła sportowca, który twierdził, że jego centrum interesów życiowych znajduje się w innym miejscu niż adres podany w zgłoszeniu rejestracyjnym dla celów VAT. Uważał, że organ powinien to sprawdzić. Powoływał się na art. 9a ust. 2 ustawy o kontroli skarbowej, zgodnie z którym właściwość miejscową dyrektora UKS ustala się na podstawie miejsca zamieszkania. Argumentował, że od kilku lat mieszka gdzie indziej, i na tej podstawie żądał stwierdzenia nieważności decyzji wymierzającej podatek.
Przegrał przed Wojewódzkim Sądem Administracyjnym w Olsztynie. Sąd stwierdził, że organ słusznie posłużył się adresem wskazanym w zgłoszeniu rejestracyjnym VAT i nie naruszył przepisów o właściwości organu uprawnionego do kontroli. Wyjaśnił, że podatnicy nie mogą liczyć na to, że przed wszczęciem postępowania kontrolnego organy będą badać, czy nie zmienili oni miejsca zamieszkania.
Podobnie orzekł NSA. Stwierdził, że podatnik sam jest sobie winien, bo wskazał adresu i go nie uaktualnił. Nie zrobił tego również jego pełnomocnik. Na dodatek sąd zauważył, że sportowiec systematycznie odbierał korespondencję pod starym adresem. Na tej podstawie uznał, że kwestionowanie decyzji wymiarowej miało na celu wyłącznie zdyskredytowanie wyników kontroli.

Zmiana od Nowego Roku
Zmienione przepisy ordynacji podatkowej, które wejdą w życie od 1 stycznia 2016 r., nie zlikwidują obowiązku zawiadamiania organów o zmianie adresu zamieszkania na podstawie art. 146 ordynacji podatkowej.
Do tego przepisu zostanie natomiast dodany art. 146a odnoszący się do obowiązków pełnomocnika podatnika. Zgodnie z nim pełnomocnicy ogólni (a nie tylko pełnomocnicy do doręczeń) będą musieli zawiadamiać o zmianie adresu do doręczeń. Zawiadomienie o tym będą musieli składać do Centralnego Rejestru Pełnomocnictw Ogólnych. Do czasu złożenia zawiadomienia właściwym adresem do korespondencji będzie adres uprzednio podany.
ORZECZNICTWO
Wyrok NSA z 22 października br., sygn. akt II FSK 1326/15.